Journalistiek, dat kan toch iedereen?
Gisteren stond er een uitgebreid artikel in de NRC.next over de bijdrage van lezers in kranten en op websites van media. Centrale vraag in het artikel: is burgerjournalistiek een zinnige aanvulling of slechts geroddel bij de dorpspomp?
Nu schrijven we hier regelmatig over burgerjournalistiek maar ik kan me niet herinneren dat ik in de oude media zo’n uitgebreid en gebalanceerd artikel (of beter dossier) heb gelezen over het onderwerp. In de krant en op de website vinden we de volgende publicaties:
- Journalistiek, dat kan toch iedereen?
- Gewone mensen kunnen ook nieuwsjagers zijn
- Journalistiek is wel een echt vak
- Maar zijn journalisten dan wél betrouwbaar?
- Burgerjournalistiek in de praktijk
- Klik, stuur en verkoop!
En op internet vinden we inmiddels een eerste reactie van anderen:
Het artikel in NRC.next geeft niet direct een antwoord op de gestelde vragen maar staat wel even kort stil bij de diverse aspecten van burgerjournalistiek en wijst voor de verandering ook eens op de fouten die zijn gemaakt in de traditionele journalistiek (en laat niet alleen de gevaren zien van burgerjournalistiek). Henk Blanken geeft in zijn reactie opnieuw aan waar het in deze discussie vaak om draait: wat is (burger)journalistiek?
Als je de NRC.next niet heb zou ik zeggen, print alles uit en lees het eens rustig door. Aanrader!
De hele discussie draait volgens mij om de attitude “objectiviteit en betrouwbaarheid”. De deelnemers van de financiële markten (particulieren en professionals) hebben dit proces of deze discussie al grotendeels achter de rug. Zij moeten zich houden aan de (nieuw) wet, namelijk:
Afhankelijk van degene die de beleggingsaanbeveling doet kan de wet, kortweg, eisen dat bij het openbaar maken van beleggingsaanbevelingen informatie wordt verschaft ten aanzien van een aantal onderwerpen; te weten i) de identiteit van de opsteller en uitbrenger van de aanbeveling, ii) waarborgen inzake de juistheid van de aanbeveling en iii) transparantie aangaande de objectiviteit van de opsteller van de aanbeveling. Het besluit geeft verdere invulling aan welke eisen de publicist in de verschillende omstandigheden dient te voldoen. Om te bepalen welk regime van toepassing is op een specifieke aanbeveling dient steeds een aantal vragen beantwoord te worden. Hiervoor is in de brochure een ‘stroomschema’ opgenomen ( overgenomen van de website van de AFM, zie http://www.afm.nl
Ik kan me voorstellen dat in de toekomst ook een gedragscode zal worden gemaakt voor (professionele) nieuwsverstrekkers.
Groet,
Arnoud
Leuk dat Henk Blanken dat aankaart (is het niet zijn stokpaardje?), maar het dossiertje in NRC.next doet dat zelf natuurlijk ook. Daar wordt gesteld dat er zowel in de traditionele media als in de blogosfeer gekeken moet worden wanneer iets wel en wanneer iets geen journalistiek is. Hoor en wederhoor wordt daarbij als voor de hand liggend criterium genoemd, maar is toch wat beperkt: een reportage hoeft niet per se alle verschillende standpunten de revue te laten passeren. Wie verslag doet vanaf een rampplek waar net een bom is ontploft, heeft niet direct de reactie van de verantwoordelijke terreurorganisatie bij de hand, bijvoorbeeld. Maar media zelf hebben ook grijze gebieden: neem nou al die columns en rubriekjes. Die hebben vaak meer een amusementsfunctie, maar behoren niet tot het journalistieke metier. In de blogosfeer ligt de verhouding echter anders. Mijn vermoeden is dat 80% van alle blogberichten zich laten omschrijven als column, niet als journalistiek verslag.
Is een schilderij pas kunst als de maker de kunstacademie heeft gevolgd?
Is muziek pas muziek als de maker het conservatorium heeft afgemaak?
Is een cabaretier pas grappig als hij de kleinkunstacademie heeft gedaan?
Is een artikel pas journalistiek als…..
Natuurlijk zijn er bepaalde “regels” in de journalistiek zoals het toepassen van hoor en wederhoor. En ja, dit wordt in de zogenaamde “burgerjournalistiek” wel eens vergeten. We moeten alleen niet vergeten dat er veel veranderd is in de manier waarop nieuws wordt geconsumeerd. Mensen zijn niet meer afhankelijk van één artikel in één krant en het NOS journaal, om een volledig beeld te krijgen inzake een bepaald onderwerp. Door alle ontwikkelingen in het media landschap hebben consumenten de tools gekregen om zelf aktief informatie te vergaren. Voor het toepassen van hoor en wederhoor is men niet meer afhankelijk van één journalist. Via het internet zijn er over een bepaald onderwerp vaak tientallen artikelen te vinden, die allemaal geschreven zijn vanuit een verschillend perspectief en verschillende opvattingen. Samen geven deze artikelen dan toch vaak een volldig beeld. Iedereen is vrij om zijn of haar visie op een bepaald onderwerp te spuien. Het is niet alleen meer aan de verzenders, maar ook aan de ontvangers van de boodschap om bepaalde beweringen te checken op waarheid, en er de stukjes uit te pikken die voor hem/haar zelf relevant zijn.
Hm, in de blogosfeer doet iedereen zijn zegje, op weblogs en in comments. Hoor en wederhoor is veel belangrijker wanneer het de verantwoordelijkheid van de krantenjournalist is om alle relevante actoren en standpunten in zijn verhaal te betrekken. Hoor en wederhoor is dus geen universele waarde, maar contextafhankelijk, en in de nieuwemediawereld van veel minder belang. De publieke communicatie verandert, ook de journalistiek verandert, en het heeft dus ook geen zin om versteende definities te gebruiken om nieuwe communicatievormen te beoordelen. De NRC verabsoluteert een zekere archetypische notie van krantenjournalistiek en zet daar alle andere dingen tegenaf, die er allemaal niet echt op lijken. Dat is aanmatigend, arrogant en vooral gewoon dom. Zo!
Maar Marco, alleen het punt al dat in een compleet dossier over burgerjournalistiek het alleen gaat over lezersbijdragen aan kranten, terwijl dat toch maar een fractie is van wat je eronder zou kunnen scharen, is toch al voldoende om hier flinke kritiek op te hebben? Nog geheel los van de vraag of het erg zinvol is om te kijken of die nieuwe communicatievormen nu wel of niet ‘journalistiek’ zijn en of zo’n beoordeling enige waarde heeft.
Jaap, zoals ik al aangaf zeg ik dat het NIET compleet is maar WEL in balans is en met kennis van zaken geschreven. De meeste artikelen in oude media die ik tot nog toe heb gelezen waren eenzijdig (traditionele journalistiek is goed; burgerjournalistiek is slecht) en sloegen vaak de plank helemaal mis. Ben het wel met je eens dat het completer had gekund.
@Jeroen: yep, ook Henk Blanken heeft stokpaardjes! 😉
Kan ik me voorstellen. Ik lees ook veel herhaling van zetten. Ben benaderd door DNR om eens iets te schrijven over blogs en vakjournalistiek. Dat ligt in het verlengde, maar ik kan er wel heel andere kanten mee op. Input is altijd welkom!
Gerelateerde artikelen
Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!
Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!