Wie zijn de Chinese internetters?

Het Pew Internet & American Life Project heeft een rapport (pdf) gepubliceerd over de explosieve groei van het internet in China. In het rapport wordt geprobeerd de vraag te beantwoorden waar de groei van nieuwe gebruikers vandaan komt en wat de gevolgen van de groei zijn voor het internet in China en de rest van de wereld. De auteur Deborah Fellow woont net als ik in Shanghai, waardoor dit rapport veel relevanter is dan het gemiddelde Amerikaanse rapport over het internet in China. Een aanrader voor wie wil begrijpen wat er op het Chinese internet gaat gebeuren.

De meeste cijfers die Deborah gebruikt komen uit het officiele overheidsrapport van de CNNIC uit januari dit jaar (waar ik hier eerder over geschreven heb), en zijn daarom al enigzins achterhaald. Het getal van 137 miljoen Chinese internetgebruikers dat zij hanteert werd in januari al als veel te laag gezien, en de algemene opninie is dat er momenteel waarschijnlijk al minimaal 160 miljoen gebruikers zijn. Maar afgezien van de absolute getallen ben ik het voor een groot deel met de conclusies van het rapport eens.

Wie zijn de gebruikers op dit moment? Volgens het rapport is 10% van de Chinese bevolking momenteel online, maar er is een groot verschil tussen steden en het platteland. In stedelijke gebieden is zo’n 20% online, tegen slechts 3% op het platteland. Van de boeren, nog steeds een van de grootste bevolkingsgroepen, is slechts 0.4% op het internet aanwezig. De verwachting is dat de nieuwe internetters in China vooral uit de groep mensen op het platteland gaan komen.

Twee derde van de mensen die nog niet online zijn in China geven aan dat dat komt door het feit dat ze denken niet voldoende kennis te hebben om het internet op te gaan, of doordat ze niet de mogelijkheid hebben om online te gaan omdat er geen internet connecties zijn. Om met de laatste reden te beginnen, dat is iets wat volgens mij niet klopt. De 80% van de mensen die in steden wonen en die nog niet online zijn, hebben bijna allemaal binnen de straal van 20 minuten lopen een internet cafe. Die zitten namelijk letterlijk op elke straathoek in China, en niet alleen in de grote steden. Daarnaast is er tegenwoordig zelfs in de kleinere steden overal broadband te krijgen, en kun je vanuit vrijwel elke vaste telefoonlijn in China tegen lokaal tarief inbellen via een modem. Het is waarschijnlijk eerder de perceptie dan dat mensen echt niet in staat zijn internettoegang te krijgen.

De eerste reden, het niet hebben van voldoende kennis, is denk ik belangrijker. Nog steeds kunnen veel mensen niet of nauwelijks lezen: zelfs onze werkster die een jaar of 40 is, is analfabeet. Zij vindt het altijd fascinerend als ik van website naar website surf, maar ze zal dit zelf nooit kunnen. Daarnaast zijn mensen ook op een bepaalde manier bang voor computers, of ze hebben geen idee wat een computer kan of wat het internet precies is. Een boer uit Shandong verwoordde dit in het rapport als volgt: “Voor ons boeren is er geen verschil tussen een computer en een vliegdekschip, want geen van beiden heeft enige invloed op ons leven”. De overheid is druk bezig hier verandering in te brengen, en zelfs op dorpsschooltjes op het platteland doet de computer nu zijn intrede. Vaak nog zonder internettoegang, maar zodra die komt zijn de kinderen in ieder geval de eersten weten hoe ze het net op moeten gaan.

Een reden die de auteur echter vergeet te noemen, maar wat Kaiser Kuo terecht opmerkte op het blog van Ogilvy China, is dat Chinezen vaak niet weten hoe ze informatie met een computer in moeten voeren. Computers in China hebben namelijk precies hetzelfde toetsenbord als die in Nederland, waardoor de Chinese karakters meestal door middel van het zogenaamde pinyin systeem ingevoerd moeten worden. Dit systeem is gebaseerd op de uitspraak van woorden in het Mandarijn, en lang niet iedereen in China kent dit systeem. Nog afgezien van het feit dat heel veel mensen in China Mandarijn niet als moedertaal hebben, maar een dialect met een andere uitspraak. De Chinese karakters zijn dan wel hetzelfde, maar om ze in te voeren moet je toch echt Mandarijn kennen.

De gevolgen van de groei van het internet in China zijn volgens het rapport heel erg groot. De TV is nu nog het meest gebruikte medium voor mensen om aan informatie te komen. Voor 85% van de mensen die al op internet zit, heeft de computer echter deze positie overgenomen. Een ander gevolg is dat Chinees wel eens de grootste taal zou kunnen worden op internet. Ik denk echter niet dat dit veel gevolgen zal hebben voor de rest van de wereld. Ik zie een trend ontstaan waarin er twee internetten gaan komen, die naast elkaar zullen bestaan: het Chinese internet en het Engelse (of niet-Chinese) internet. Dit is eigenlijk nu al het geval, Chinezen gebruiken namelijk compleet andere websites dan niet-Chinezen: zoeken gaat met Baidu in plaats van Google, online veilingen gaan met Taobao in plaats van eBay, en online video’s kijken doe je op Tudou in plaats van op YouTube.

Het rapport denkt dat vertaaltools een steeds grotere rol gaan spelen, en dat daardoor Chinezen meer buitenlandse sites zullen gaan bezoeken. Ik geloof daar zelf echter niet zo in, de kwaliteit van de vertaalsites is momenteel nog zo slecht dat ik maar weinig mensen ken die ze gebruiken. Daarnaast wordt er op het Chinese internet maar weinig naar Engelse sites gelinkt, dus komt men sowieso niet snel op niet-Chinese sites. Er is genoeg content op Chinese sites te vinden, die vaak meer bij de beleefwereld van de Chinezen aansluiten, dus er is niet echt een behoefte om buitenlandse sites te bezoeken.