Virtuele cultuurminnaars onderzocht
Het Sociaal Cultureel Planbureau heeft samen met de Erasmus Universiteit onderzoek uitgevoerd naar de publieke belangstelling voor cultuursites (cultureel erfgoed, kunsten, media, bibliotheken).
De belangrijkste conclusies uit het rapport zijn dat internet de krant heeft ingehaald als informatiebron voor theaters en concerten en dat tweederde van de museumbezoekers zich online oriënteert. Daarnaast wordt internet in de kunstensector vooral ingezet als informatiemedium en is de virtuele cultuurminnende ook in de eerste plaats op zoek naar praktische informatie over bijvoorbeeld openingstijden en bereikbaarheid. Communicatie en de vorming van communities komt regelmatig voor bij populaire cultuur, maar veel minder bij cultureel erfgoed en traditionele kunsten.
Hoewel een aantal instellingen de afgelopen jaren hun sites hebben uitgebreid met bijvoorbeeld foto’s van werken uit de collectie, of applicaties als de museum widget constateren de onderzoekers dat met name musea een zekere angst lijken te hebben om een ‘te goed’ aanbod op het web te hebben, omdat dit ten koste zou gaan van de fysieke bezoeken.
De onderzoekers achten het aannemelijk dat de balans tussen de soorten gebruik van de sites gaat veranderen. Waar internet nu nog vooral gebruikt wordt als informatiemedium, zal in de toekomst het gebruik meer in het teken komen te staan van ontspanning, persoonlijke ontwikkeling, communicatie en de vorming van communities. De brede ontwikkeling en acceptatie van online aankopen doen heeft in de cultuursector nog niet geleid tot een hausse in het online aanbieden van kaartjes en culturele producten. Een verdere toename van het economische gebruik ligt volgens de onderzoekers wel in het verschiet. Naast het bestellen en betalen van toegangskaartjes zullen ook andere culturele producten vaker online worden aangeschaft.
De onderzoekers zien de opkomst van allerlei Web 2.0-toepassingen eraan bijdragen dat de virtuele cultuurgebruiker zich niet alleen als consument van digitaal aanbod zal manifesteren maar ook als producent. Ook het praten over kunst en cultuur op fora en in chats neemt toe. Hierdoor zal het bestaande gebruik zich inhoudelijk verdiepen en zullen meer en ook nieuwe mensen van het virtuele cultuuraanbod gebruik gaan maken.
Het hele onderzoek overziend lijkt het dat de cultuurwebsites nog wel een inhaalslag te maken hebben.
Antoinette Hoes is interactive strategy director & managing partner bij Leylines, een onafhankelijk bureau voor interactieve strategie & online PR en mediainzet. Ze geeft cursussen new media management bij het Post HBO programma van het Centrum voor Communicatie en Journalistiek van de Hogeschool Utrecht. Zij is geïnteresseerd in online communities & what makes them tick, games, AI en alle mogelijke mooie manieren van online met klanten interacteren. Leylines helpt organisaties en merken hun doelstellingen te realiseren met het inzetten van: Interactieve strategie Geintegreerde interactieve media en middelenstrategie Mediaplanning & Media-inkoop Online PR & seeding Campagne Management & Optimalisatie "We're in an information economy. They teach you that at school. What they don't tell you is that it is impossible to move, to live, to operate at any level without leaving traces, bits, seemingly meaningless fragments of personal information. Fragments that can be retrieved, amplified." (Gibson, 1988: 30)
Blijft bizar dat de museums nog zo achterhaald denken en dit terwijl hun belangrijkste taak is om het publieksgeld zo goed mogelijk te besteden met zo groots mogelijke bereik. Is toch goed als je je doelgroep je collectie online kan laten raadplegen? Veel interessanter om te kijken naar de conversie
Musea halen veel van hun inkomsten uit de verkoop van posters, briefkaarten, catalogi, boeken etc.
Ik kan me voorstellen dat je dan niet je collectie online wilt zetten met het risico dat men zelf de foto’s gaat afdrukken etc.
Tevens vind ik dat men ook best een grens mag trekken. Waarom moet altijd alles online? Waarom moet iedereen een website met het liefst interactieve speeltjes, communities etc.?
Kunnen we niet gewoon sommige dingen laten zoals ze zijn. Een kunstwerk in het echt zien, is niet te vergelijken met een plaatje op het net zien. Net zoals het online lezen van een boek nooit dezelfde ervaring kan geven als een echt papieren boek lezen.
Ik zou er haast voor pleiten om de kunst (met grote K) gewoon te koesteren, haar een eigen plaats te laten hebben, ver weg van de waanzin die het internet kan zijn.
@Jacobien: het gaat er mi niet om al het kunstwerk online te zetten en het te voorzien van allerlei toeters en bellen, het gaat er om hoe je het publiek bereikt en ze weet te overtuigen om naar de musea te gaan om het echte werk te bekijken. Musea worstelen al jaren met het probleem dat het jongeren niet weet te bereiken en interesseren. Digitale media kunnen daar een belangrijke rol in spelen. Ik gaf destijds zelf als voorbeeld om in virtuele werelden als Habbo virtuele reproducties op te nemen van een museum, er een spelelement van te maken (bijv. kunstwerken verzamelen) en proberen de link te maken naar het fysieke museum.
Erg eens met Marco. Niet alles moet per se online, maar het zou goed zijn als de diverse instellingen hun potentiele bezoek daar op zoeken waar ze al aanwezig zijn. Of ervoor zorgen dat ze eens iemand anders bereiken dan de vaste bezoeker. Ik kan me ook allerlei spel, locative & andere concepten voorstellen waarmee je kunst op een nieuwe manier in het digitale domein brengt.
@Marco, Aint on a mission,
Als je wilt dat jongeren naar het museum gaan, zal je ze als (kleine) kinderen al in contact moeten brengen met kunst. Liefde/waardering voor kunst vergt immers een bepaalde ontwikkeling.
Iemand die nog nooit kunst heeft gezien en/of geen kunsteducatie heeft gehad, zal een van Gogh, Matisse etc. misschien wel mooi vinden, maar niets begrijpen van Mondriaan, Pollock etc.
Het grote probleem is m.i. dat er in NL op de lagere en middelbare school niet/amper aan kunsteducatie wordt gedaan. Het wordt niet gezien als iets wat belangrijk is voor je ontwikkeling, maar als een luxe- en een privé-zaak.
En als je kijkt naar de musea: In Duitsland hebben allerlei musea speciale rondleidingen,workshops en feestjes voor kinderen. In Frankrijk zijn de musea op een bepaalde dag gratis waardoor je er als familie /school veel makkelijker heengaat.
In NL is dat wel anders. Als je bv. op de site van het rijksmuseum kijkt, zie je bij het onderwerp ‘kinderen’ alleen rondleidingen voor scholen een familierondleiding op zondag.
Met een hippe internetsite een museum aantrekkelijk proberen te maken, werkt niet als de jongere het museum zelf als saai zal ervaren. Dan zal hij/zij zich alleen maar bedonderd voelen door de reclame.
Als je al internet wilt gebruiken om jongeren te trekken, zou ik beginnen met bv. het ontwikkelen van educatieve kunstspelletjes, en het opzetten van kinderkunstcommunity.
@Jacobien: gaat inderdaad niet alleen om jongeren (dat was slechts een voorbeeld), maar om alle groepen die nu niet worden bereikt. Helemaal eens trouwens dat het goed zou zijn om kunst en cultuur meer op te nemen in het onderwijs!
@Jacobien, dit wordt reeds al een aantal jaren gedaan ivm CKV vak (culturele kunstzinnige vorming) en de zgn CKV bonnen (15 t/m 17 jaar). Aankomend jaar komt er de zgn cultuurkaart en wordt ook gekoppeld aan het vak CKV maar dan voor 13 t/m 18 jarigen. Het geheel wordt gecooordineerd door CJP(cultureel jongeren pas). Waar ik met je mee ga is dat je niet jong genoeg kan beginnen. Wat betreft beschikbaar maken van de kunst met de grote K vind ik het een non argument om het niet online te zetten ivm mislopen alternatieve geldstromen, het is en blijft nl publieksgeld. Het is niet ’the real thing’ en hiermee kan je (mits op de juiste manier gepresenteerd) nieuw publiek nieuwsgierig maken en op andere manieren laten genieten van een collectie (los van het promotionele karakter) . Ik zie uit naar de 2.0 initiatieven van een museum die nu eens geen watervrees heeft, kunst & cultuur sector slaapt in mijn ogen al veel te lang…………
@Noturban,
Dat verhaal over publieksgeld vind ik echt onzin. Ik betaal ook belasting voor voetbal, waar ik niet heen ga, voor peuterspeelzalen terwijl ik geen kinderen heb etc.
Verder weet ik toevallig dat 1 van de grootste musea in NL praktisch draait op de inkomsten van de museumwinkel. Het gaat dus niet om wat bijverdiensten en het is mi, dus logisch dat ze dat proberen ’te beschermen’.
Wat betreft CVK. Het is, denk ik, maar net hoe de school en leerling het vak invullen. Popmuziek, films en cabaret vallen er ook onder. Het is niet gezegd dat elke school bewust aandacht besteed aan musea of Kunst in het algemeen.
Waar ik woon, vinden ze een praatje van een striptekenaar bv. al kunsteducatie.
Maar het is natuurlijk wel prachtig dat er uberhaupt een vak als CVK is.
Verder denk ik dat ze gewoon nog veel vroeger moeten beginnen. Een rebelse puber proberen te interesseren voor neoclassicisme, kubisme etc. lijkt me knap lastig.
@Jacobien. leuke discuss! Verhaal over publieksgeld mag je best onzin vinden maar het blijft een feit dat musea over het geheel genomen in het kader van cultureel erfgoed een publieksfunctie heeft en daarom in aanmerking komt voor verschillende vormen van subsidie (voetbalclubs/verenigingen niet ;-). Ik ga je niet vervelen welke vormen er allemaal zijn. Het grootste probleem waar musea al jaren mee kampen is het aantrekken van nieuwe publiekstromen. (belasting voor voetbal vind ik knap of doel je op publieksbeheersing/eventbeheersing?). Ook de subsidiegever is dit niet ontgaan en worden er steeds meer eisen gesteld in dit kader. Internet kan hier nu eenmaal een belangrijke rol inspelen en gaat verder dan het alleen te gebruiken voor promotionele doeleinden. Dit vraagt om een goede strategie en die zal voor elke museum wel anders kunnen zijn. Genoeg businesscases outthere waar je je lering uit kan trekken.
Wat betreft CKV, CKV is een vak en hoe het geimplementeerd wordt is uiteraard mensenwerk. Doel van het vak lijkt mij om de puber bewust kennis te laten maken met de wereld van kunst en cultuur. Optel som zou juist de ouders zijn die met hun referentiekader hun cultuur kennis overdragen . Punt wat ik wil maken is dat het er wel is en er genoeg voorbeelden zijn die verder gaan dan het gesprekje met de striptekenaar. Eigenlijk geef je hier aan dat een cultuurdefinitie niet voor iedereen hetzelfde is. gelukkig maar………
Ik lees in het rapport dat de Rijksmuseum website in 2006 1,6 miljoen bezoekers heeft. Blijkbaar weten de virtuele cultuurminnaars die dus wel te vinden.
@Karel,
Het rijksmuseum is natuurlijk ook populair in het buitenland. Als je bij google rijksmuseum, land; japan, intypt , krijg je al 19.600 resultaten.
Maar, het Rijksmuseum is inderdaad erg goed in het geld en klanten binnen halen.
@Jacobien,
ik denk dat ze ook veel virtuele nederlandse bezoekers krijgen hoor. Wat bedoel je Rijksmuseum is erg goed in het binnenkrijgen van geld en klanten, wat heeft dat met de kwaliteit van de drukbezocht website te maken?
Karel
@Karel,
Wat ik wou aangeven is dat die 1.6 miljoen bezoekers echt niet alleen Nederlanders zijn. Het Rijks is internationaal bekend en in sommige landen zeer populair. Het zou wat anders zijn als het Haags beeldende kunst centrum Stroom of Flehite in Amersfoort dergelijke bezoekersaantallen wisten te trekken. (of de helft).
Verder is het Rijks erg goed in marketing (en fondsenwerving). Dat ze dus ook veel bezoekers naar de site weten te trekken, verbaast me niet zoveel.
Goede marketing is niets zonder goed product : )
Gerelateerde artikelen
Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!
Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!