Economisch weerbericht (74): Rijk worden door niets te doen
We leven historisch gezien in een bizarre tijd. Tot voor kort waren we in het Westen nog nooit zo rijk en misschien zijn we wel tot op het bot verwend. Desondanks blijft het Zwitserleven Gevoel voor velen een onbereikbaar ideaal, zelfs voor mensen met een deeltijdbaan. Terwijl we het nauwelijks beseffen, denderen we maar door. We verdrijven of doden onze tijd met behulp van de consumptie- en amusementsindustrie. In toenemende mate proppen we onze vrije tijd vol met activiteiten. Vanzelfsprekend kost dit alles geld. Zoveel geld, dat velen een lening moet afsluiten om te kunnen volharden in het levenspatroon van consumeren of het vermaak in de amusementsindustrie betaalbaar te houden.
Ongemerkt hebben we in de loop van tientallen jaren onze grenzen verlegd. Het rijtje met noodzakelijke levensbehoeften is continu uitgebreid. Prachtig, echter de keerzijde van materiële rijkdom is dat er alleen maar noodzakelijke of basale levensbehoeften bijkomen. Nooit gaat er iets af.
Vermoeid
De hang naar materiële rijkdom heeft ons vermoedelijk op immaterieel niveau armer gemaakt. Eenzaamheid, depressies, een gevoel van leegte, een overvolle agenda en het gevoel dat we het te druk hebben met allerlei verplichtingen en verantwoordelijkheden lijkt tot een maatschappelijk probleem uit te groeien. Het gevoel van vermoeidheid neemt epidemische vormen aan. Behalve lichamelijke klachten kunnen er ook financiële problemen ontstaan. Sommigen leven op te grote voet: de gemiddelde Nederlander heeft onvoldoende reserve opgebouwd om afgeschreven consumptiegoederen te vervangen. Kijk eens naar uw financiën. Hebt u misschien het gevoel te bezwijken onder uw financieringslasten?
Meer is minder
Draaien we onszelf een rad voor ogen? De gedachte ‘Meer is beter’ is volgens Kees Dullemond, die ik hartelijk bedank voor zijn zinvolle bijdrage aan dit stuk, onjuist. Kees is auteur van het boek ‘Meer is minder’ (pdf). Ook Joke Hermsen houdt in haar boek ‘Stil de tijd’ een pleidooi voor een langzamere toekomst. Een minder druk bestaan, minder consumeren en doelbewust momenten inbouwen van nietsdoen kan de lichamelijke gezondheid, uw relaties in positieve zin beïnvloeden en het gevoel van welzijn bevorderen. Gelukkig hebben wetenschappers en filosofen in toenemende mate aandacht voor het nut van het nietsdoen. Sommigen van pleiten ervoor om je te laten onderdompelen in momenten van verveling, omdat je hierdoor juist productiever en creatiever kunt worden. Nietsdoen, het lijkt zo simpel. Maar zinloos uit het raam staren en geen rekening houden met bijvoorbeeld een avondvullend televisieprogramma kan op een aantal intrinsieke en extrinsieke belemmeringen stuiten.
Zorgenkindje
Statusverhogende activiteiten of uitgaven willen we niet zomaar opgegeven omdat het zoveel energie heeft gekost om deze status te bereiken. Wat zal mijn netwerk of wat zullen buren ervan denken? Innerlijke onrust ligt op de loer. Bezit vraagt om uw aandacht, kost geld en kan soms uitgroeien tot een zorgenkindje. Als u kiest voor momenten van nietsdoen hoeft u uw gedrag natuurlijk ook niet in alle gevallen rigoureus te wijzigen. Als het uw doel is om gezonder te leven, te ontstressen, uw financiële lasten te verlagen, dan kunt u misschien uiteindelijk wel meer genieten van het leven door te kiezen voor kwaliteit in plaats van kwantiteit.
Plezieriger
Ook op financieel gebied wordt het plezieriger! Als u een balans vindt tussen uw activiteiten, het vergaren van bezit en het onthaasten of het toestaan van momenten van verveling kunt U geld overhouden voor het aflossen van schulden en tegelijkertijd kunt u sparen voor de aanschaf van afgeschreven goederen. Sommige duurzame consumptiegoederen zult u misschien niet meer zo snel vervangen of zelfs nooit meer aanschaffen. U bent in financieel opzicht minder afhankelijk van uw bank, minder afhankelijk van de uitkomst van uw salarisonderhandelingen en minder kwetsbaar voor overheidsmaatregelen.
Arnoud Rademaker, auteur van het boek ‘Beleggen, volgens de principes van de beurscyclus, heeft grote belangstelling voor het menselijk (beleggers)gedrag. Met behulp van eenvoudige psychologische inzichten reflecteert hij ons gedrag op actuele economische ontwikkelingen. Hij is geïnteresseerd in economische- en beurscycli. De geschiedenis leert ons dat politici, toezichthouders, ‘het bedrijfsleven’ en consumenten zich continue laten verrassen door economische schokken. ‘Ken de geschiedenis, ken jezelf’. Hij weet als geen ander dat iedereen vanuit zijn eigen perceptie kijkt naar economische gebeurtenissen en dat hij daarmee ook zijn standpunten zijn inkleurt.
Offtopic een stukje feedback voor de vele marketeers die hier komen: wat een enorm irritante reclame voor mini verschijnt er in beeld bij dit artikel zeg. Ik ben blij dat ik er geen een meer heb.
@Erik: De schoorsteen moet roken. Frequency cap is 1.
En ontopic: meer nietsdoen lijkt me een goed plan in deze tijden. Normaal loopt de politiek een jaar of tien achter het echte leven aan, maar deze week stappen twee politici uit het vak omdat het hun gezinsleven kost. Ben benieuwd of het een begin is van een trend.
Een nadeel is er wel: we zitten nog met die enorme schulden die we moeten terugbetalen. Dat lukt vast niet met nietsdoen..
@Matthijs: dat zou ik dan even controleren, ik krijg hem tijdens het typen van deze reactie voor de derde keer in beeld.
@Erik: Ok ;( ga ik ff checken!
@ Mark,
Bedankt voor de waardevolle toevoeging en het gegeven compliment. ‘De gedachte achter het Bruto Nationaal Geluk is namelijk, dat het vervullen van ál je materialistische wensen, niet per definitie leidt tot het hebben van een groot geluks-gevoel. Welzijn, een gevoel van veiligheid , waardering, het vinden van emotionele en spirituele groei, zijn die dingen waaruit duurzaam geluk is te halen (www.hydrangeaonline.nl/index.php?pagina=showpagina&subcategorieid=140&categorieid=27 ).’
Het verschil tussen onze Westerse samenleving en het Aziatische land Bhutan zit hem volgens mij in de manier waarop er tegen het leven aankijken. In het Westen zijn we meer gericht op psychologische processen, terwijl men in Bhutan meer gericht is op levensbeschouwelijke en religieuze aspecten. Verschilt de behoeftepiramide van Maslow heel erg met de uitgangspunten van het Bruto Nationaal Geluk doeleinden van Bhutan?
Overigens heb ik jaren geleden hier samen met Jos Magendans een column over geschreven op de Zie: http://www.psychologieenbeleggen.nl/2008/02/beurspsychologie-rijker-worden-is-een-keuze/
@ Jaap,
Wouter en Camiel hebben een moedig besluit genomen. Ik denk dat de beslissing om het rustiger aan te doen niet toevallig is en juist samenvalt met een toenemende behoefte aan (zelf)reflectie. Heeft onze jacht naar geld, macht en succes, ons ook een beter leven gegeven?
Ik denk dat er een periode van bezinning op gang is gebracht, die door aansprekende voorbeelden versneld diepgang kan krijgen in brede lagen van de bevolking. Goed voorbeeld doet goed volgen. Het boek van J.Hermsen wordt blijkbaar boven verwachting verkocht. Ik heb de zesde druk in handen :-). Frappant genoeg zijn het de linkse rakkers die ervoor kiezen om hun eigen ‘hoeksteen van de samenleving’ belangrijker te achten dan macht en succes.
@Erik,
Door op een minder actieve wijze je geld uit te geven, kun je terwijl je minder doet, toch actiever zijn in het aflossen van schulden terwijl de schoorsteen gewoon blijft roken.
@arnoud: Je hebt waarschijnlijk gelijk. Leuk dat je dezelfde uitdrukking als Matthijs gebruikt: de schoorsteen laten roken. Ik kan de ironie wel waarderen dat we het hier tegelijkertijd hebben over minder consumeren en een advertentie die me warm probeert te maken voor een nieuwe auto.
Ik vermoed dat deze ‘trend’ al veel eerder is ingezet, namelijk op het gebied van de gezondheidszorg (holisme) en door velen die actief bezig zijn op het gebied van spiritualiteit. Nu lijkt er ook vanuit de wereld van de filosofie en in de wereld van de financiële dienstverleners aandacht voor te komen. Jaap heeft ons bijgepraat over de allerlaatste ontwikkelingen, namelijk op politiek niveau.
Erik je hoeft er geen mini bij te kopen. Het uitstellen van deze behoefte, scheelt je een hoop poetswerk.
Zo, goed weekend allemaal. Ik voeg de daad bij het woord 🙂
If you make time to list all the things you are grateful for, and you feel the feelings of gratitude, you will feel amazing every day. Your frequency will be high and you will move through your days in love with being alive, bringing joy wherever you go, positively affecting one person after another. …When you live a life like this, everything you want will come before you even ask.
Most people lose their way, by following other peoples wrong turns
Jaap, het is nu nog even afwachten of onze huidige premier het nog ziet zitten om door te gaan. Zou hij bereid zijn om als vice-premier onder premier Cohen aan de slag te gaan?
Rijk worden door niets te doen, lukt in ieder geval niet door een lening aan te gaan voor een vakantie. Drie weken lol, en vervolgens drie tot vijf jaar afbetalen. Dat kan niet goed gaan. Helaas ziet Minister van Sociale Zaken Piet Hein Donner van het CDA er niets in om dit soort leningen aan banden te leggen. Hoe sociaal is het om mensen op te zadelen met schulden? Als we een ding van de kredietcrisis hebben kunnen leren, is het wel dat consumenten niet in staat zijn om zichzelf te beperken. Is het beschermen van consumenten tegen dit soort leningen betuttelend of gezien de ernstige gevolgen van de kredietcrisis gewoon een bittere noodzaak? Zie: http://www.nu.nl/economie/2204293/vakantie-pof-niet-aangepakt.html
Oei Arnoud, vraag me niet naar een voorspelling voor na 9-6. Balkenende 5 gaan we niet meemaken, maar dat weet iedereen nu al. Cohen 1, ik weet het nog zo net niet, al hoop ik er wel op. Het zal dan een beetje een Obama-overwinning worden. Dat is de nieuwe term voor een Pyrrus-overwinning. In elk geval heeft Cohen dan zijn voornaam mee, if you catch my drift. Vandaar dat ik het hierboven al had over een Bijbels koningsgambiet met onze anti-Islamist Wilders. Naar 9-6 is het nog een lange weg. JP gaat voor goud, en daarmee kan het CDA niet meer terug. Betekent niet dat de euforie rondom Cohen een zekere zege zal opleveren voor links. Het CDA en zeker de PVV zullen deze beweging natuurlijk wegzetten als een zwaktebod. Wat zal het Cohen-effect over een paar weken zijn? Drie dingen. 1: De politiek leeft weer bij onze volksgenoten. 2: Een magistrale vuurpijl om half elf, terwijl het nog Nieuwjaar moet worden. En 3: met dit schot voor de boeg van een nieuw boegbeeld kunnen we ten minste concluderen, dat het spel naar 9-6 op het scherp van de snee zal worden gestreden. Verveling zit er helaas niet in.
Enkele weken geleden zaten Marjet Hamer, Agnes Kant en Femke Halsema als drie grote zussen met elkaar te kletsen over het samenstellen van een links blok bij ‘Buitenhof’. Het enige wat ontbrak was een kopje thee en een krakeling. Ondanks het feit dat er nog genoeg noten zijn te kraken, bleek zus Femke te zijn uitgegroeid tot een ware bruggenbouwster. Agnes, zo strijdbaar als zij is, leek tot vooral vanuit de flanken te willen opereren en daarmee het tot stand komen van een links middenblok te bemoeilijken. Toch was er sprake van een gemoedelijke sfeer. Ik denk dat Emile een goede kans maakt om samen met Job en Femke het middenveld te bezetten een aanval vanuit de rechter flank te neutraliseren.
Het is de vraag of er ook sprake is van een gemoedelijke sfeer in het rechtse kamp. Geert is in tegenstelling tot Job, niet een man van het ‘verbinden’. Daarnaast kunnen we ons afvragen of Mark en Geert nog een oud appeltje met elkaar hebben te schillen. Kunnen Geert, Mark en Jan Peter met elkaar een biertje drinken en elkaar ook een gemoedelijk schouderklopje geven?
Jaap, ik vind het een goed idee om de komende weken aandacht te schenken aan de Nederlandse politiek. Ik mail je daar nog even over.
Word de ‘Derde Weg’ van Tony Blair opgevolgd door een vanuit Azië aangestuurde ‘Oosterse weg’? China wil de kloof tussen arm en rijk verkleinen. Komt er een nieuw tijdperk aan? Het lijkt er wel op. Volgens de filosofie van de sociale cycli is het een kwestie van tijd en kun je er op wachten.
Of het terecht is of niet, de opkomst van China vergelijk ik onwillekeurig met de opkomst van Engeland en Amerika na de industriële revolutie. Na de industriële revolutie werden we in het Westen ook steeds socialer en moderner. Vakbonden, stemrecht voor mannen en vrouwen en het onderwijs werd voor iedereen toegankelijk. Prachtig toch! Zal het China ook zo vergaan?
Misschien lijkt een ruk naar links onontkoombaar. Eigenlijk had ik dit op basis van historisch materiaal al veel eerder verwacht. Maar ja, de geschiedenis herhaalt zich wel, maar natuurlijk niet volgens vaste patronen of volgens een vast tijdpad.
De lange cyclus van de regulering in de Verenigde Staten duurt nu zo ongeveer 250 jaar. Om de dertig jaar bereikt de mate van regulering een hoogte punt, of vervolgens na 20 jaar weer een dieptepunt te bereiken. Valt dit samen met de opkomst van links en de teloorgang van rechts?
Sinds de jaren tachtig zijn we steeds minder gaan reguleren, waardoor de roep om globalisering en een vrijemarkteconomie steeds luider werd. Rechts werd steeds rechtser. Het is de vraag wanneer er weer een tegenreactie komt. Misschien de ‘Derde Weg’ een overgangsperiode geweest.
Zet China een wereldwijd proces van nivellering in gang? http://www.nrc.nl/buitenland/article2497554.ece/Premier_China_kloof_tussen_arm_en_rijk_moet_kleiner
Gerelateerde artikelen
Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!
Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!