5 social media trends voor 2011 van trendwatcher Lieke Lamb

Afgelopen woensdag vond de nieuwjaarsborrel van Social Media Club Utrecht plaats in het recent geopende hippe Brasserie Borgerius. De organisatie had trendwatcher Lieke Lamb van Bureau Trendwatcher.com (voorheen E-commerce.nl) uitgenodigd om 5 grote trends op het gebied van Social Media te delen. Lieke is samen met haar man Richard als 14 jaar actief op het gebied van trends en samen reizen ze de hele wereld over. 10 jaar geleden schreven ze het boek ‘E-commerce business modellen’ en gaven ze hoog op over VC’s, de virtual community’s: clubjes mensen die elkaar virtueel opzoeken op internet. Smulweb.nl was destijds één van de eerste communities. Maar ook de naam Virtual Community is inmiddels aan modernisering onderhevig en wij noemen dat tegenwoordig: social media! En dat social media hot is moge duidelijk zijn. Facebook stevent af op de miljard gebruikers om maar een voorbeeld te noemen. Sommigen vreesden dat we door al die social media asocialer werden, maar dat lijkt vooralsnog erg mee te vallen. Sterker nog de trend van IRL en Cyberfusion waarbij online en offline zich steeds meer versmelten, tekent zich af. Initiatieven als Social Media Clubs onderschrijven dit. De 5 trends in Social Media in 2011 volgens Bureau Trendwatcher.com zijn:

TREND 1: DELEN

Delen is het nieuwe vermenigvuldigen en delen is al langer dé trend.

We delen onze mening maar ook onze locatie, onze bezigheden, onze aankopen, onze klachten, onze angst, onze humor en onze vragen. Deel je mee naar een concert te gaan op Facebook, krijg je een verzoek van een relatief onbekende om mee te mogen rijden. Twitter je op reis te gaan, krijg je zomaar de vraag iets mee te nemen of weg te brengen. Tijdens haar reis naar de UK waar Lieke over twitterde werd haar via dm gevraagd speciale chocola van de boot mee te nemen; een mooie vorm van remote shopping natuurlijk, waarbij je echt concreet iets toe kunt voegen door te delen.

En ook als Lieke zelf iets koop wil ze dat graag met anderen delen. Dus gaat ze naar de kledingwinkel WE. Nog nooit waren er zoveel mensen bij haar in het pashokje om haar te assisteren: via een speciale ‘tweet mirror’ met touchscreen kan ze een foto van haarzelf maken in haar nieuwste aanwinst en vanaf datzelfde screen hem direct op Twitter of Facebook zetten. En zo kan ze dan gelijk de mening van anderen vragen. Socialer aangepast dan ooit. Een slimme zet van de winkel, want ze maakt zo ook meteen reclame voor hun zaak door mee te delen wat er daar te koop is.

En op deze manier delen we dus ook waar we ons bevinden. Onze geolocatie. Iets dat veelal ook gebeurt via Location Based Services.Via o.a Foursquare en Facebook Places kunnen we inchecken op plekken. “Share where you are with your friends, see where your friends are and discover new places around you,” aldus Mark Zuckerberg, CEO Facebook. Delen en zo ontdekken. En zo verandert social media in social places, terug het echte leven in dus.

Bij delen is het natuurlijk wel van belang met hoeveel je deelt en met wie. Kwaliteit over kwantiteit. Belangrijker dan het aantal volgers is hun bereidheid te volgen, te luisteren. Hun ‘engagement’. Dat is belangrijk voor de commercie die, nu social media zo mainstream wordt, steeds indringender om de hoek komt kijken en graag zijn voordeel haalt uit de gedeelde buit. We delen veel, we gaan mainstream en bedrijven halen daar waarde uit door dát wat we delen, te verzamelen. En zo brengen ze onze, voor hen zo waardevolle, profielen en gegevens via ‘datamining’ in kaart. De gedeelde informatie optellen betekent voor hen een grote vermenigvuldiging.

Het vraagstuk van de privacy, wat we al kennen van de klantenkaarten, zal steeds weer om de hoek komen kijken. Onderzoeken laten zien dat klanten graag op maat bediend worden maar niet te duidelijk willen weten wat u precies van ze weet. Ze willen transparantie maar hun ogen sluiten voor hun gedeelde openheid. Het wachten is op meerdere incidenten, al dan niet met bij behorende rechtzaken, voor deze issue echt op de kaart komt. Al is het ook iets waar men gaandeweg mee om leert gaan. Want men beseft steeds beter dat niet alles deelbaar is. Zo is er de discussie onder de leden van twee locale, kijvende politieke partijen waarbij de één niet en de ander wel twittert. Laat je je als ‘tegenpartij’ toch verleiden jouw visies en standpunten ten aan zien van de onenigheid te delen en zo ja, hoe dan? En naast de politiek zijn ook politie en bedrijfsleven, vaak na incidenten, bezig met gedragscodes. Niet alles is zomaar deelbaar. Er bestaat kennelijk zoiets als wat ik dan maar de naam “prieminformatie” meegeef. Delen dus, maar met privacy en gedragscode.

TREND 2: MOBIEL

Alles en iedereen wordt steeds mobieler. Met onze mobiel bellen is al tijden bijzaak. We gaan er de oven op afstand mee aan- en uitzetten zoals getoond op de CES deze maand. En geluiden over 3d op mobiel gonzen ook al overal rond.

En ook de social media wordt alsmaar mobieler. Via telefoon of tablet. In winkels en openbaar vervoer en andere plekken creëren we onze ‘ego-sfeer’ met een oortje in en onze blik gericht op het schermpje. Maar aldaar zijn we wel sociaal bezig door te vertellen waar we zijn en wat we via ons oortje horen. Via de QR code, die steeds bekender en algemener wordt, is het delen van informatie met elkaar nog makkelijker. Alleen video-op-de-mobiel, dat blijft zonder WiFi toch nog wel behelpen. Jammer, want programma’s terugkijken wanneer jij dat wilt en zelfs hele eigen kanalen samenstellen, wordt steeds populairder. Jammer is dat ook steeds meer WiFi netwerken beveiligd lijken en dus niet gedeeld worden. Wel komen er oplossingen om WiFi tijdens reizen naar het buitenland te gebruiken, zodat je bij thuiskomst niet meer bang hoeft te zijn voor torenhoge rekeningen. Een mooi voorbeeld daarvan vind je op www.droam.nl.

Gespannen verwachtingen zijn er ten opzichte van augmented reality. Er zijn programma’s zoals Layar die je via je mobile device een verrijking van de werkelijkheid aanbieden door je extra informatie te geven over dat wat je in de fysieke wereld tegenkomt.

TREND 3: WIE BEN IK WAAR

Door de bomen het bos niet meer zien geldt ook voor de digitale wereld. Er komen steeds meer koppelingen van alle verschillende sociale netwerken. Een update automatisch doorkopiëren naar alle andere platformen die je bevolkt lijkt een oplossing. Met beleid, want niet iedere update is geschikt voor ieder platform. Sommige mensen hebben bijvoorbeeld op Twitter een heel ander imago dan op LinkedIn. Sommigen zijn op het ene medium wel en het andere absoluut niet vindbaar. Daar komt bij dat het ook enige tijd en energie vraagt om bij te houden waar je wat over jezelf zei. Kopieerde je je bio er standaard in of heb je dat toch aangepast? Wil je wel dat je moeder je uitspraken op Twitter volgt, of je baas je feestfoto’s op Facebook ziet? ‘Collapsing worlds’ zoals Lieke dat noemt is niet altijd wenselijk.

Wat had je nou ook alweer ingevuld als favoriete film, hobby of restaurant? Welke nevenfuncties noemde je waar? Als mensen jou googlen, wat vinden ze dan over jou? Er komen steeds meer apps die je helpen bij het ‘managen van je online presence’. Om zo bij te houden wie je waar bent en voor wie dat zichtbaar is. Maar ook om bedrijven te laten zien hoe vaak ze gezocht, gevonden of besproken worden.

TREND 4 BRANCHE MEDIA

Zoals altijd wanneer groepen te groot worden, ontstaan er afsplitsingen. Er komen sub-platforms want werkelijk met iedereen alles delen wordt wat veel van het goede. Eigen omgevingen dus met betrekking tot interessegebieden. Voor bedrijven die op zoek zijn naar gerichte doelgroepen is het de moeite waard die mogelijkheden goed uit te nutten. Een mooi voorbeeld hiervan is het kakelverse muziekplatform BEAM. “Brows, download, unlock”. Een service waarmee je tijdens het muziek luisteren via de sociale media in contact kan zijn met de artiest, de uitgever of medefans. Bijzonder is dat de artiest steeds laagdrempelig actueel informatie door kan geven aan zijn fans of volgers; distributie en dialoog dus! Denk aan het verschijnen van een nieuw album of een concert in de buurt. De eerste Nederlandse artiest die een BEAM-album heeft gepresenteerd is Tommy Ebben op het Noorderslag-festival.

De handel in digitale spullen zoals muziek, apps, tickets is logistiek makkelijker dan fysieke producten en leent zich goed voor dergelijke platforms juist in combinatie met de sociale media. Opvallend in dat kader is de relatieve stilte rond initiatieven als ebay en marktplaats in combinatie met social media (marktplaats bijvoorbeeld is wel aanwezig op Twitter, maar heeft aldaar -op moment van schrijven- slechts 540 volgers en 372 tweets, meest recente tweet: 1 maart 2010, Hyves daarentegen heeft zijn eigen ‘Vraag&Aanbod’)

TREND 5 THE CROWD

De massa, zoals het in het Nederlands veel minder mooi heet, is een trend op zich met nieuwe krachtvelden. Dat is duidelijk te zien bij service. Telefoonlijnen waar je in de wacht wordt gezet, worden niet alleen bekritiseert (Youp van t Hek over T-Mobile en het door Belgische cabaretiers gemaakte container filmpje over Mobistar) maar zelfs omzeild. Mensen laten zich niet meer afschepen met een webformulier of een FAQ lijstje. Ze gaan te rade bij elkaar op de verschillende fora. Customers for Customers. Users-4-Users. Self Service in optima forma. Voor bedrijven dus zaak om die crowd te blijven bereiken en sommigen zijn daar op de verschillende social media al heel goed mee bezig al zijn er natuurlijk fail-voorbeelden in overvloed. De massa is op velerlei manieren in te zetten. Informatie losweken of de stemming peilen via crowd-sourcen of de financiering van een project rondkrijgen via crowd-funding zijn nuttige toepassingen zowel voor bedrijven als voor particulieren.

Crowd-managen is een expertise die zeker online nog lang niet door iedereen beheerd wordt. Al zie je soms bedrijven of politici daar erg hun best voor doen. De kracht van de massa is ook altijd duidelijk zichtbaar bij ingrijpende gebeurtenissen, wanneer men elkaar via social media razendsnel op de hoogte kan brengen. We zien dan een ‘mediagap’ ontstaan, om maar eens een mooie term ervoor te gebruiken, waarbij de nieuwsvoorziening bij de traditionele media ver achter blijft.

Heel recent ook weer aangetoond bij de Moerdijk brand. Op de sociale media wordt, (alle voor- en nadelen ten spijt) snel en direct verslag gedaan. En ook naderhand is het voor gedupeerden of anderszins betrokkenen of geïnteresseerden makkelijk zich te verenigen en ontstaan er zodoende allerlei burgerinitiatieven. Wie kan je dan nog waarvoor verantwoordelijk houden? Helpt t dan om het oproepen tot een bankrun strafbaar te maken? Een gedragscode voor journalisten is al geen sinecure, maar hoe manage je de crowd?

Uitkijken

Inmiddels hangen al in vele klaslokalen Digi-Smartboards, is het wachten op de TouchTables in de cafe’s en hoopt Lieke zelf bij aanvang van de lente de Sifteo’s Cubes op haar bureau te hebben liggen om nog makkelijker te delen. Kortom, wat de trends ook zijn, de toekomst heeft altijd wel íets om naar uit te kijken!

Dit artikel heb ik samen geschreven met Lieke Lamb. Alle kudos voor de trends gaan uit naar haar. Op Twitter is zij te volgen als @LiekeLamb