OPTA verkeerd geinformeerd door cookierapport TNO-IViR
In de loop van 2011 implementeert het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie een opt-in bepaling voor cookies naar aanleiding van wijzigingen van Europese regelgeving. Kort gezegd betekent deze bepaling enerzijds dat een consument moet worden geïnformeerd over het plaatsen en gebruik van een cookie en anderzijds dat een consument om toestemming moet worden gevraagd, voordat er een cookie wordt geïnstalleerd op zijn computer. Over dit laatste is overigens nog geen duidelijkheid. Een wetsvoorstel voor de invoering van deze opt-in bepaling ligt momenteel in de Tweede Kamer. OPTA krijgt als taak om deze bepaling te handhaven. Om zich voor te bereiden op deze nieuwe taak heeft OPTA laten onderzoeken wat de huidige praktijk is omtrent het gebruik van cookies. OPTA heeft dit onderzoek door TNO in samenwerking met IViR laten uitvoeren.
Branchepartijen BVA, DDMA, IAB, NUV en Thuiswinkel.org hebben grote kritiek op het door TNO en IViR opgestelde rapport ‘A bite too big, Dillema’s bij de implementatie van de cookiewet in Nederland’ (pdf). Het rapport bevat volgens de branchepartijen grove fouten en is met slechts acht respondenten niet representatief voor de sector.
Joris van Heukelom, voorzitter IAB: “Het zou TNO en IViR sieren als zij deze fouten rectificeren. Op zijn minst had men in de managementsamenvatting moeten aangeven dat de conclusies gebaseerd zijn op een populatie van zeven respondenten, in plaats van enkel in percentages te spreken. Dit rapport is tendentieus.”
DDMA voorzitter Henry Meijdam staat versteld: “dat men in de samenvatting zegt dat toestemming voor cookies op basis van de huidige wetgeving is vereist, is onbegrijpelijk. Het schetst bovendien het onterechte beeld dat organisaties nu illegaal bezig zijn wanneer zij cookies plaatsen.’
Naast kritiek op de representativiteit van het rapport en de voorstelling die geschetst wordt van het huidige wettelijk kader, zet de branche ook vraagtekens bij de aanname in het rapport dat informatie over cookies en toestemming voorafgaand aan het webbezoek gegeven moet worden. In de huidige wetgeving en de E-Privacy Richtlijn is geen sprake van ‘voorafgaand’, juist omdat de aard van het internet dit niet toelaat. Er is voorafgaand aan webbezoek namelijk niet vast te stellen welke site bezocht wordt, laat staan welke cookies geplaatst worden.
De internetbranche onderschrijft de conclusie dat er sprake is van onwetendheid bij webbezoekers over het plaatsen van cookies en de werking ervan. Daarom wordt momenteel een Europees voorstel tot zelfregulering in Nederland geïmplementeerd. Europese brancheverenigingen werken al maanden samen om eenduidige informatieverplichtingen op te leggen via zelfregulering. Het huidige wetsvoorstel en de E-Privacy Richtlijn bieden deze ruimte.
De Europese brancheverenigingen werken in de uitvoering nauw saman met de Europese Commissie. Het voorstel omhelst het informeren van webbezoekers over het plaatsen van cookies via een universeel icoon in een online advertentie die gebruikmaakt van cookies. Het icoon moet gelinkt worden aan één universele landingspagina: een one-stop-shop voor informatie over Online Behavioral Advertising en de mogelijkheid met één druk op de knop te zien welke cookies er zijn en deze uit te schakelen. Door deze regeling op te nemen als onderdeel van de Nederlandse Reclame Code gelden de verplichtingen voor de hele branche.
De branchepartijen hebben een schriftelijke reactie (pdf) aan Economische Zaken gestuurd. Wordt vervolgd!
In bovenstaand bericht wordt ten onrechte gesteld dat volgens de nieuwe wet de consument om toestemming moet worden gevraagd voordat er een cookie wordt geïnstalleerd op zijn computer. Dit staat niet in het wetsvoorstel. Er staat wél dat iedereen die cookies ed wil opslaan op de computer van een gebruiker (dus niet alleen consument!) de gebruiker duidelijke en volledige informatie moet verstrekken overeenkomstig de Wet bescherming persoonsgegevens én van die gebruiker toestemming moet hebben verkregen. Toestemming hebben verkregen iets is anders dan van tevoren om expliciete toestemming vragen. Deze formulering maakt goed duidelijk dat toestemming ook impliciet gegeven kan worden, bijvoorbeeld door bepaalde browsersettings. Die uitleg van het begrip ’toestemming’ sluit ook beter aan bij overweging 66 van de toelichting bij de richtlijn waarop dit wetsvoorstel is gebaseerd. Het is overigens jammer dat TNO in haar rapport suggereert dat het op grond van huidig recht al verplicht zou zijn toestemming te vragen voor het plaatsen van cookies en hiermee een hele branche in een kwaad daglicht stelt. Branchepartijen werken overigens al maanden aan verbetering van de voorlichting van gebruikers, om hen in staat te stellen een bewuste keuze te maken of dit nu via de browserinstellingen of op een andere manier gebeurt.