Vandaag de dag worden internet, smartphones, spelcomputers en iPads bij kinderen figuurlijk met de paplepel er ingegoten. Ouders stoeien met de vraag of dit mediagebruik normaal is bij kinderen en producenten vragen zich af wat hoe je een goede site of app maakt voor deze doelgroep. Deze week werden de resultaten van het eerste kwalitatief onderzoek in Nederland naar het mediagebruik van peuters en kleuters onder de naam App Noot Muis bekend gemaakt door Stichting Mijn Kind Online.

Mediagedrag Peuters en Kleuters

Het onderzoek uitgevoerd in samenwerking met Z@ppelin en NTR Jeugd, bestond onder meer uit een representatieve steekproef onder 575 ouders met jonge kinderen en observatie van 35 kinderen van 3 tot 7 jaar. De onderzoekers wilden weten welke digitale media kinderen van deze leeftijd gebruiken, hoe ze dat precies doen en hoe ouders omgaan met het internetgedrag van hun kleine kinderen. Het gehele rapport is als pdf te downloaden of als boek te bestellen.

De belangrijkste conclusies op basis van dit onderzoek zijn:

• Nederlandse kinderen maken steeds jonger gebruik van internet.

  Maar liefst 78 procent van de peuters en kleuters is al online en brengt zo’n 22 minuten per dag door op computer, laptop of iPad.

• Negentig procent van de ouders laat kinderen met digitale media spelen.

  Het Nederlandse gezin heeft gemiddeld 3,7 verschillende soort apparaten als laptops, desktops, smartphones, tablets en spelcomputers in huis waardoor het ook niet verwonderlijk is dat kinderen er snel mee in aanraking komen. 90% procent van de ouders heeft er geen moeite mee dat hun peuter of kleuter speelt met deze digitale devices.

• Vijf procent van de kinderen was nog geen jaar oud toen ze online gingen.

  Hoewel een kind in Nederland gemiddeld rond de 4 jaar is als het voor het eerst het internet op gaat, heeft 5% van de kinderen al voordat ze 1 werden gebruik gemaakt van internet. Vooral kinderen van hoogopgeleide ouders maken al op jonge leeftijd gebruik van digitale media.

• Touchscreens zijn in trek bij kinderen.

  Devices met een touchscreen zoals iPad of iPhone blijken goed in de smaak te vallen bij peuters en kleuters. Intuïtief weten ze de weg en begrijpen ze de symbolen die gebruikt worden. Apps zijn populair vanwege het variërende karakter zoals een voorleesboek-app dat te gebruiken kan worden als boek, film of game.

• Digitale media worden soms als zoethoudertje ingezet.

  Ouders laten kinderen spelen met digitale devices omdat hun kind het leuk vindt, er wat van kan leren en zo leert om te gaan met digitale media. Deze media blijken echter ook prima de rol van zoethoudertje te kunnen vervullen om een kind even bezig te houden.

• Een bewuste mediaopvoeding en begeleiding is zeker gewenst.

  De onderzoekers adviseren de spelletjes en filmpjes die kinderen gebruiken te laten aansluiten op hun belevingswereld en het ontwikkelingsniveau. Maak bewuste keuzes bij de mediaopvoeding. Jonge kinderen hebben behoefte aan uitleg en verkennen media op deze leeftijd het liefst samen met hun ouders. Geadviseerd wordt apps daarom niet als zoethoudertje te gebruiken, maar het samen het je kind te spelen.

• Laat ze genieten met mate.
  

  Er is meer op de wereld dan digitale devices. Zorg dat kinderen ook tijd krijgen om andere zintuigen te gebruiken en zich motorisch verder te ontwikkelen. Overdadig mediagebruik houdt kinderen ‘gevangen’ waardoor ze andere indrukken en ervaringen die belangrijk zijn voor een gezonde ontwikkeling missen.

Tips voor het ontwikkelen van apps en sites voor peuters en kleuters

Gezien bovenstaande mediagebruik is het logisch dat er diverse leuke apps zijn voor peuters en kleuters. Bij het onderzoek werd ook meegekeken bij het gebruik van apps door peuters en kleuters. Op basis hiervan geven de onderzoekers ook een aantal aanbevelingen voor bouwers van apps en sites.

• Vertel ouders wat je aanbiedt en voor wie.
  Zorg dat ouders snel kunnen zien wat het karakter van de site of app is. Heeft het educatieve waarde en zo ja wat kan er dan geleerd worden of is het pure entertainment? Voor welke leeftijd is het geschikt? Leapfrog biedt bijvoorbeeld binnen hun site specifieke informatie voor ouders.



• Betrek ouders actief bij de inhoud.
  Klinkt wellicht raar, maar peuters en kleuters willen graag samen met hun ouders een site of app gebruiken. Biedt ouders hulp om samen met hun kind de site of app te gebruiken, zodat ze als medespeler er actief worden bij betrokken.
• Voorkom dat jonge kinderen gaan dwalen.
  Kinderen klikken graag op van alles wat ze zien waardoor een kind vastloopt in een download- of upload scherm, waar het geen idee heeft wat er moet gebeuren of belandt in een omgeving waar aankopen kunnen worden gedaan. Iets waar je als ontwikkelaar dus zeker rekening mee moet houden.
• Houd het overzichtelijk.
  Keep it simple is hier het devies. Zorg voor uitleg via audio, maar hou het kort en zorg dat er wat te ontdekken overblijft.
• Zorg dat er iets te beleven is.
  Cruciaal voor een site of app is dat het leuk is daar begint het mee. Hoewel kinderen zelf niet aangeven dat de sites of apps educatief moeten zijn, speelt dit bij ouders wel een rol. Educatieve waarde zorgt dat ouders het gebruik sneller toestaan.
• Herhaling en herkenning maken een site of app vertrouwd.
  Jonge kinderen vinden herkenning en herhaling leuk omdat het een veilig en vertrouwd gevoel geeft. In tegenstelling tot volwassen die al snel genoeg hebben van een herhaling.
• Maak spelletjes ook leuk zonder te spelen.
  Spelletjes kennen regels en een doel zoals bijvoorbeeld het behalen van punten. Jonge kinderen vinden het vaak echter leuk om een spel te ontdekken en dingen aan te klikken die een reactie te weeg brengen zonder meteen een gericht doel te hebben.
• Beloon de inzet van de gebruikers.
  Beloon positief gedrag zodat kinderen minder snel opgeven. Oudere kinderen vinden het verbeteren van hun score een prettige uitdaging. Auditieve en visuele feedback richting dat doel helpt hen goed.
• Pas de navigatie aan en vermijd geschreven tekst.
  Ingewikkelde teksten zonder auditieve ondersteuning maken het gebruik voor kinderen lastig. Zorg dus bijvoorbeeld voor een duidelijk visualisatie van de navigatie.
• Maak zoveel mogelijk ‘aanklikbaar’.
  Jonge kinderen zijn nieuwsgierig en willen graag verkennen. Hoewel je al ontwikkelaar moet voorkomen dat kinderen gaan dwalen, kun je aan deze behoefte om dingen te verkennen tegemoet komen door onderdelen te laten bewegen of geluid te laten maken als de muis er op staat of er wordt geklikt.

Tot slot geven de onderzoekers aan het einde van het rapport nog diverse waardevolle aanbevelingen voor ouders, onderwijs en kinderopvang zie hiervoor de pdf.

Tip voor Steve Jobs!

Als ouder van 3 kinderen van de leeftijd 7 en 5 is het geheel voor mij erg herkenbaar. Eén aspect heb ik gemist en dat is eigenlijk meer een tip naar Apple; Zorg voor een accountopzet op de iPad, zodat je als ouder je mail en bijvoorbeeld twitteraccount kunt afschermen voor zoontjes die inderdaad werkelijk overal op klikken 😉

Al met al een uitgebreid rapport dat duidelijk maakt dat vandaag de dag een stuk mediaopvoeding van belang is. Maar ook dat marketeers in de huid moeten kruipen van deze doelgroep om te beseffen dat, hoewel ouders bepalend zijn voor de aankoop van je product, peuters en kleuters bepalen of het een succes wordt of niet.

Foto’s door Rodney Kersten van Studiobell.nl en met toestemming gebruikt.