De ’technology hype cycle’ is kortademige hijgerij

4 september 2012, 05:38

Het wil maar niet doordringen. Ondanks dat de digitale puzzel anno 2012 op hoofdlijnen helemaal is uitontwikkeld en aangekleed, zien we niet hoe de boel digitaal in elkaar grijpt. De economie, de maatschappij, het leven zelf. Op zijn best zien we verbanden om daar onmiddellijk korte-termijnconsequenties aan te verbinden. Maar het volgende moment wisselen we ze net zo makkelijk weer in voor andere. De jaarlijkse hypecycle van Gartner ontleent zijn bestaansrecht aan deze praktijk en versterkt haar helaas. Daarmee is deze technology-cyclus niet veel meer dan kortademige hijgerij en een commerciële poging tot self-fulfilling prophecy.

SlowTech zou veel meer de norm moeten zijn

In de zomer van 2012 is er weer een aantal technologies nieuw ten opzichte van de vorige hype cycle, maar die kunnen in eerdere versies best ook hebben gestaan. Zo staat het letterlijk in de bijsluiter. Gartner wijst erop, dat we de in totaal 48 '2012-technologies' wel in verband moeten zien, afhankelijk van onze interesses en behoeften. Maar een helder overall-beeld ontbreekt, terwijl toch alle puzzelstukken duidelijk voorhanden zijn. Nu de digitale puzzel op hoofdlijnen is uitontwikkeld en aangekleed, hebben we een goede basis om afstand te nemen van alle technologische hectiek. SlowTech zou veel meer de norm moeten zijn.

Klik op de afbeelding voor de vergroting.

De puzzel: apps, analytics, data, media, mobile, social en cloud

Het is geeneens een moeilijke puzzel. Wel een ingenieuze en eentje met een historie. Alleen het juiste historische perspectief – in dit geval van 20 jaar – stelt ons daarom in staat om in te zien hoe de zaak tegenwoordig digitaal in elkaar grijpt. En hoe we die samenhang als basis kunnen nemen voor kortcyclische ingrepen en maatregelen. Technologie staat aan de basis, maar waar het over gaat, dat is het leven zelf. Dus is het handig om technologieën bij elkaar te pakken en op heldere noemers te brengen. Dat zijn er zes: apps, analytics, (big) data, media, mobile en social. Met cloud als nummer 7: de 'ether' waarin zich het digitale leven afspeelt.

De hype cycle is een platgeslagen rollercoaster

Op advies van Gartner om toch vooral verschillende technologies in hun verband te zien, keken we naar het Big Data-cluster, omdat dat naar verluidt nu aan het doorbreken is. Over vrijwel de hele hype cycle-rollercoaster – van 'Inflated Expectations' via 'Desillusionment' en 'Enlightenment' tot aan 'Plateau of Productivity' – treffen we dan de volgende negen categorieën aan. Om te beginnen Big Data zelf, vervolgens Social Analytics, In-Memory Database Management Systems, Activity Streams, Audio Mining/Speech Analysis, In-Memory Analytics, Text Analytics, Speech Recognition en tot slot Predictive Analytics. De spreiding van deze samenhangende en soms zelfs onlosmakelijk verbonden bijna 20 procent van alle 2012-'technologies' is enorm. De genoemde negen stuks kunnen eenvoudigweg niet op deze manier uit elkaar liggen, anders dan op basis van volstrekt uiteenlopende argumentaties. Veel meer dan een platgeslagen rollercoaster is de hype cycle van Gartner dus niet. Op zijn allerbest een babylonische praatplaat. Maar spraakverwarring is er genoeg!

De Rubik's Cube van de 10101ste eeuw

In plaats daarvan willen wij kijken naar convergentie: naar hoe ons leven digitaal in elkaar steekt. Zakelijk en privé. MIT Media Lab-directeur Nicholas Negroponte zei het al in 1995: 'computing is not about computers any more, it is about living'. En zo is het: in de 10101ste eeuw is digitaal onderdeel van het leven zelf en geeft het datzelfde leven verder vorm. Die wederzijdse relatie komt tot uiting in de verbanden tussen apps, analytics, (big) data, media, mobile en social. Deze zes zijn de negenvlaks zijden van een Rubik's Cube, de puzzel die ons digitale leven tegenwoordig is. Geclusterd tot social media, mobile apps en (big) data analytics hebben we dan drie hoekvlakken die samen in elkaar grijpen tot de kubus zelf. Hoe u de zes negenvlakken wilt benoemen, mag u helemaal zelf weten, en is afhankelijk van uw interesses en behoeften.

Pervasive en Ubiquitous Computing

Zoals bekend is een Rubik's Cube niet statisch, maar dynamisch. In het hart van onze variant geeft Pervasive ofwel Ubiquitous Computing – het concept uit de jaren '90 van wijlen Xerox-CTO Mark Weiser – alle zes de negenvlakken hun flexibiliteit. Tegenwoordig noemen we de kern en het aangeklede geheel ook wel simpelweg cloud, maar Pervasive Computing maakt momenteel terecht een opmerkelijke revival door. Onder meer als IEEE-tijdschrift voor 'Mobile and Ubiquitous Systems'.

Tientallen of honderden permutaties op exa-schaal

Het is aan organisaties om de Rubik's Cube-flexibiliteit van in totaal tientallen (als we de kubus intact laten) tot honderden (als we de kubus uit elkaar halen) permutaties op exa-schaal – à propos Big Data – via technologies productief te maken in de complexiteit van het leven zelf. Nogmaals, technologie ligt aan de basis maar 'computing is not about computers any more, it is about living'.

Zeventien jaar geleden was dit nog een bijna-religieus scifi-mantra, maar tegenwoordig is de digitale puzzel dus op hoofdlijnen uitontwikkeld en aangekleed: met social media, mobile apps en (big) data analytics. Een beetje extra SlowTech – weg van de hype(cycle) – kan daarom helemaal geen kwaad.

Avondsymposium Big Data

Geïntrigeerd? Interesse in een diepere duik in de Rubik's Cube van de hedendaagse technologieën? Tijdens het avondsymposium over Big Data op 27 september a.s. dat Marketingfacts i.s.m. de Nyenrode Marketing Society organiseert, zal Jaap in een presentatie dieper ingaan op deze materie. Klik voor meer info en de mogelijkheid tot inschrijven.

Credits afbeelding: Beyond Neon (CC)

Jaap Bloem
Research Director Sogeti/VINT bij Sogeti/VINT

Jaap Bloem is in IT since the PC and now a Research Director at Sogeti/VINT. In his days at KPMG Consulting he co-founded the IT Trends Institute. Jaap was a publisher of IT books and editor in chief of IT magazines at Wolters Kluwer. Before coming to VINT, Jaap was the Marketing Executive for the Dutch Chapter of ISOC, the Internet Society. Jaap has co-authored many books and articles, and loves to develop and evangelize ground-breaking thought and insight together with colleagues and partners. Jaap Bloem is in augustus 2018 overleden.

Categorie
Tags

8 Reacties

    Sander Duivestein

    Schitterend artikel!

    ” computing is not about computers any more, it is about living “. JUIST! Hier gaat wat mij betreft Augmented Humanity over. Dat fysiek en digitaal naadloos in elkaar overvloeien. Er geen onderscheid meer te maken is. Dat technologie ons helpt in plaats van lastig valt. “Technologie staat aan de basis, maar waar het over gaat, dat is het leven zelf.” En dat allemaal over de rug van Slow Tech. Dat technologie ons begrijpt, weet wie we zijn, onze context kent, en daarom beter in staat is om ons te helpen.

    BTW. Een foutje, eind van artikel staat 27 november. Dit moet zijn 27 september.

    Je artikel heeft mij in ieder geval weten te inspireren. Ik ben benieuwd naar je verhaal. Ik ben erbij op Neyenrode.


    4 september 2012 om 07:28
    bramkoster

    @Sander: dank dat je oplet, heb er september van gemaakt! (Note to self: eerst koffie, dan blogposts aanvullen…)


    4 september 2012 om 08:01
    Klaas

    Dank voor dit artikel; ontzettend leuk om te lezen. Nu de figuur nog goed bekijken 🙂 Leuk dat er aandacht besteed wordt aan een overkoepelende gedachte en een keer niet iets heel (micro)specialistisch.


    4 september 2012 om 11:28
    Annelies Verhelst

    Ik vraag me serieus af of je er uberhaupt wel zo hard over moet nadenken. Als het zo onderdeel van het leven is, leef dan gewoon, dan komt het vanzelf. Of denk ik dan te simpel? Voor pakweg iedereen onder de 30 zijn de hedendaagse technologiën zo logisch dat ze het nog amper kunnen uitleggen aan iemand die het niet snapt. Alleen bedrijven met heel veel mensen die het niet snappen hebben een probleem met “2012-technologies” omdat ze niet iedereen dezelfde kant op kunnen laten kijken. Simpel gezegd.

    En dat is wel een cycle, want ieder bedrijf wordt een keer ‘oud’ en er zullen altijd technologiën zijn die je niet meer bij kunt benen.

    Maar ik denk misschien heel simpel hierover. Of ik snap er gewoon geen zak van ;-).


    5 september 2012 om 08:56
    JaapBloem

    @Annelies >

    “Zo logisch dat je het amper kunt uitleggen” gaat er bij organisaties echt niet in. Evenmin als “leef gewoon, dan komt het vanzelf.”

    Verder: “alleen bedrijven […] met heel veel mensen” – dat zijn er dus juist heel veel, die “het” bovendien donders goed “snappen”, namelijk hun business.

    Het is hard nodig om de hoofdlijnen van analytics, apps, (big) data, media, mobile, social en cloud te hanteren als ijkpunt voor het gekrioel van “(emerging) technologies”.

    Opmerkelijk is trouwens – en het duidt op willekeur – dat Speech Recognition in 1995 en in 2012 op vrijwel dezelfde plek op de hype cycle stond/staat. En niet zo maar ergens, namelijk tussen Enlightenment en Productivity in. Maar misschien zijn wij (of is Gartner) moeilijker gaan praten 😉


    5 september 2012 om 09:43
    Ewout Wolff

    Ik begrijp maar een deel van je artikel, Jaap.

    Ik ben het met je eens: volgens mij heeft Gartner die cycle ooit als een grap bedacht en nu is het per ongeluk een serieus onderwerp. Het is geen serieus tool – het voorspelt niets, het wordt niet geevalueerd en iedere organisatie die hier op stuurt (en niets anders) moet ernstig bij zichzelf te rade gaan.

    Mag het wat minder hijgerig? Ja, graag. Maar daarvoor moet je flink kunnen zwemmen in de info golven en/of bereid zijn boven de golven uit te willen komen. Het zal even duren, maar er zullen meer & meer mensen komen die deze behoefte hebben, zowel voor het dagelijkse gedrag, als voor bedrijfsbeleid op de langere termijn.

    Is er een alternatief voor de Hype Cycle? Ik denk het wel, maar die blijft theoretisch (infrastructuur/functie/gebruik/creatie) en kan niet concreet zijn: de techniek die gaat nog wel (hij werkt of hij werkt niet), maar of en hoe mensen het gaan gebruiken? Dat ligt in de handen van de goden.

    Ik heb een diner op de 27ste september, dus ik kan niet in Nijenrode zijn. Een meeting daarvoor lijkt mij erg leuk. Hoe dan ook: veel succes met je verhaal.


    6 september 2012 om 08:59
    JaapBloem

    Ewout! Vraag me in gemoede af welk deel van mijn verhaal je niet begrijpt 😉 Mijn boodschap is, dat je niets aan de Gartner hype cycle hebt zonder dat je de “technologies” (of whatever . . .) in het grote varband plaatst. Dat geeft ook de rust om er “slowtech” mee om te gaan. Gartner zelf geeft alleen maar aan, dat we de “technologies” niet compleet los van elkaar kunnen/mogen zien, maar daar valt in mijn beleving aantoonbaar veel meer over te zeggen. Zelfs het laatste woord! Namelijk, dat analytics+apps+(big)data+media+mobile+social in een flexibel cloud-verband DE IT-gerelateerde business-relevantie voor organisaties is. Bij elkaar kunnen we eea – a propos gamification – beschouwen als een Rubik Cube puzzelmodel. Die moet niet zozeer worden opgelost als wel continue worden bijgesteld en afgestemd op nieuwe behoeften – van klant en organisatie – en op ontwikkelingen, zoals bijvoorbeeld die op de jaarlijkse Emerging Tech Hype Cycle. De naam daarvan is om verschillende redenen dus een beetje ongelukkig en ik zou daar ook van Gartner wege veel meer verband in willen zien aangebracht (zie mijn opmerkingen over het Big Data-cluster). Alleen op deze voorwaarden kan de EmTechHypeCycle een relevante en productieve basis zijn voor analyses en maatregelen. Verder had ik graag, dat het ding niet zo hapsnap in elkaar zou worden gestoken. De EmTechHypeCycle kan veel meer zijn dan een marketinginstrument van de makers en een proeve van hun zelfgeproclameerde slimheid.


    7 september 2012 om 10:47

Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!