Disruptive startups in de muziek

Naast marketing, social media en communicatie heb ik nog een andere hobby en dat is muziek. Dat uit zich onder andere in techhouse platform Voidd. Dit heeft een aantal jaren stilgelegen wegens mijn eerstgenoemde hobby’s, maar samen met een aantal frisse gasten ben ik momenteel aan het kijken hoe we hier nieuw leven in kunnen blazen. En.. we gaan het helemaal anders doen.

‘Disruptive’ is zo ongeveer hét buzzwoord van 2015 aan het worden. Uber, Airbnb; zij zijn voorbeelden van disruptive startups die kritisch naar bestaande markten keken en besloten zaken totaal anders aan te pakken. Spotify is een poging om de muziekmarkt te veranderen. Een poging? Ja, want services zoals Spotify veranderen alleen de manier waarop muziek wordt aangeschaft en geconsumeerd. Het verandert niets in de waardeketen: elke partij uit de traditionele muziekindustrie is nog steeds aanwezig. Waarom is dat een probleem?

Van der Ree, weg ermee

Onder publieke druk verlaagde staatssecretaris Fred Teeven een paar jaar geleden het salaris van CEO van de Buma/Stemra, Hein van der Ree. De reden? Van der Ree’s salaris werd voor het eerst gepubliceerd in het Buma/Stemra jaarverslag en bleek hoger dan die van onze minister president (minister-norm: 178.000 euro, van der Ree: 447.000 euro in 2013). Het eerste wat Van der Ree deed toen Teeven onlangs roemloos aftrad? Een civiele procedure starten tegen de Nederlandse staat om het besluit van Teeven terug te draaien.

Hein van der Ree

Dit is een typisch voorbeeld van iemand die geen ene fluit om muziek geeft en over de rug van creatieve mensen ridicuul veel geld ontvangt door een jasje en een dasje aan te doen, er belangrijk uit te zien en een grote bek te hebben. En het is tijd om dit soort praktijken een eind toe te roepen.

Muziek uitbrengen? Doen we zelf wel

Een muziekrelease uit willen brengen op een platenlabel betekent wekenlang lobbyen met een demo, eindeloos mailen (zeer gebrekkig getypte mailtjes terugkrijgen), na tekenen maandenlang zonder iets te horen wachten op het eindelijk verschijnen van een vaak gebrekkig gemasterde release met even zo vaak foeilelijk artwork en weken moeten mailen voor financiële rapporten waaruit blijkt dat je 25 euro verdient aan de verkoop. Daarom hebben we onlangs besloten het zelf te gaan doen: Voidd Records was geboren.

Joechee, Whatpeopleplay!

Vroeger deden platenlabels zaken met distributeurs, voor de fysieke verspreiding van de geluidsdrager naar de retail. Tegenwoordig is alles digitaal verkrijgbaar en kan die stap dus overgeslagen worden. Dat betekent dat wij als platenlabel rechtstreeks schakelen met online platenzaken. Het uit de States afkomstige Beatport is de meest bekende en tot voor kort geleden ook een hele goeie. Tegenwoordig heeft platte commercie er de overhand en staat er in de top-100 lijsten eigenlijk maar hele slechte muziek.

Digitaal struinen door bakken leidt dus geheid tot teleurstelling, je kunt er uiteraard nog steeds muziek kopen als je een titel en artiest weet. Maar dan kun je net zo goed naar Whatpeopleplay gaan, een Berlin-based platenzaak die door de jaren zijn uitmuntende kwaliteit heeft weten te behouden. Anders dan Beatport, waarvan overigens de interface afgelopen jaren zodanig is volgestouwd met Java en Flash dat ‘ie het in veel browsers niet meer doet, is Whatpeopleplay lekker zichzelf gebleven met zorgvuldig geselecteerde kwaliteitsmuziek in een solide interface. Heerlijke club dus! Hopsa, wij ze mailen: willen jullie onze muziek verkopen? “Laat maar horen”, was hun reactie. En.. ze zagen ons en onze filosofie wel zitten.

You play? You pay. Twee keer

Ze stuurden ons formulieren zodat we ons bij ze aan konden melden. En terwijl wij ze invulden, begonnen we ons te realiseren dat dit helemaal niet de manier is waarop we zaken willen doen. We moesten een KvK-nummer invullen, een BTW nummer, een Buma/Stemra nummer en een Sena nummer. Dus om onze muziek uit te mogen geven, moeten we eerst geld gaan betalen aan vier (semi-)overheidsinstanties. Ik hoor je zeggen: op den duur gaan Buma/Stemra en Sena jou toch terugbetalen? Ik ben begin deze eeuw een aantal jaren lid geweest van deze clubs en heb inderdaad wat geld aan auteursrechten ontvangen. Ik heb er echter serieuze twijfels bij of ik wel gekregen heb waar ik recht op heb. Het is onder muzikanten algemeen bekend dat je een stagiair aan moet nemen om de Buma/Stemra zodanig te stalken dat ze jou het geld overmaken waar je recht op hebt. Krankzinnig.

Maar het belangrijkste in dit verhaal is: ik denk dat eigendom van muziek iets van het verleden is. Waarom moeten mensen twee keer betalen om muziek af te mogen spelen? Eerst betalen voor de aanschaf en daarna nog eens om het af te mogen spelen. Aardig absurd, als je er over nadenkt. Behalve als je graag de zakken van maffiabazen zoals Van der Ree vult. Het past in ieder geval absoluut niet meer in de moderne trant ‘van bezit naar gebruik’.

Dus, hoe willen we het dan doen?

De deeleconomie, alternatieve valuta, disruptieve businessmodellen, duurzaam ondernemerschap, de netwerksamenleving, waardebepaling achteraf, co-creatie, crowd-funding: het zijn allemaal ontwikkelingen in de manier waarop we onze samenleving organiseren en toekomst-proof maken door af te stappen van roestige gewoonten. De muziekindustrie (vreselijk woord) doet echt nog bijna niks met al deze nieuwe ontwikkelingen. Met Voidd willen we kijken naar de mogelijkheden om zover als mogelijk van geïnstitutionaliseerde methoden af te bewegen.

We geloven niet in grote instituten, eigendom, veel geld verdienen, massamedia en commercialisatie. We hebben geen overheden, semi-overheden of andere derde partijen die geen snars om onze muziek geven, nodig om te reguleren wat we doen. We kunnen het zelf. We gaan ons eigen netwerk bouwen en gebruiken om onze creaties de wereld in te brengen. En we geloven in een geïntegreerde (ik mag het woord ‘holistisch’ niet gebruiken van mijn Voidd-collega’s, dat vinden ze te geitenwollensokken) manier om ons platform te bouwen.

Academy wordt event wordt radio wordt platenlabel

Met Voidd willen we elke schakel in de waardeketen vertegenwoordigen. Ten eerste gaan we Voidd Academy oprichten om nieuw techhouse talent te scouten, op te leiden en te begeleiden op hun weg naar professioneel artiest. De muziek die wordt geproduceerd door deze rookies, kan gebruikt worden voor showcases of zelfs clubavonden: Voidd Events (dit principe bestaat al, gerealiseerd door collega Joost van der Meer van Beatfabriek). Het beste van deze Voidd Events kan, vergezeld met interviews en presentatie, worden uitgezonden op Voidd Radio. Middels crowdsourcing kunnen we onze fans betrekken in de keuze welke tracks of artiesten uitgebracht gaan worden op ons platenlabel Voidd Records.

Coming soon: Voidd Records #001

Deze geïntegreerde (ik kijk naar mijn collega’s, nee ‘holistisch’ mag nog steeds niet) aanpak zorgt dat alléén de mensen die actief participant zijn wat betreft muziekproductie, -publicatie en het afspelen ervan middels concerten/clubavonden, in de waardeketen vertegenwoordigd zijn. ‘Music for the people, by the people.’ (Geen idee of dit een bekende quote is, zo nee bij deze, spread the word!)

Wat denken jullie, haalbaar of niet? Ik ben ook benieuwd. Wij gaan in elk geval hard aan de slag komende maanden. Het leek mij een leuk idee om in de tussentijd al die nieuwe manieren van bedrijfsvoering, al die nieuwe ontwikkelingen zoals alternatieve valuta en co-creatie eens onder de loep te nemen. En dan niet alleen toegespitst op muziek. Tenzij jullie daar hartstikke op zitten te wachten natuurlijk. Ik hoor het graag!