Fusie H&M: Human & Machine

Scheiding tussen mens en machine vervaagt

Op 9 augustus 2013 heeft onderzoeksbureau Gartner haar Hype Cycle for Emerging Technologies voor het jaar 2013 gepubliceerd. Opvallend is de hoofdboodschap van het rapport. De evoluerende relatie tussen mens en machine staat dit jaar centraal. De opkomst van nieuwe technologieën herdefinieert deze relatie. Of, zoals Marshall McLuhan, het orakel van het elektronische tijdperk, deze symbiotische relatie ooit zo treffend verwoordde: “We shape our tools and thereafter our tools shape us”. De algehele conclusie is dat de grens tussen mens en machine vervaagt. Het is een direct gevolg van de toegenomen hype rondom intelligente (zelf bewuste) machines, cognitive computing en het internet of things.

Dit artikel heb ik samen met mijn collega Jaap Bloem geschreven.

Gartner plaatst bij het rapport wel de volgende kanttekening: bedrijven moeten zich niet later verblinden door een toekomstscenario waarin mensen door machines worden vervangen. Beter is het om te kijken en te leren van de early adopters van deze nieuwe technologieën. Bij deze bedrijven is namelijk een drietal duidelijke trends te onderscheiden:

1. Technologie verbetert de mens. Machines worden alsmaar slimmer. Deze nieuwe technologieën worden ingezet om mensen op fysiek, emotioneel en cognitief vlak te verbeteren. We worden mensen met bovennatuurlijke krachten: zogenaamde supermensen. Het meest eenvoudige voorbeeld van deze ontwikkeling is de smartphone. Het is onze vraagbaak, ons telefoonboek, ons navigatiesysteem, ons sociale netwerk en ga zo maar door. Het is onze poort naar de digitale wereld. En dit is nog maar het begin. Nu is het nog informatie aan onze vingertoppen. Maar straks met allerlei wearable devices, zoals Google Glass, gaan we ook dit paradigma doorbreken. Technologie sluit steeds beter aan op onze natuurlijke interfaces. Technologie verbetert onze zintuigen op alle fronten.

2. Machines vervangen mensen. Er zijn meerdere situaties te bedenken waarin mensen vervangen kunnen worden door machines. Gevaarlijk werk, repeterend werk, maar ook handmatig werk (bijv. robots en drones), interactiewerk (bijv. customer service) en cognitief werk (bijv. het beoordelen van examens). Het grote voordeel is een hogere productiviteit, minder gevaar voor mensen en vaak een hogere kwaliteit van het werk.

3. Mensen en machines werken samen. Mensen versus machines is geen zwart-wit-beslissing. De voorgaande twee trends zijn de twee uitersten. Er zijn echter zat situaties te bedenken waarbij mens en machine juist nauw samen moeten werken. Zo wordt er momenteel een hele generatie van machines ontwikkeld die met mensen moeten samenwerken. IBM Watson is hier een voorbeeld van. Het is de ideale onderzoeksassistent van een arts. Altijd op de hoogte van de laatste medische ontwikkelingen, opdat de dokter een nog betere diagnose stellen en een daarop afgestemde behandeling kan voorstellen. Mensen en machines die samenwerken, het is het beste van twee werelden.

Een jaar geleden nam collega Jaap Bloem stelling tegen de hypecycle van Gartner. “De ‘technology hype cycle’ is kortademige hijgerij en een commerciële poging tot self-fulfilling prophecy”, schreef hij hier op Marketingfacts. “De hype cycle is een platgeslagen rollercoaster en op zijn allerbest een babylonische praatplaat.” In zijn commentaar legde Jaap uit dat het allemaal niet zo moeilijk was. Zo logisch dat je het amper kunt uitleggen. In de 10101ste eeuw is digitaal onderdeel van het leven zelf en geeft het datzelfde leven verder vorm. MIT Media Lab-directeur Nicholas Negroponte zei het al in 1995: “Computing is not about computers any more, it is about living.”

In mijn reactie op Jaap’s artikel schreef ik in reactie daarop: “JUIST! Hier gaat wat mij betreft augmented humanity over. Dat fysiek en digitaal naadloos in elkaar overvloeien. Er geen onderscheid meer te maken is. Dat technologie ons helpt in plaats van lastigvalt. Technologie staat aan de basis, maar waar het over gaat, dat is het leven zelf. En dat allemaal over de rug van slow tech. Dat technologie ons begrijpt, weet wie we zijn, onze context kent, en daarom beter in staat is om ons te helpen”. En te verbeteren.

Schijnbaar zijn we nu volgens Gartner op dit punt terechtgekomen. Vanaf nu nemen we onze eigen evolutie in de hand. We worden allen cyborg. Of misschien zelfs wel God. Science fiction is science fact. De toekomst is nu.

“If human history is the story of a creature who molts from ape to angel – or, as Nietzsche claimed, from beast to Superman – then somewhere along the way it seems that we must become machines” – Erik Davis

Toevalligerwijs is bovenstaande ontwikkeling onderwerp van het nieuwe trendrapport “Wearable Computing & Augmented Humanity” dat in januari 2014 verschijnt. Mocht je hier meer over willen weten, volg dan het Flipboard met dezelfde naam.

Credits afbeelding: Rob Boudon (CC)