Inloggen

Game of Thrones: Hoe shockeer je je publiek?

William Rice
6 juni 2013, 11:23

Hoe een televisieserie mensen massaal overstuur kan maken.

Afgelopen zondag was de uitzending van de Games of Thrones aflevering “The Rains of Castamere” in de VS (ondertussen ook op HBO in Nederland). En de Amerikaanse kijkers waren – massaal – in shock. Alle nieuwssites en social media stonden bol van heftige reacties van beroemdheden en kijkers.

Pas op (oftewel 'spoiler alert'): wanneer je deze aflevering nog wilt kijken zonder vooraf te weten wat er gebeurt stop dan nu met lezen…

Waarom waren de kijkers in shock?

De aflevering “The Rains of Castamere”, ook wel “The Red Wedding” genoemd, is de aflevering waar de mensen die de boeken hadden gelezen van wisten dat die zou komen. De mensen die de boeken niet hadden gelezen werden echter compleet verrast door een harde en onverwachte wending in het verhaal. Een brute wending, bloedig en onrechtvaardig. Entertainment Weekly noemt de aflevering zelfs “one of the most shocking, brutal and disturbing sequences ever put on television”.

Mocht je Game of Thrones (GoT) niet volgen, en de bewuste aflevering dus niet hebben gezien, dit is in het kort wat er heeft plaatsgevonden: Veel belangrijke personages hebben in één enkele aflevering een triest einde gevonden, door op een zeer onverwachte en gewelddadige manier om het leven te komen tijdens een bruiloftsfeest. Een feest dat ook nog eens leek te zijn gezegend met een vredespact tussen clans die tot dan toe in een heftige oorlog waren verwikkeld. Een plotsklapse wending in het verhaal, gevolgd door een uiterst bloedige slachtpartij, zorgde er voor dat deze aflevering in de volksmond werd omgedoopt tot “The Red Wedding”. Een verwijzing naar de bijna-bruiloft van Beatrix Kiddo (Uma Thurman als 'The Bride') in de film Kill Bill van Quintin Tarantino. [Update: het blijkt zo te zijn dat in de originele boeken deze gebeurtenis al 'The Red Wedding' werd genoemd.]

In de onderstaande video is te zien hoe heftig mensen reageren op de betreffende 'turn of events' in de aflevering:

Hoe kunnen de mensen zo geshockeerd worden door een televisieserie?

Game of Thrones is een zeer populaire serie met een trouwe schare kijkers. En trouwe kijkers behoor je te belonen, ze te geven wat ze willen. Toch? Volgens de schrijver en de makers van serie dus blijkbaar niet. De schrijver van de boeken waarop de serie is gebaseerd, George RR Martin, zegt dat hij graag onvoorspelbare elementen in zijn verhalen inbrengt. Als iedereen denkt dat de held het toch wel zal overleven, zal hij moeten sterven. Hij doet dit echter niet graag. In zijn eigen woorden: “It's like killing two of your own children”. Maar blijkbaar is het iets dat sterker is dan hij. Of is dat juist zijn formule voor succes?

Volgens mij is het schokeffect zo sterk en massaal vanwege de volgende zaken:

– Onverwacht

Dingen die je niet verwacht zorgen voor een heftige reactie. Onverwachte gebeurtenissen, en vooral die als negatief worden ervaren, hebben een sterke affectieve uitwerking op mensen. Mensen reageren op fysiologisch, cognitief, emotioneel en sociaal vlak op deze gebeurtenissen. Hierdoor raakt men 'gemobiliseerd' en dient er op fysiologisch, cognitief, emotioneel en sociaal vlak een response te volgen die de impact van de gebeurtenis kan verminderen.

De bewuste aflevering lijkt een vreedzaam samenzijn tijdens een bruiloftsfeest te zijn, maar loopt uiteindelijk uit op het ultieme verraad. De bloedige gevolgen van het verraad dragen bij aan het negatief laden van het effect. Juist hierin zit de kracht, het ultieme verraad tijdens de bruiloft is wat mensen niet aan zien komen. En hiermee is het effect, de negatieve emotie, des te sterker.

– Onrecht

Een belangrijke Hollywood-regel (het 'happy-end') wordt hier niet verbroken maar met de voeten getreden. In entertainment behoren 'de goeden' te worden beloond en slechte mensen horen gestraft te worden. In GOT is dit vaak niet zo, maar in deze aflevering zien we het andere uiterste.

Het kijken naar een uitzending is nog steeds een eenzijdige bezigheid. Kijkers kunnen de ervaring alleen ondergaan. Hierdoor ervaren kijkers een gevoel van onrechtvaardigheid waar ze niets mee kunnen. Behalve dan hun ongeloof, frustratie, ontzetting en zelfs pure woede te uiten via de diverse sociale media. Een bloemlezing hieruit is terug te lezen op diverse blogs, waaronder Mashable (zie onderaan deze post).

– Ongeloof

Over het algemeen gaan de favoriete personages niet dood in een serie of film. Mensen hebben veel in de serie, en in de personages geïnvesteerd, en de populariteit van personages is vanuit de makers een belangrijke manier om kijkers voor langere tijd aan de show te binden. Kijkers hebben 'para-sociale' relaties opgebouwd, en kunnen tijdens de 'The Red Wedding' alleen machteloos toezien hoe hun investering in deze relaties in één klap teniet wordt gedaan. George RR Martin zegt hier zelf over: “Just as you grieve if a friend is killed, you should grieve if a fictional character is killed. You should care. If somebody dies and you just go get more popcorn, it’s a superficial experience isn’t it?” Maar mensen kunnen niet goed bevatten waarom deze 'bekenden' van hen er in eens niet meer zijn, en zo veel te gelijk. Natuurlijk weten we op rationeel niveau dat dit allemaal fictie is. Maar ook al is deze eenzijdig: de sociale en emotionele band die is aangegaan is echt. Dat verklaart de uitbarstingen van ontkenning, woede, etc. via de sociale media.

Al met al een van de meest interessante cases voor een mediapsycholoog die ik in lange tijd voorbij heb zien komen. Ik ben erg benieuwd naar de ervaring van jullie, de Nederlandse Game of Thrones-kijkers. Hebben wij ons ook massaal laten shockeren?

Volgens mij valt dat wel mee. Zoals een trouwe kijker die ik het vroeg zei: “Romantisch toch, samen dood“? Nederlandse nuchterheid ten top.

Als toegift nog even grappigste Twitter reacties op de aflevering 'The Red Wedding' (volgens Mashable):

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

Of samengevat:

Afbeelding: Maisie Williams

William Rice

Mediapsycholoog

Categorie
Media
Tags
case, online video, psychologie,

14 Reacties

    Sjoerd

    Dan wordt de laatste aflevering van het seizoen nog leuker 🙂

    6 juni 2013 om 11:44
    k.

    Ontzettend interessante case. Gedrag en actie is vaker te wijten aan negatieve emotie dan aan positieve. Mijn vriendin was eveneens geschokt, tot huilens aan toe. “Nu is Game of Thrones niet leuk meer” snikte ze. 2 uur later kocht ze de boeken, omdat ze nu MOET weten hoe het eindigt. Puur uit een soort van achterdocht en wraakgevoel met betrekking tot het gevolg.

    6 juni 2013 om 14:49
    Mathieu van Strien

    De dames in de hoofdrol hebben het overleefd.

    Als de draken koningin of Arya vermoord was dan was het verhaal ten einde.

    Ik zit me wel af tevragen of de meisjes niet te jong zijn om te werken, kinderarbeid? Ze zijn te jong om de afleveringen te mogen bekijken (>16 jaar).

    Maar de grootste ramp is natuurlijk dat maandag deel 10 van 10 wordt uitgezonden. Dan is Newsroom een softe vervanger.

    7 juni 2013 om 07:51
    Peter

    @Mathieu

    Tot nu toe heeft Arya nog niet de belangrijkste rol, en komt ze ook niet in de moeilijkste scenes voor. Zoveel tijd zullen de opnames waar zij in speelt dus niet geduurd hebben.

    Inmiddels is ze ouder dan 16 en zal ze dus vaker mogen werken.

    Reken maar dat de makers hier echt wel rekening mee houden. De boetes zijn niet mis en de controles streng.

    7 juni 2013 om 10:29
    Paco Samsom

    Ik heb zelf nog geen aflevering gezien van Game Of Thrones, maar nu ik dit verhaal gelezen heb wil ik het juist wel gaan zien. Ik houd er juist van als dit soort onverwachte dingen gebeuren, want dat voert de kijker in een emotionele rollercoaster.

    In Japanse Animé gebeurt dit trouwens wel is vaker. Jiraiya was sowieso één van de meest loveable characters uit Naruto, toen hij overleed deed mij dat ook heel veel. Hier in Nederland een stuk minder populair, dus ook hierdoor wat minder buzz daarover op de sociale media een aantal jaren geleden.

    Misschien klopt de vergelijking niet helemaal, maar alsnog ben ik persoonlijk fan van een “niet-happy end’.

    7 juni 2013 om 11:23
    Ineke

    Leuk stuk! Ik kwam alleen wel een aantal grammaticale fouten en zinnen die niet zo lekker lopen tegen.

    “Maar blijkbaar is het iets dat sterker is dan hem” (eerste alinea onder de video) is fout. ‘Hem’ moet ‘hij’ zijn. En “met de voeten betreden” (onder kopje ‘onrecht’) moet zijn: “met voeten getreden”.

    Zo staan er nog meer dingen in die niet kloppen, misschien goed om hier nog even naar te kijken, want zoiets doet afbreuk aan je vermakelijke artikel 😉

    7 juni 2013 om 13:56
    WilliamRice

    Bedankt voor de correcties en aanvullingen. Ik heb ze verwerkt waar mogelijk.

    7 juni 2013 om 14:09
    Tycho

    Bedankt William! Erg fijn om te lezen en erg interessant 🙂

    7 juni 2013 om 16:38
    DES

    Nice post! Hoe jij dit hebt verwoord heb ik het nog niet bekeken. Emotionele band met personages etc. Ik gooi mijn emoties erover nog even hier:

    Als NL GoT fan kan ik zeggen dat ik geen tranen heb gelaten maar ik was wel heel erg in shock. Naar mijn mening zijn bijna alle personages goed uitgewerkt en kan men dus nog troost daarin vinden.

    Bij de serie Boardwalk (s4 coming soon) was Jimmy bijna de enige ”likable” personage (die ook plotseling vermoord werd) waardoor je je echt genaaid voelde. De dagen daarna voelde inderdaad ook echt als rouwen. In zo’n geval wil je bijna stoppen de serie verder te kijken, maar omdat GoT nog zoveel meer wegen in kan slaan > Arya > Kaleesi met haar draken > jon snow >spirituele Bran…. en je bij allemaal een ”gevoel” hebt, ben ik heeel benieuwd naar de season finale.

    7 juni 2013 om 20:31
    WilliamRice

    @John: bedankt voor de interessante aanvulling.

    Echter, de vergelijking gaat (behalve dat het ook om een bloedig bruiloftsfeest gaat) niet helemaal op. Als je in het wiki artikel verder leest staat er: “When the series resumed on September 25, 1985, viewers quickly learned that only two minor characters of the series had died: Steven’s boyfriend Luke Fuller (Billy Campbell), who was mortally wounded saving Claudia’s life, and Jeff’s love interest Lady Ashley Mitchell (Ali MacGraw). In the 2006 CBS special Dynasty Reunion: Catfights & Caviar, Gordon Thomson stated that it was the “follow-up” that was the letdown, not the cliffhanger itself.”

    Dus geen ‘major characters’ dood in die aflevering, zoals in The Red Wedding wel het geval is. Een ander verschil is dat je het in GoT echt ziet gebeuren, en in Dynasty het een cliffhanger is… met een teleurstellend vervolg in het nieuwe seizoen.

    11 juni 2013 om 10:52
    jacob jan

    is iedereen de dood van JR vergeten? (hij was niet dood, maar dat bleek pas na de zomer)

    13 juni 2013 om 10:18

Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!