Happy, sad, angry, like: het effect van de nieuwe like-variaties op Facebook
In 2012 schreef ik al over mijn fascinatie met Facebook-liken, de happy-cultuur en sociale vergelijking. Gevoelige snaar, ruim 180.000 keer gelezen inmiddels. Eén van de problemen (naast allerlei psychologische processen) was de ‘Like’ button. Want: je gaat niet ‘liken’ dat een kennis haar kat is overleden. Maar omdat het een kennis is en geen vriendin ga je misschien ook niet een comment geven, daarvoor is de sociale afstand te groot. Dus: je doet niets.
Er gingen steeds meer geluiden op om een ‘disklike’ button te introduceren. Maar: dat is geen oplossing. Een dislike zou te veel oproepen tot hate-posts in plaats van support. Mijn voorstel (en ook van anderen) in 2012 was een ‘Sympathize’ button.
Nu, bijna 4 jaar na dato, heeft Facebook eindelijk de stap genomen om meerdere emotionele reacties mogelijk te maken. Facebook introduceert: Reactions. Reactions zijn meer genuanceerde eenkliksreacties die aanvullende mogelijkheden bieden voor sociale steun en emoties.
Basis emoties
Als we naar de psycholgie van emoties kijken dan kunnen we zeven basisemoties onderscheiden:
- Blijdschap
- Verrasing
- Boosheid
- Verdriet
- Angst
- Walging
- Minachting
Dit zijn dan ook de basisemoties die mensen met micro-expressies in hun gezicht weergeven. ‘Facial coding’ heet het proces van ontrafelen van deze emoties. Wat direct opvalt is dat van deze zeven basisemoties slechts twee positief zijn. Aangezien Facebook er natuurlijk baat bij heeft dat de gebruikers een goed gevoel blijven behouden na gebruik, is het niet handig om deze indeling van emoties te hanteren, alhoewel deze waarschijnlijk wel realistischer zou zijn.
Kijken we naar de ‘Reactions’ dan zien we dat eigenlijk vier van de zeven basisemoties vertegenwoordigd zijn: blijdschap, verrassing, boosheid en verdriet. Blijdschap is opgesplitst in drie ‘reactions’ namelijk ‘like’, ‘love’, en ‘haha’. De andere drie emoties zijn eigenlijk een op een overgenomen.
Ontbrekend zijn dus angst, walging en minachting. Dit zijn dan ook de drie meest heftige negatieve emoties, waar Facebook waarschijnlijk (verstandig genoeg) bij weg wil blijven. Onderzoek wijst bijvoorbeeld uit dat zodra er minachtende blikken tussen (liefdes)partners worden uitgewisseld, in combinatie met wat emotionele afstand, dit een 90 procent zekerheid voorspeller is voor een scheiding tussen de partners. (Gottman, Levenson & Woodin, 2001 in: THE JOURNAL OF FAMILY COMMUNICATION, 1(1), 37–57)
Insight based?
Het design team van Facebook heeft hier uiteraard uitgebreid naar gekeken. Zij kwamen tot de conclusie dat als zij alle menselijke emoties beschikbaar willen maken, ze ongeveer 20 emoticons moesten aanbieden. Met hulp van prof. Dacher Keltner (sociaal psycholoog) is de keuze voor de uiteindelijk 6 ontstaan. Naar verluidt heeft Facebook veel analyse gedaan naar welke emoji gebruikers vaak in reacties gebruiken en op basis van die inzichten is gekozen voor de huidige set van 6.
Dat klinkt logisch, maar ik denk wel dat hier sprake is van een cirkelredenering. Tot nu toe is er geen ‘passende’ reactie geweest op minder leuke berichten. Mijn hypothese is dan ook altijd geweest dat gebruikers hierdoor minder negatieve berichten delen. Om dan achteraf naar de gebruikte emoji te kijken en daar de nieuwe ‘reactions’ set op te baseren, is naar mijn mening geen volledige keuze. Immers, als er minder negatieve berichten zijn zullen gebruikers minder snel heftige reacties zoals walging of angst tonen of laten zien in emoji.
Verbetering?!
Maar: laat ik na deze kleine kritische noot wel positief blijven (geheel in Facebook-stijl). Ik vind het echt een geweldige toevoeging en ik denk dat de interactie tussen mensen op deze manier een nieuwe dimensie kan krijgen. Het kunnen tonen van empathie (vooral de ‘Sad’ reaction) is denk ik een grote aanwinst voor Facebook en een reactie die velen van ons ooit in het verleden hadden willen gebruiken, als hij beschikbaar was geweest. Ook het feit dat ze geanimeerd zijn zorg voor veel nuance en herkenning. Verbetering? Ik dacht het wel!
Ψ Mediapsycholoog ⌆ Perspectivist ⌬ Dopamaniac Mischa is mediapsycholoog en Chief Psychology Officer bij Grey Matters, een onderzoeks- en adviesbureau dat organisaties helpt inzichten uit de psychologie in de praktijk toe te passen. Ook is hij founding partner en gedragsstrateeg bij Guideology, een adviesbureau dat zicht richt op het begeleiden van klantgedrag in de financiële sector. Mischa gelooft dat psychologie de smeerolie is voor organisaties, zowel op gebied van marketing als ook sales, HR, MD, recruitment, innovatie, security en finance. Hij heeft voor dit gfsedachtegoed de titel ‘Chief Psychology Officer’ bedacht, een rol waar inmiddels meerdere organisaties invulling aan hebben gegeven. Naast psychologie consultant (voor klanten zoals T-Mobile, Capgemini, bol.com, Rotterdam The Hague Airport, Agis, KNMG, NIMA, VvAA, Oracle, Univé, EU council, belastingdienst en diverse ministeries), is Mischa een graag geziene keynote spreker op zowel (internationale) congressen als incompany events. Ook wordt hij regelmatig als gedragsexpert op radio en televisie gevraagd voor actualiteitenprogramma’s als EditieNL, Eén Vandaag, en Radar. In zijn vrije tijd is Mischa gastdocent aan de UU, UvA, HvA, VU, UT, HHS, RU, Nyenrode en UM. Ook is hij bestuurslid van de sectie Sociale en Economische Psychologie van het Nederlands Instituut van Psychologen. Hij is Psycholoog NIP en Certified GAABS Member.
Ondanks dat het even wennen is (ik heb vandaag met een ‘sad face’ op een zeer persoonlijke en positieve post gereageerd), is dit een verbetering waar Facebook toch vrij lang tegenaan heeft lopen te hikken. Ik vraag me af waarom het zo lang moest duren voor Facebook dit heeft doorgevoerd. De vraag vanuit de gebruikers was er al een tijd. Maar nu kunnen we ons beter uiten… met één click op een icoontje.
Is dit het afscheid van de iconische duim van Facebook en daarmee afscheid van een belangrijk merksymbool? Het lijkt me niet de introductie van nieuwe, iconische, symbolen die Facebook weer een aantal jaren vooruit helpen.