Met behavior design gedrag sturen van poster tot iPhone-app

4 december 2013, 11:59

Vorige week donderdag vond alweer de 2e Behavior Design meetup plaats in Amsterdam. Dit keer was de locatie een kantoorboot in de haven waar een van de organisatoren Somehow gevestigd is. Wederom was er een breed en divers aanbod van sprekers en publiek. Van onderzoekers tot designers.

Ik heb dit verslag geschreven samen met Iskander Smit, creative director bij Info.nl.

Reint Jan Renes

De eerste spreker was Reint Jan Renes. Reint Jan is lector crossmediale communicatie in het publieke domein en onder andere verbonden aan de Hogeschool van Utrecht. In zijn presentatie liet hij zien hoe ons gedrag werkt.

Belangrijk is of we gemotiveerd zijn om iets te doen en of we de mogelijkheid hebben. In zijn presentatie kwam ook het ‘potje wilskracht’ aan de orde. Wilskracht is vergelijkbaar met een spier, deze kun je maar een beperkte tijd aanspreken en daarna is het op.

Moe en hongerig een supermarkt in gaan

Reint Jan gaf als voorbeeld om na je werk, hongerig, moe en met kinderen die ook moe en hongerig zijn de supermarkt in te gaan. Kritisch boodschappen doen is op dat moment vrijwel onmogelijk.

Dan zeg je misschien, daar heb ik helemaal geen last van. Ik kan nog prima kritisch boodschappen doen als ik honger heb en moe ben. Oók dat is een misvatting volgens Reint Jan. We overschatten structureel onze wilskracht, zijn slecht in zelfmonitoring en onrealistisch realistisch.

Kortom: we kennen onszelf een stuk minder goed dan we denken. Juist op dit gebied van perceptie lijkt een mooie kans weggelegd voor technologie. Technologie doet niet aan interpretatie.

Toolkit voor ontwerpers

De presentatie ging nog verder richting oplossingen en er kwamen mooie concrete voorbeelden voorbij, van de zwarte pietendiscussie tot dakisolatie. Reint Jan gaf een aantal links naar modellen die zijn ontwikkeld de afgelopen jaren voor het ontwerpen van gedragsverandering. Hij geeft daarbij een preview van het model dat in het huidige ‘Touchpoints’-onderzoek wordt ontwikkeld en een toolkit moet gaan bieden aan ontwerpers.

3 tips

Aan het einde geeft hij ons alvast 3 tips mee om gedrag te sturen.

  1. Wees oprecht nieuwsgierig, stel je voor dat je vraagstuk een CSI-achtige crime scene is, kom alles te weten.
  2. Stel vast wie je wat op welk moment wil laten doen. Mensen doen vaak dingen onbewust op kritieke beslismomenten. Dit hoeft niet negatief te zijn, probeer hier gebruik van te maken.
  3. Maak expliciet wat je beïnvloedingsmechanisme is.

Bert Pol

Na Reint-Jan sprak Bert Pol, eigenaar van Tabula Rasa, een onderzoeksbureau naar gedragsverandering en communicatie. Hiernaast is hij verbonden aan het Behavioral Science Instituut van de Radboud Universiteit.

Bert en Reint Jan hebben veel raakvlakken, maar Berts presentatie was concreter en liet ons aan de hand van een aantal voorbeelden zien hoe je effectiviteit van communicatie kunt meten. Zijn verhaal maakt echter ook pijnlijk duidelijk dat esthetisch prima verzorgde uitingen averechts effect kunnen hebben, vooral in het domein van overheidscommunicatie.

Sociale groepen maken

Als voorbeeld noemde hij het probleem van meeuwenoverlast waar de gemeente Katwijk mee te maken heeft. De gemeente wilde dit graag terugdringen en mensen erop wijzen geen etensresten achter te laten. Een serie posters werd getest. Het maken van sociale groepen bleek erg goed te werken. “Andere mensen in Katwijk…”, dit principe is ons bekend van webshops waar we constant zien wat anderen hebben gekocht of geliket, maar het werkt net zo goed in een offline omgeving. Mensen clusteren in een bepaalde groep en ze daarop aanspreken, zorgt ervoor dat ze waarschijnlijk eerder hun gedrag aan zullen passen.

Bert geeft verder aan dat positief gedrag aanspreken gemakkelijker is dan negatief gedrag. Negatief gedrag kost meer hersenactiviteit.

3 tips

Ook Bert sluit af met 3 tips. Zijn tips.

  1. Goed weten wat je wilt beïnvloeden, gaat het om automatisch of bewust gedrag?
  2. Gaat het om direct of uitgesteld gedrag en waar beïnvloedt je het gedrag?
  3. Pas op met het creatief aanpakken van overheidscommunicatie. Mensen onthouden dan de creativiteit en het plaatje, maar niet de boodschap. In het geval van branding is dit veel minder een probleem, dan probeer je naast een product ook een gevoel over te brengen.

Human

Na deze dosis theorie was het tijd voor praktijk. De laatste presentatie was een discussie tussen het publiek en Paul Veugen van Human. Human is een app op je smartphone die gedurende de hele dag je gedrag meet. De app stelt bewegingsdoelen en helpt je deze structureel te halen. In de eerste week werd de Human-app meer dan 100.000 keer gedownload.

Paul Veugen tijdens zijn presentatie

30 minuten

De bezoekers waren inmiddels geïnspireerd en geïnformeerd over de mogelijkheden van behavior design. Paul werd kritisch ondervraagd over de werking van Human en de effectiviteit. Tegelijk werd er gesproken over de mogelijkheden en de kracht van een app die helpt meer te bewegen.

Het belangrijkste dat Paul wil bereiken, is een gedragsverandering door bewustwording. Je kunt twisten over de waarde van de 30 minuten en in welke mate het progressief moet zijn, het feit dat je het zo direct koppelt aan gedrag levert een bijdrage aan de activiteit van mensen.

De rol die de data spelen was een onderwerp van de discussie. Human verzamelt veel data van ieder individu, maar gebruikt deze vooral om op generieke manier te kunnen beïnvloeden. De stap naar businessmodellen en app stores was in de discussie uiteraard onvermijdelijk, maar Paul liet vooral goed zien hoe je bij het ontwikkelen van tools om gedrag te veranderen vooral veel moet itereren om te leren van het gedrag en de reactie daarop door de gebruikers.

Alle fancy datapresentaties zijn uit de app gehaald om zich puur te focussen op de kernboodschap die voor de app-gebruiker tot een werkbaar handelingsperspectief wordt vervat. Hoe duurzaam dat gedrag is en of daar steeds nieuwe impulsen nodig zijn, is een vraag die Human ook (nog) niet kan beantwoorden. We zullen de app zeker blijven volgen.

Over de meetup

De Behavior Design Meetups zijn een initiatief van Iskander Smit, Dennis van Steijn, Marco van Heerde en Wilbert Baan. Ze kwamen op het idee om verschillende disciplines rondom gedrag ontwerpen een aantal keer per jaar bij elkaar te brengen na een gezamenlijke roadtrip naar het SXSW-festival in Austin Texas. Ze zijn werkzaam bij info.nl en Somehow Amsterdam.

De volgende meetup, op 6 februari 2014, is tijdens de Interaction Design-conferentie 2014 (IxDA 2014) en maakt deel uit van het avondprogramma “UX in the city“. Wil je op de hoogte blijven, schrijf je in op de Meetup-pagina.

Credit foto’s: Dervin Sno

Wilbert Baan
Head of Product Design bij Dott

Head of Product Design @Dott voorheen @JustEatTakeaway, @KLM.

Categorie
Tags

4 Reacties

    bramkoster

    @Wilbert: die dingen waren weggevallen bij de invoer in het CMS, excuses. Alsnog toegevoegd!


    4 december 2013 om 15:18
    arjanharing

    Mannen! wat een gaaf programma. Zullen we eens meeten om een gezamenlijke behavior design manifestatie te organiseren? Design for Conversion meets #projectwaalhalla meets Behavior Design… ik zit altijd bovenop Iskandr, dus Wilbert als je tijd hebt…


    5 december 2013 om 09:12
    Wilbert

    Arjan, leuk idee! Laten we snel een keer afspreken.

    Bram, bedankt 🙂


    5 december 2013 om 09:36

Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!