TED Global (2): onzichtbare krachten in Oxford

De sessies van de tweede dag van TED Global pasten perfect bij het thema “the substance of things not seen”. In eerste instantie fronste ik mijn wenkbrauwen bij de keuze van dit thema, maar de spekers gaven er zo’n prachtige inhoud aan dat ik het met terugwerkende kracht een briljante vondst vind.

Verborgen verbintenissen

De dag startte met de sessie Connected Consequences. Je zou kunnen zeggen dat “the power of the network” zo’n onzichtbare kracht is. Volgens Jonathan Zittrain hebben we verschijnselen als het Internet, Wikipedia en andere voorbeelden te danken aan kleine groepen fanatieke (lees: nerd-achtige) vrijwilligers (onbetaald) die achter de schermen ervoor zorgen dat wij doen wat we willen doen op het web.

Bijvoorbeeld in contact komen met mensen over de hele wereld volgens Stefana Broadbent. Deze “technologie anthropologe” doet onderzoek naar zulke relaties en heeft bestudeerd hoe mensen met hun favoriete contactpersonen communiceren. Zo blijkt bijvoorbeeld dat meer dan 80% van onze telefoongesprekken slechts met vier verschillende personen plaatsvindt, bij Skype ligt dat zelfs op twee.

Ook politieke regimes ondervinden de gevolgen van deze onzichtbare kracht. Zo noemde TED-fellow Evgeny Mozorov het spinnen van informatie via blogs in plaats van censureren door de Chinese regering en noemde dit the “spinternet”.

Daarna kwam Aza Raskin van Mozilla (gehuld in een gigantische sjaal) aan het woord die hamerde op het feit dat de huidige browsers eigenlijk heel gebruiksonvriendelijk zijn. Hij liet nieuwe functies van ubiquity zien als voorbeeld waarbij men in “gewone taal” veelvoorkomende handelingen kon laten uitvoeren. We moeten van een web van “nouns” (zelfstandige naamwoorden) naar een web van “verbs” (werkwoorden).

Rory Sutherland was een waardiger afsluiter van deze sessie. Deze ad-man van Ogilvy sprak met heerlijk onderkoelde Engelse humor (“I usually speak at TEDEvil. It’s held every other year in Burma.”) Volgens Sutherland moeten we veel meer op zoek naar waarde die niet in geld is uit te drukken. Reclame is al van oudsher gebaseerd op deze perceptie: “Is het niet fantastisch dat Coca Cola ervoor zorgt dat Barack Obama precies dezelfde cola drinkt als die zwerver op de hoek van de straat?” Hoe anders is het met het drinken van wijn. Onderzoeken laten steeds zien dat wijn alleen lekkerder lijkt te smaken als de proever weet dat de wijn ook duurder is.

Wat TED heel goed begrepen heeft is de mix tussen luisteren en praten. Na zo’n heftige sessie heeft het publiek 45 minuten om even koffie te drinken en met elkaar te praten over hetgeen zojuist op het podium is verteld.

De verborgen natuur

De sessie die daarna volgde was Nature’s Challenge. Wat hier aan het oog onttrokken wordt zijn volgens Cary Fowler uitstervende gewassen en planten. Zelfs de banken waar we zaden van zeldzame planten bewaren gaan wel eens verloren. Daarom heeft hij samen met de Noorse regering een “door de natuur gekoelde”-opslagplaats voor alle zaden van de wereld opgericht.

Janine Benyus vertelde een mooi, dromerig verhaal over de kracht van de natuur. Zij stelt voor dat we ons voortaan bij alle vraagstukken eerst moeten afvragen hoe de natuur dit zou oplossen. Mother Nature had immers al veel eerder dan wij bedacht hoe je CO2 om kunt zetten in bouwstenen, hoe je bacteriën kunt weren, hoe je effectief gebruik van windenergie kunt maken en hoe je omgaat met thermische energie. Voortaan dus eerst even naar www.asknature.org!

Na Benyus sprak Mathieu Lehanneur over het snijvlak van design en wetenschap. Verschillende ontwerpen lichtte hij toe aan de hand van voorbeelden uit de natuur of als oplossing voor visual complexitiy . Meest aansprekende vond ik zelf “the third lung”: een medisch instrument dat de relatie kind (patiënt) en medicijn omdraait. Dit apparaatje lijkt het kind nodig te hebben in plaats van andersom.

Ook was in deze sessie aandacht voor het menselijk brein. Ten eerste was er Henry Markram die samen met IBM het Blue Brain-project leidt, dat een software model van de hersenen wil ontwikkelen. Maar meer praktisch was de benadering van Rebecca Saxe. Zij besprak het dilemma of je met je eigen brein ook het brein van andere mensen kan begrijpen of bevatten. Prachtig verhaal geïllustreerd met video-interviews van kinderen die op een speelse manier werden gevraagd te oordelen over het gedrag van anderen.

Meest indrukwekkende spreker van deze sessie was wat mij betreft Lewis Pugh. Hij werd simpelweg geïntroduceerd als “swimmer” maar heeft werkelijk een top-prestatie geleverd door op het uiterste puntje van de Noordpool door het water te zwemmen. Deze levensgevaarlijke actie (na 3 minuten loop je al het risico dat ledematen afsterven) was bedoeld om aandacht te vragen voor global warming en het smelten van de ijskappen. Pugh kreeg een staande ovatie voor zijn sportieve prestatie maar maande het publiek te gaan zitten; zijn echte boodschap moest hij nog even kwijt.

De laatste spreker David Deutsch bezorgde het publiek een aangename hoofdpijn. Hij besprak het oude debat over wat waarheid is. Een bijzonder boeiende verhandeling die uiteindelijk leidde tot de conclusie dat “The truth consists of hard-to-vary assertions about reality”. Chris Anderson modereerde deze sessie en sprak zijn bewondering voor Deutsch niet onder stoelen of banken. Hij vertelde zelfs dat diens boek “The Fabric of Reality” (1997) voor hem de doorslaggevende reden was om TED over te nemen van de vorige eigenaar.

Op 20 november vindt TEDxAmsterdam plaats in de Hermitage. Jim Stolze is betrokken bij deze Nederlandse editie van TED. Samen met Marian Spier en Monique van Dusseldorp bezoekt hij TEDGlobal om inspiratie en contacten op te doen, via Marketingfacts doen zij hiervan verslag.