Seniorenstad als utopie voor Nederlandse ouderen

De publiciteit rondom het concept seniorenstad is wederom in volle hevigheid losgebarsten. Na een eerdere burst halverwege vorig jaar, staan de media er nu helemaal open voor. Vreemd genoeg is niemand kritisch op dit gedroomde concept noch op de aannames van de initiatiefnemers. Is er wel echt geluisterd naar de klant?

De seniorenstad komt eraan volgens de initatiefnemers. De media pikken dit gretig op, zie onder meer de volkskrant en het AD. Volgens de initiatiefgroep seniorenstad willen wel 4 miljoen ouderen wonen in een dergelijk eigenzinnig dorp. Volgens het CBS zijn er zelfs op het hoogtepunt van de vergrijzing niet meer dan 3.7 miljoen 65-plussers. Maar de initiatiefnemers hebben senior dan ook vanaf 55 gedefinieerd. De ervaring leert dat de senior niet bestaat, zie ook hoezo homogeen. Daarmee lijkt het onmogelijk om bijna de gehele doelgroep voor dit ene concept warm te laten lopen. Belangrijker is dat uit door het ministerie van VROM uitgevoerd onderzoek blijkt, dat maar 9-14% van de ouderen overweegt om te verhuizen. Hierbij wordt de gezondheid als belangrijkste reden gegeven. Mensen blijven liever in hun eigen woning wonen, of in ieder geval liever in hun eigen buurt. Hier is het bestaande sociale netwerk, zijn de voorzieningen bekend en ligt de emotionele binding. Als er verhuisd wordt, is het omdat er verhuisd moet worden, bijvoorbeeld dus vanwege de lichamelijke beperkingen.

Het concept van de seniorenstad is gebaseerd op het amerikaanse succes van Sun City. De culturele kloof die er tussen de VS en Europa is, bestaat juist ook bij de ouder wordende mens. De trek naar Florida wordt wel eens vergeleken met de ouderen die overwinteren aan de costa’s. Maar de mobile homes zijn nog niet in grote getale aangeschaft door senioren in Nederland. Juist de mobiliteit van de Amerikaan en de relatieve ongebondheid aan plaats, zorgen ervoor dat het verhuizen naar een bepaalde voorziening gemakkelijker gebeurt dan bij ons. De grote grijze volksverhuizing zal in Nederland niet plaats vinden.

Als laatste is het concept van levensloopbestendigheid van belang. Als er verhuisd wordt als “jonge oudere”, dan is dit naar hun eigen verwachting de laatste keer dat er verhuisd wordt. Het verzorgings- of verpleeghuis wordt gemeden door te kiezen voor een voorziening waar op termijn zorg geleverd kan worden. De levensloopbestendigheid wordt niet genoemd in de huidige planvorming, alhoewel er wel verschillende typen woningen bestaan, gericht op meer of minder mobiele ouderen. Verhuizen binnen het dorp lijkt dus aan de orde. Opvallend is dat er in de communicatie geen echte ouderen zijn. Alle foto’s tonen de vieve en actieve “oudere” van 55 en een beetje. Zelfs als deze mensen verhuizen naar de seniorenstad, zijn die over 20 jaar grotendeels veel minder mobiel en flink zorgbehoevend. Maar met dat beeld bereik je volgens de huidige marketingnormen geen mensen.