Typisch Nederlands op social media

22 maart 2012, 05:51

Verklaart lage machtsafstand en feminiene cultuur ons online gedrag?

De Nederlandse identiteit. Je kunt ervan vinden wat je wilt – en dat doen we dan ook graag. Maar dat we een typisch volkje zijn, daarover geen twijfel.

Hoe zit dat eigenlijk op social media? Een uitzondering (Hyves) daargelaten zijn deze grensoverschrijdend. Nu hoef je geen buitenlandse vrienden op Twitter en Facebook te hebben, maar wie ooit – privé of zakelijk – social media buiten de landsgrenzen inzet, zal merken dat er wel degelijk verschillen zijn. Tijd voor wetenschappelijk onderzoek: hoe typisch Nederlands is ons social media-gedrag?

Update 23 maart 2012, 09:42 uur: lees vooral ook de mooie aanvulling van Marieke de Mooij, schrijfster van het boek 'Consumer Behavior and Culture' (ingevoerd onder mijn eigen naam en geplaatst op 23-03-2012 om 09:31 uur).

Als je het hebt over cultuur is er één wetenschapper waar je niet omheen kunt. En laat dat nu een Nederlander zijn :). Al sinds hij begin jaren tachtig onderzoek deed naar de cultuurverschillen tussen IBM-medewerkers, is Geert Hofstede de meest geciteerde Nederlandse sociale wetenschapper. En wie geciteerd wordt, die doet er toe.

Hofstede had een simpel doel voor ogen met zijn onderzoek: er achter komen waarin culturen van elkaar verschillen. En dan hebben we het niet over de Fransmannen die brie eten en Amerikanen die een voorkeur hebben voor de cheese burger – Hofstede was geïnteresseerd in de onderliggende values van culturen. Wat vinden we met zijn allen belangrijk en hoe verschilt dat van andere culturen?

Het onderzoek onder IBM-medewerkers in 50 landen leverde vier 'dimensies' op, factoren die de verschillen tussen deze culturen verklaren. Zoals dat gaat met theorieën werden dat er later vijf, zes en zeven. Maar laten we ons voor het gemak focussen op de eerste vier: wat zijn ze en hoe scoren wij Nederlanders hier op? En – daar ging het uiteindelijk om – wat zegt dit mogelijk over ons social media-gedrag?

Individualisme – collectivisme

Wat is belangrijker: het belang van de groep of van het individu? Dat is (in het kort) Hofstedes dimensie van individualisme versus collectivisme.

Het zal je niet verbazen dat de meeste Westerse landen meer neigen naar individualisme (de VS voorop), Afrikaanse en Arabische landen zijn meer collectivistisch.

Je zou kunnen zeggen dat social media in hun essentie individualistisch zijn. We zijn bezig met wetenschap, dus een hypothese is zo geformuleerd: individualistische culturen zijn actiever op social media.

Ik heb er geen onderzoek naar gedaan, maar kan je op een briefje geven dat je daar bewijs voor kunt vinden. En toch ligt het misschien iets ingewikkelder dan het lijkt: de meeste Westerse landen scoren hoog op individualisme, maar ze zijn ook rijker dan de collectivistische landen. En waarschijnlijk heeft het ontwikkelingsniveau meer invloed op het gebruik van social media dan de cultuur.

Misschien nog wel interessanter is de invloed van deze dimensie op hoe we communiceren. Individualistische culturen zijn nogal direct: als je iets wilt van iemand, dan vraag je dat gewoon. Herkenbaar? Met name Nederlanders staan erom bekend dat we heel direct communiceren.

Anders is dat bijvoorbeeld in China: als je iets van iemand gedaan wilt hebben, dan kun je beter dat beter impliciet vragen. Wij Nederlands schromen niet om anderen te vragen om onze berichten te retweeten. Als we richting de 1.000 folllowers gaan, schamen we ons er niet voor om anderen te vragen om ons te volgen. Not done in een collectivistische cultuur: daar gebruik je impliciete communicatie (lees ook het artikel van Marieke de Mooij en Geert Hofstede over cultuurverschillen in consumentengedrag).

Machtsafstand

Als wij Nederlanders ergens in uitblinken, dan is het wel in een lage power distance of machtsafstand. Autoriteit is niet echt ons ding, zullen we maar zeggen. Een baas wordt pas serieus genomen als hij zichzelf kan wegcijferen.

Volgens een whitepaper van LEWIS PR zijn met name Engelsen en Nederlanders sceptisch over bedrijfscontent op social media: ‘Nobody likes braggers, but the Dutch have a particular dislike for it’. Onze scepsis houdt ons overigens niet tegen om zelf onze mening te verkondigen: we lopen wel voorop in bloggen.

Onzekerheid vermijden en social media richtlijnen

De derde dimensie die Hofstede definieerde was uncertainty avoidance, of onzekerheidsvermijding. Hoe hoger een cultuur hierop scoort, des te meer er vastgelegd wordt in gedragsregels, wetten en richtlijnen.

Spanje, België en Duitsland zijn volgens de genoemde whitepaper kampioenen in social media richtlijnen. Niet toevallig dat ze ook hoog scoren op onzekerheidsvermijding. Ook is data-privacy in deze landen veel belangrijker dan in landen die lager scoren op onzekerheidsvermijding. Zoals Nederland, inderdaad.

Show me your klout score, I'll show you mine: masculinity

Masculinity versus feminity, de vierde dimensie, gaat echt over wat je belangrijk vindt in het leven. Mannelijke culturen zijn gehecht aan status, materialisme, grote auto's en een hoog salaris. In feminiene culturen draait het meer om zelfverwezenlijking, geluk, het gezin, vriendschap.

Nederland behoort samen met de Scandinavische landen (waar we sowieso veel meer op lijken dan onze buurlanden Duitsland en België) tot de meest vrouwelijke culturen van de wereld. Opvallend: het verschil in deze dimensie gaat alleen over het mannelijke deel van de bevolking. Vrouwen scoren, globaal gezien, overal redelijk gelijk op deze dimensie. Het verschil zit hem in de mannen: hoe vrouwelijker de cultuur, des te kleiner het gat tussen wat mannen en vrouwen belangrijk vinden. Nederlandse mannen zijn het dus heel erg eens met vrouwen: liever gelukkig dan rijk. Een beetje kort door de bocht, maar toch. In mannelijke culturen (Japan voorop) is het verschil tussen mannen en vrouwen levensgroot.

Hoe kunnen we dat vertalen naar social media? Wetenschappelijkbewijs is er (nog) niet, maar het ligt voor de hand dat mannelijke culturen meer waarde hechten aan harde metrics, zoals het aantal volgers, likes of je Klout-score. In vrouwelijke culturen zal engagement of sentiment-analyse weer wat belangrijker zijn.

Natte vinger

Toegeven, het is nog nattevingerwerk. Ik baseer mijn verwachtingen met name op wat ik weet over de cultuurdimensies en verschillen in het gebruik van social media. De verschillen zijn dus, in het meest gunstige geval, anekdotisch van aard.

Misschien wordt het tijd voor een echt onderzoek. En hoe beter te beginnen dan met kwalitatief onderzoek. Om alvast een voorzetje te geven, zette ik de vraag naar typisch Nederlands gedrag ook uit op Twitter en kreeg de volgende reacties:

  • #Truste

  • Als het niet over eten gaat, is het wel de drank.

  • Je eigen Facebook-reactie liken.

  • Om retweets vragen.

  • Zakelijk: met een groepje van pakweg 10 personen constant tegen elkaar roepen hoe goed de ander wel niet is.

  • Complimenten die je krijgt retweeten

  • #dtv / #durftevragen

  • Directheid en een mening hebben over alles

Aanvullingen in de comments graag! Wat vind jij typisch Nederlands social media-gedrag?

Freek Janssen
Content Strategist bij Philips

Creative strategists, with a (very) strong belief in two rules: (1) Put the audience first in every story you tell (2) Have a good time whilst doing so. Every piece of content create with enthusiasm, will be met with enthusiasm. I learned the storytelling metier in journalism. Then I helped businesses to improve the way they communicate; first at an international integrated comms agency, now in an integrated comms team at Philips. My sweet spot is building the bridge between strategy and execution. Specialties: storytelling, content strategy, messaging, media relations / PR.

Categorie
Tags

27 Reacties

    Charlotte

    Leuk stuk om te lezen, en zo herkenbaar..

    Wat ik dan ook regelmatig voorbij zie komen:

    – Directheid in benadering van personen ‘hoger’ in de natuurlijke hierarchie. Dus: Seniors, CEO’s, en bijv. Politieke figuren. Direct contact maken was nog nooit zo makkelijk en Nederlanders lijken zich hier niet voor te schamen, waar dit in andere werelddelen zoals Azië, absoluut not done is.

    – Enthousiasme; Nederland stort zich vol overgave op Social Media; wellicht vanwege ons pionierende karakter?

    – Narcisme: Nederlanders zijn een narcistisch volkje, die graag laat zien waar zij goed in zijn. In Engelse management boeken wordt Nederland nog graag met de VOC cultuur geassocieerd..

    Mede door de complimenten cultuur op Twitter etc, zoals je hierboven beschrijft, wordt dit extra versterkt en is de circel rond.

    Ben benieuwd naar meer onderzoek!


    22 maart 2012 om 09:56
    Frheek

    He Charlotte, erg herkenbaar inderdaad!

    Je eerste punt is direct terug te leiden tot de lage machtsafstand in Hofstede’s theorie. Een Nederlandse baas zal op feestjes opscheppen dat hij eigenlijk niks te vertellen heeft op het werk. Dat werkt volgens mij ook door op social media: mensen in hoge functies waren al erg benaderbaar en dat is alleen nog maar meer geworden.

    Verklaart dat misschien ook ons enthousiasme? Als hiërarchie blijkbaar geen rol speelt, kan iedereen autoriteit claimen. In Nederland hoef je je er niet voor te schamen om je mening te spuien over je vakgebied (of wat dan ook), geen hond die zal vragen waar je die kennis eigenlijk vandaan hebt. Zelfs journalisten steeds minder, vind ik.

    Narcisme is dan inderdaad de volgende stap die cirkel rondmaakt: als iedereen een zelfverklaard expert kan worden, heb je ook klapvee nodig. Mensen hebben al gauw in de gaten dat de beste manier om complimenten te krijgen, ze uitdelen is.

    Welke sociale wetenschapper zou hier zijn tanden in willen zetten :)?


    22 maart 2012 om 10:01
    Emma

    Leuk artikel, erg interessant, en zeker herkenbaar!

    Heb ook één van mijn Belgische collega’s dit artikel laten lezen, en al zit het vol clichés en stereotypes, komt dit zeker ook overeen met haar associatie met Nederlanders.

    Belgen houden het netter én indirecter op de vele social media.

    Vragen om likes, retweets, volgen etc, is echt NOT DONE!

    Waar wij nuchtere Hollanders gewoon in elke situatie de lijspreuk ‘nee heb je, ja kan je krijgen’ toepassen.

    Wereld van verschil dus tussen de (terecht genoemde) VOC mentaliteit die nog steeds heerst in Nederland en onze zuiderburen!

    Los van de technologische en welvaarts aspecten die je noemt, speelt cultuur dus een erg belangrijke rol.

    Tijd voor social media analyses per land, bevolkingsgroep, om je marketing te kunnen optimaliseren?

    Kortom, leuk artikel!

    Zeker benieuwd naar meer onderzoek!


    22 maart 2012 om 12:00
    Frheek

    Breek me de (grote) bek niet open :)!

    Ik heb het hier laatst ook met Belgische collega’s over gehad: het blijkt dat er weinig buurlanden zijn in de wereld die zo van elkaar verschillen als Nederland en België…


    22 maart 2012 om 12:24
    Martin

    Dit artikeltje is nou een prachtig voorbeeld van typisch nederlands gedrag, op basis van een paar halve aannames een stelling of drie poneren en daar vervolgens een leuk stukje mee schrijven gelardeerd met engelse termen want dat klinkt zo lekker hip.


    22 maart 2012 om 13:12
    Frheek

    @Anna-Maria: opvallend he, dat mensen bij typisch Nederlands altijd meteen denken aan negatief gedrag? Viel me ook op. Want ik vind het zelf eigenlijk juist wel mooi van Nederland dat we social media zo omarmen, en dat influencers redelijk bereikbaar zijn (lage machtsafstand).

    @Martin: je mag er uiteraard van vinden wat je wilt (lekker Nederlands). Dat het halve aannames zijn, ben ik met je eens – en geef ik ook toe in het artikel. Maar die Engelse termen komen wel uit jarenlang doorwrocht wetenschappelijk onderzoek. Hip zou ik ze ook niet willen noemen: ze zijn al dertig jaar oud. Maar nogmaals: ik gun je je mening.


    22 maart 2012 om 15:07
    Dirk Sanders

    Leuk om de waarden van Hofstede te zien worden gekoppeld aan sociale media. Ben erg benieuwd naar eventueel onderzoek dat hierover in de toekomst gaat komen.

    Het is trouwens ‘machtafstand’.


    22 maart 2012 om 15:53
    Sandra Boon

    Leuk artikel! Ik had er nog nooit zo over nagedacht, maar volgens mij sla je de spijker op z’n kop. Ook erg interessant voor (zakelijke) social media gebruikers die zich (ook) richten op doelgroepen uit andere landen.


    23 maart 2012 om 07:37
    Frheek

    Interessante aanvulling van, Marieke de Mooij, schrijfster van het boek ‘Consumer Behavior and Culture’:

    Er zijn wat andere relaties tussen cultuur en social media dan jij veronderstelt. Social media gebruik correleert met collectivisme, niet met individualisme. In collectivistische culturen wordt veel meer gecommuniceerd tussen mensen en social media versterken dat nog. Bovendien verschillen de soorten social media ook met cultuur en wel met korte-lange-termijn orientatie. Facebook gebruik correleert met korte-termijn orientatie (de VS, Zuid-Amerika) waar mensen nogal opscheppen over zichzelf. Je zegt dat Nederlanders dat doen, maar Amerikanen doen het veel sterker. Kijk ook naar het aantal vrienden dat men heeft – ook een manier van jezelf mooi voordoen: 350 in Brazilie (korte-termijn) en 92 in Japan, wat lange-termijn scoort. Facebook is dan ook niet populair in Japan, daar is het Mixi. Japan en Nederland scoren lange-termijn.

    Mijn stelling is dat alle nieuwe media voornamelijk bestaand communicatiegedrag versterken, ze veranderen het niet.


    23 maart 2012 om 08:31
    Frheek

    Bedankt Anneli, mooie aanvullingen! MastuRT – die ga ik onthouden :).


    23 maart 2012 om 10:29
    Philip Spaas

    Prachtige brug om deze twee werelden te verbinden aan de hand van Hofstedes inzichten!

    In ‘Allemaal Andersdenkenden’ beschrijft Hofstede behalve genoemde cultuurverschillen obv nationaliteit ook de cultuurverschillen per streek en sociale klasse. Globalisering vervaagt m.i. genoemde landsverschillen en versterkt de interne verschillen.

    Zeker in deze prille fase van social media gebruik is het mogelijk meer overeenkomsten te ervaren met collega’s in oa Londen, San Francisco en Sao Paulo dan met landgenoten die bepaalde comments op Telegraaf en Geenstijl schrijven en op een andere andere planeet lijken te leven…

    Wat me overigens persoonlijk fascineert op de landendimensie is hoe Nederlanders op seminars en congressen nauwelijks en- publique kritische vragen (durven?) stellen, maar dat tegelijk wel massaal (en veilig) doen op Twitter. Als uitzondering is daar een verschuiving van online naar offline toe te juichen!


    27 maart 2012 om 10:34
    Sibren

    >> Wat vind jij typisch Nederlands social media-gedrag?

    Nederlanders die vinden dat ze met SoMedia voorlopen en er trots op zijn… En waar komt de innovatie vandaan?

    Nederlanders zijn goed in alles uit het buitenland afkraken, en vervolgens in het Nederlands precies hetzelfde doen, maar een andere naam geven en gerust een jaar later “verkopen” als nieuw. Als je eerlijk bent is NL qua SoMedia helemaal niet zo innovatief.

    Het is in NL “not done” om internationaal te werken en erover in het engels te communiceren. “Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg”- mentaliteit.

    Je ziet het weer duidelijk bij Google+ dat vinden veel Nederlanders veel te internationaal. Zo was het met facebook – drie jaar geleden nog maar – precies hetzelfde…


    1 april 2012 om 22:12
    Andrea de Palm

    Leuk artikel! Waar zijn “wij Nederlanders” nou echt typisch in?

    – zich “expert” noemen zodra ze denken iets meer te weten dan een ander

    – ruzies openbaar op social media uitvechten

    – klagen

    – anderen “afzeiken”

    Is er ook nog iets positiefs? Ik vind van wel. Wat mij ook typisch Nederlands lijkt:

    – hart onder de riem’

    – #troosttweets

    – opbeurende woorden

    – hulpvaardigheid


    2 april 2012 om 14:22
    Daniel

    Nederduutser= nedersasken zijn egoistisch zelfoverschattend superieur volkje! Dat zich moet inmengen over anderen ” zogenaamde inferieure onder ons! .Extreem narcitisich en sofitisch ingestled als je de nederduutsers conffronteer met de waarheid ” opeens moeten cyniche en sadistsche opmerkingen uitvoeren –> vastgeroeste Voc-mentaliteiten.Nederduutsers zijn oneerlijk altijd met voorkennis aan de slag gaan , zich voordoen alsof ze de expert zijn .” duizende cursusjes te hebben gevolgd? Nederduusters zijn onbetrouwbaar en zien overal geldindustriee van creeren! ten kosten v ‘alles en iedereen”.

    Wie waren de laasten met” het wetsvernieuwingen “”invoeren “afschaffen slaven idd de nedersaksen . Zie hier het bewijs dat dit volkje geen reet doen aan mensenrechten humantaire beschermings instellingen bieden en schadeclaimen van immaterialtische zaken .

    Kan nog meer volbeelden geven en echte leeseraar weet dat dit voldoende is ! zonde al dat overtollige semi intellecutuel woordovertolligheid verspillingen!.

    Wie lalla er zoveel en handelen enraad en daad niet ondernemen idd de nederduutsers= hollandje .

    Nederduusters hebben een hol bestaan vandaar hun bemoeienissen en afzeikerige instellingen en welvaart extreem verwende arrogante baasje spelen over anderen!

    Wie zijn niet welwillend en ondersteunend juiste ondersteuning aanbieden? waar zijn alle beschermingings advocatuur voor slachtoffers en beschadigden? Iid

    omdat de nederduutsers je in de verdomdhoekje smijten en je als grofvuil behandelen en zichzelf dan verpakken als het tolerante volkje vol met leugens en bedrog en drogreden en valse argumenten bij voorbaat al ingepland te hebben ! vals en minachtend id dit volkje! witte belerende voc-mentaliteit vingertje . 3 stuks wijzen naar je zelf moderneduitsers 2012 -mei – begin Zonnige dag vandaag hier voor afwisselend weer frisjes grijzig en grauw , tja waar zal dat vandaan komen? ga lekker leren nadenken en erken maar eens julllie arroagnte belerende houdingen en mensen willen voorprogrammern als een robot nederduisterse nederduitserse betoog nastreven !!!


    8 mei 2012 om 00:22
    Elza

    Hoi Freek, wat een super interessant artikel!

    Ik ben op dit moment me aan het oriënteren op de verschillen tussen de Duitse en de Nederlandse markt en ik had hier een vraag over. Het viel me op dat er veel te vinden is over onze verschillen met de Oosterburen, zoals de do’s en dont’s bij het opzetten van een webshop of hoe men moet omgaan met Duitse collega’s. Ik kon echter in mijn zoektocht niets vinden over het benaderen van Duitse journalisten om een persbericht gepubliceerd te krijgen. De reden van mijn onderzoek is namelijk dat we graag met onze (price watching)app willen uitrollen in Duitsland. Mijn vraag is dan ook of jij tips hebt over de benaderingswijze van Duitse tech en lifestyle journalisten? Ons persbericht is in het Duits en we communiceren ook (grotendeels) in het Duits, maar is het bijvoorbeeld een idee om desbetreffende journalisten/magazines te benaderen via social media of juist niet? Weet jij andere manieren om in contact te komen met de beoogde journalisten?

    Alvast heel erg bedankt en ik krijg uit naar je reactie,

    Groetjes,

    Elza


    16 februari 2016 om 15:42
    Frheek

    Hoi Elza,

    Leuk dat er na al die tijd nog steeds gereageerd wordt op deze blog :).

    Wat ik weet van de Duitse pers (als het gaat om persberichten) is dat ze heel feitelijk zijn en veel interesse hebben in technische details. Dus zo min mogelijk marketing-gedoe, veel info over wat de oplossing allemaal kan. Dat geldt althans voor de IT-journalisten, met lifestyle-journalisten heb ik zelf weinig ervaring.

    Succes!


    16 februari 2016 om 16:24

Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!