Wat is er met kranten deze zomer?

Ergens heeft iemand deze zomer, midden in de nieuwsluwe periode, bedacht eens even wat buzz te creëren rondom de dagbladen. Dat hebben we geweten. Werd er vorige week al overal melding gemaakt van het ‘forse’ verschil in kwaliteit tussen de betaalde dagbladen en de gratis dagbladen, gisteren presenteerde het CBS cijfers over de daling van het aantal dagbladabonnementen. Gisteren al op Molblog, hier op NRC.

In 1997 had volgens het CBS 62 procent van de huishoudens een abonnement, in 2006 was dat nog maar 51 procent. Verder weinig nieuws: in de steden hebben minder huishoudens een abonnement, niet-Westerse allochtonen hebben meestal geen dagbladabonnement (14 procent): één van de oorzaken van de verschillen tussen urbaan en ruraal. De zwakste daling was waar te nemen bij de kinderlozen. Stellen zonder kinderen zijn trouwe abonnementhouders: een daling van 70 procent in 1997 naar 63 procent in 2006.

Maar er was gisteren nog meer nieuws over dagbladen. In opdracht van de Nederlandse Dagbladpers deed TNS Nipo een onderzoek onder 500 (toe maar) krantenlezers. 84 procent van de krantenlezers in Nederland ziet het systeem van dagbladbezorging aan huis als een belangrijke factor voor de nieuwsvoorziening in Nederland. In het persbericht (pdf) lezen we: ‘Nederland kent een uitzonderlijk hoog percentage abonnementen. Bijna 90 procent van de krantenlezers heeft een of meerdere abonnementen.’

Geen woord over de daling en de cijfers van het CBS, natuurlijk. En op mediafacts.nl schrijven ze terecht dat het niet echt een onafhankelijk onderzoek betrof. Daarom krijgen we in het persbericht zinnen te lezen als: ‘Bijna driekwart van de ondervraagden geeft aan dat de krant de “meest complete bron van nieuws” is, ondanks de concurrentie van media als internet, televisie en radio.’ Apart. Je raakt benieuwd naar de vraagstelling.

En vorige week was er dan nog de interessante tegenaanval van Dag nadat uit onafhankelijk onderzoek van Newcom (pdf) naar voren kwam dat de krant beroerd gewaardeerd wordt. Een 5,9 voor Dag, een 7,0 voor De Pers, een 6,9 voor Metro en een 6,8 voor Spits.

Onderzoeksbureau Daphne liet zich gebruiken voor een ‘onafhankelijk’ onderzoek waar zeer interessante want tegenstrijdige resultaten uit naar voren kwamen. Ineens waren de cijfers voor Dag een stuk positiever. Kijk maar eens naar dit persbericht. En het artikel op communicatienieuws (‘Onderzoek toont aan: DAG is fenomenaal fantastisch!’) was ook briljant.

Dag-lezers besteden de meeste tijd aan de krant (18,2 minuten, de gemiddelde leestijd van Spits was 17,4, Metro was 16,8 en De Pers 14,7 minuten), Dag wordt na Spits en Metro als alle vier de kranten voor het grijpen liggen het eerst gepakt (de Pers als laatst), en kent een naamsbekendheid van 31 procent (De Pers 16 procent).

De kop van het onderzoek van Newcom was: ‘Waardering gratis kranten fors lager dan betaalde kranten.’ Die is hier op in feite keurig netjes overgenomen. Maar niet bij Mediaonderzoek.nl: daar kopten ze zo: ‘De Pers best gewaardeerde gratis dagblad.’ Net even anders.

Wat het is met de krant deze zomer? Is er een heftige lobby op touw gezet? Dat er gretig gebruik is gemaakt van alle persberichten die het web op geslingerd worden, dat staat als een paal boven water. En dat die persberichten nog maar al te vaak letterlijk worden nagebabbeld, zonder te kijken wat het ‘echte nieuws is’, dat is helaas van alle tijden.