Serious gaming kans voor Nederland?

De belangstelling voor gaming in Nederland groeit enorm. Vorig jaar werd 10 miljoen euro door het kabinet beschikbaar gesteld voor game onderzoek en tijdens de Nederlandse Gamedagen eind vorig jaar bleek in het bedrijfsleven toenemende interesse in computerspellen. Verschillende onderzoeken laten daarnaast zien dat de omzet in videospellen zeer snel stijgt.

Maar in deze berichten over videospellen wordt de serious gaming markt niet vaak genoemd. Zonde, want onderzoek van TNO wijst uit dat Nederland internationaal gezien een sterke positie op de serious gaming kan verwerven. In dit artikel volgt daarom een overzicht van mogelijke toepassingsgebieden van serious games en de kansen die dit voor Nederland kan bieden.

Nederland into Serious gaming

In tegenstelling tot de focus van “traditionele games” op entertainment, ligt de nadruk van serious games meer op de nuttige toepassing van gaming. Nederland lijkt daarin de laatste tijd zeer actief. Eind november organiseerde Mediaplaza het Serious Gaming seminar en binnenkort komt Immovator binnenkort met een serious gaming workshop. Daarnaast won TNO’s mobiele game Triangler onlangs twee awards van de internationaal prestigieuze IMGA en is de concentratie van (serious) gaming opleidingen en kennisinstellingen in Nederland hoog. Maar waar liggen nu de kansen voor de serious gaming markt? De toepassingsgebieden van serious gaming in Nederland blijken zeer divers.

Serious gaming in trainingen en onderwijs

Serious gaming kan als het goed wordt uitgevoerd, ondersteunend zijn voor trainingen en onderwijs omdat het het leerproces aantrekkelijker en daarmee effectiever kan maken.

Zowel bij trainingen in het bedrijfsleven als in het (vooral hoger) onderwijs wordt serious gaming op grote schaal ingezet. Daarbij gaat het om bijvoorbeeld milieueducatie, klantgericht werken en het bijbrengen van risico’s van kerncentrales. Binnen deze sector zijn veel partijen actief en groeit de interesse van het Nederlandse bedrijfsleven.

Goed voorbeeld van een succesvolle serious game is Pool Paradise, waarbij VMBO-leerlingen de opdracht krijgen om een verwaarloosd zwembad om te bouwen tot zwemparadijs.

Met de game wil OTIB VMBO-leerlingen, door ze in de huid te laten kruipen van bijvoorbeeld een monteur, stimuleren voor de technische installatiebranche kiezen. En met succes; er is een groeiende belangstelling voor installatievakken en naast de leerlingen zijn ook leraren enthousiast over deze game.

Daarnaast werkt bijvoorbeeld T-XChange (spin-off van Thales) met serious gaming om innovatieve ideeën snel uit te werken en bijvoorbeeld chirurgen in opleiding vaardigheden te laten trainen en zetten waterschappen in samenwerking met TU Delft en GeoDelft serious gaming in om dijkwachten te trainen.

Serious gaming in de gezondheidszorg

Binnen de gezondheidszorg wordt serious gaming op een groot aantal manieren ingezet, van het verbeteren van het welzijn tot het efficiënter werken en beter samenwerken. In het GIDZ-project (Gaming In De Zorg) krijgen verzorgers en verplegers bijscholing in theorie en praktijk op het gebied van zorgverlening en leren zij door het spelen van de game bijvoorbeeld hoe ze kunnen omgaan met agressie en hoe zij dementie bij patiënten kunnen herkennen. De wat oudere game BG Pilot helpt kinderen met suikerziekte om hun glucosegehalte in het bloed bij te houden.

Het valt op dat binnen de gezondheidszorg de serious gaming mogelijkheden weinig worden benut; het aantal initiatieven in deze sector is relatief klein.

Serious gaming binnen defensie en veiligheid

Om gevaarlijke en complexe situaties na te bootsen, zijn normaal grote hoeveelheden mensen nodig. Hierdoor worden dit soort trainingen erg kostbaar, en is het lastig om voor iedere deelnemer goede resultaten neer te zetten. Daarom is serious gaming een veelgebruikte toepassing om noodsituaties te oefenen en kan door het oefenen van verschillende scenario’s inzicht verkregen worden in de gevolgen van keuzes die tijdens een missie worden gemaakt.

Zo gebruikt de Nederlandse Koninklijke Landmacht al sinds 1990 de game Kibowi om tientallen officieren tegelijk te trainen en kostenbesparingen te realiseren doordat er minder bemanning nodig is voor de organisatie van de training. Het Ministerie van Defensie van de Verenigde Staten zet al langer een groot aantal serious games in, waaronder America’s Army, om miljoenen jongeren warm te laten lopen voor een carriere in het Amerikaanse leger.

Serious gaming binnen mobiliteit

Binnen mobiliteit zijn in en buiten Nederland nog weinig voorbeelden van serious gaming te vinden. TNO en ANWB hebben jaren geleden in samenwerking met andere instellingen een rijvaardigheidstrainer ontwikkeld. Hierdoor kan het aantal rijlessen dalen, en het slagingspercentage stijgen.

De Hogeschool voor de Kunsten Utrecht ontwikkelde het spel Wisselkracht voor het personeel van de NS voor het nemen van beslissingen. De game moet de werknemers, van monteur tot directie, inzicht geven in de complexiteit van de organisatie en meer betrokken laten raken bij de NS als organisatie.

Marketing

Naast de bovengenoemde sectoren wordt serious gaming steeds vaker ingezet voor marketingdoeleinden. Zo zet Submarine serious games in om speelfilms te promoten en zetten onder andere Achmea en Burger King succesvol games in als onderdeel van hun marketingactiviteiten. Ook bij bandenmerk Vredestein is gaming als effectief element in hun marketing campagne gebruikt.

De mogelijkheden voor serious gaming in Nederland zijn dus enorm. Naast de genoemde toepassingsgebieden biedt serious gaming voor veel andere sectoren ook serieuze kansen. En hoewel serious gaming nog een klein percentage van de totale game industrie omvat, heeft Nederland relatief veel gameopleidingen die kwalitatief goede gameontwikkelaars afleveren. En door het goede imago van “Dutch Design” en de hoge breedbandpenetratie heeft Nederland de potentie om met serious gaming binnen korte tijd een serieuze industrietak op te zetten.