User Experience en cognitieve verwerking

13 mei 2008, 04:00

Bij berichten over usability komen vaak dezelfde voorbeelden van zogenaamde slechte of onbruikbare interfaces bovendrijven. Een groot aantal van deze voorbeelden van sites of producten worden dagelijks gebruikt door een grote groep trouwe gebruikers en vaak positief beoordeeld. Er is dus meer dan een strakke, professionele vormgeving volgens de geijkte richtlijnen van gebruiksvriendelijkheid. Kennis van cognitieve processen kan inzicht geven in gebruikerservaringen.

Een gebruikerservaring kan worden beschreven aan de hand van modellen voor cognitieve verwerking. Cognitiewetenschap is het onderzoeksgebied dat zich bezig houdt met de wijze waarop onze hersenen signalen ontvangen, verwerken en versturen. De basis van een beleving ligt in de cognitieve verwerking. Don Norman, onder andere bekend van het boek ‘The design of everyday things’, onderscheidt in zijn model voor cognitieve verwerking drie niveau’s van verwerking: visceral, behavorial en reflective. Op welke wijze zijn deze verwerkingsniveau’s van invloed op user experience?

Norman onderscheidt drie levels voor cognitieve verwerking: visceral, behavorial en reflective. Norman definieert daarbij twee verschillende kanalen voor input (visceral & behavorial) en een reflective-kanaal dat de input uit deze twee kanalen verwerkt op een hoger niveau.

Visceral

‘Visceral’ verwerking is een directe vorm van verwerking en geeft ons informatie over hoe dingen voelen, ruiken of eruit zien. Door deze vorm van verwerken zijn we in staat om snel een eerste indruk te vormen en snel basale oordelen te vellen over bijvoorbeeld kwaliteit, betrouwbaarheid en veiligheid.

Behavorial

‘Behavorial’ processing hangt samen met eenvoudige, alledaagse reacties en bewegingen. Op basis van verwerking op dit niveau zijn we in staat om alledaagse taken uit te voeren en kunnen we ‘visceral’ reacties versterken of afzwakken.

Reflective

‘Reflective’ processing is een meer bewust proces. Bij deze vorm van verwerking maken we gebruik van behavorial en visceral processing, waarbij we nieuwe informatie combineren met kennis en ervaringen uit het verleden.

Bij het ontwerpen van communicatie of onderzoek hiernaar kun je inspelen op de verschillende niveaus van verwerking. Houdt rekening met een eerste indruk (visceral), de verwachtingen van de gebruiker (behavorial) en lange termijn relaties (reflective). De populariteit van websites met een matige usability, zal in veel gevallen kunnen worden toegeschreven aan het opbouwen van een lange termijn relatie, doormiddel van reflective processing. Het gaat daarbij om de intrinsieke motivatie van een gebruiker om bijvoorbeeld een uniek of origineel product te gebruiken, de artistieke waarde, het persoonlijk nut, etc.

Dit is het derde artikel uit een reeks artikelen over user centered design, user experience en usability. Eerder schreef ik een introductie over User Centered Design en verscheen een artikel over User Experience. Vragen of tips zijn uiteraard van harte welkom.

Paul Veugen
Founder bij Usabilla

Paul Veugen is oprichter van Usabilla.com.

Categorie
Tags

Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!