Pytch insight 11: Gijs van Wulfen van VOORT Innovatie – Innoveren is minder moeilijk dan het lijkt

5 juli 2010, 10:21

In Pytch insight 11 geeft Gijs van Wulfen, bedenker van de VOORT innovatie methode, in op hoe innoveren voor velen herkenbaar is maar in de praktijk soms zo lastig blijkt en hoe je dit makkelijker kunt realiseren middels VOORT. Wij gaan met innovatie op dezelfde manier om als met het milieu: ‘Iedereen is ervóór, maar je doet er pas écht wat aan, als het écht moet.’ In de wandelgangen heet het niet voor niets ‘we moeten innoveren’. En dat is ook het juiste moment, want dan pas zijn wij bereid onze grenzen echt te verleggen.

Start van innovatie

Innovatie begint vaak met het genereren van nieuwe productideeën. Die zijn meestal schaars. En als er al veel nieuwe ideeën zijn, dan is het vaak nog maar de vraag of ze wel enigszins aansluiten op wat de markt eigenlijk wil. Deze eerste stap wordt door Amerikaanse vakgenoten niet voor niets ‘the fuzzy front end of innovation’ genoemd, omdat het eigenlijk nog onduidelijk is hoe je tot ideeën voor nieuwe producten of diensten komt. En er gaat dan ook van alles mis:

  • Wij bedenken elke keer hetzelfde.
  • Wij blijven binnen de gebruikelijke conventies van onze markt.
  • Er hangen honderden geeltjes en dan weten wij niet goed hoe verder.
  • Topmanagement verwerpt juist de meest creatieve productideeën.
  • Er is altijd zoveel weerstand bij collega’s.

Wellicht is het ‘een feest der herkenning’. Helaas, in dit geval. Maar bedenk wel dat je in goed gezelschap bent. En toch is het in de dagelijkse praktijk minder moeilijk dan het lijkt. Het ‘geheim’ van een geslaagde start van innovatie is het slaan van een brug tussen creativiteit en de managementpraktijk. Want natuurlijk moet je eerst “outside the box” denken om innovatief te zijn. Maar daarna moet je die innovatieve ideeën wel direct weer “in the box” kunnen plaatsen anders gebeurt er niks mee in jouw organisatie.

Vijf basispijlers

De brug tussen creativiteit en managementpraktijk steunt op vijf pijlers:

1. Innovatiefocus

2. Inzicht in wat de klant écht belangrijk vindt.

3. Frisse blik van buiten.

4. Een effectief creatief proces.

5. Intern draagvlak.

Deze pijlers vormen de basis voor de VOORT innovatiemethode voor het bedenken van nieuwe producten en diensten. Deze methode is vijf jaar geleden in de praktijk ontwikkeld en wordt door veel organisaties zelf met veel succes toegepast. Van BoBike en Univé tot Sanoma Uitgevers en zorginstellingen.

Je doorloopt het proces om concepten voor nieuwe diensten en producten te bedenken in één keer met hetzelfde team met acht tot twaalf interne deelnemers. Dat zorgt voor draagvlak. Van inzicht en eerste idee tot aan uitgewerkt productconcept. Daarna volgt het besluit het productconcept te daadwerkelijk ontwikkelen of een echte business case te maken. De aanpak bestaat uit vijf stappen. VOORT staat voor Vertrekken, Ontdekken, Ontwikkelen, Reflecteren en Terugkeren. In de praktijk duurt een VOORT innovatieproject veertien weken, gerekend vanaf de kick-off.

Vertrekken (Stap 1 van VOORT)

Als je op expeditie gaat, vergroot een goede voorbereiding de kans op succes. Zo ook in VOORT’s eerste stap: Vertrekken. Als eerste bepaal je het doel en de richting van de ideationfase. Zo concreet mogelijk. Tegelijkertijd stel je gezamenlijk met diegenen die de nieuwe productconcepten aan het einde van de ideationfase gaan beoordelen, in een innovatieopdracht de criteria op waaraan zij moeten voldoen. De tweede belangrijke beslissing in deze etappe is bepalen hoe jouw ideale innovatieteam eruitziet. Zorg voor een multidisciplinair team. En zoek personen met zowel passie voor de opdracht als de beste inhoudelijke kwaliteiten. In de VOORT kick-off die volgt bepaal je met de totale groep de belangrijkste kansrichtingen en inspiratiebronnen voor de volgende fase: Ontdekken.

Ontdekken (Stap 2 van VOORT)

Opnieuw leren kijken. Om jouw eigen bestaande denkpatronen over de markt los te weken. En nieuwe, verse indrukken op te doen. Dat is de essentie van stap 2: Ontdekken. Je gaat hierbij zelf naar (potentiële) klanten. Wie is de klant, wat beweegt hem of haar, en tegen welke fricties loopt de klant op? Dat zijn essentiële vragen. Je bezoekt ook voor alle geselecteerde kansrichtingen zinvolle inspiratiebronnen en gaat op zoek naar de ‘best practices’ van andere bedrijven en naar waardevolle praktijkervaringen van anderen. Aan het einde van deze tweede etappe heeft het ideationteam relevante nieuwe customer insights opgedaan en de meest veelbelovende kansrichtingen geselecteerd.

Ontwikkelen (Stap 3 van VOORT)

In de derde stap: Ontwikkelen komen de nieuwe concepten tot stand in een kort, intensief proces van twee dagen waarin de nieuwe productideeën daadwerkelijk worden bedacht en uitgewerkt tot productconcepten. In de conceptuitwerkingsworkshop die kort daarop volgt worden de concepten in de taal van de klant verder uitgewerkt. Aan het einde van deze derde etappe heeft het innovatieteam twaalf aantrekkelijke en haalbaar geachte concepten voor nieuwe producten en diensten ontwikkeld.

Reflecteren (Stap 4 van VOORT)

Maar hoe aantrekkelijk en onderscheidend zijn de nieuwe productconcepten nu écht? Dat is een heel terechte vraag. En die beantwoorden wij direct al in het begin van het innovatieproces in stap 4: Reflecteren. Concepten worden concreet voorgelegd aan klanten. En op basis van hun feedback verder aangescherpt. De vier beste concepten worden door de groep geselecteerd om verder te worden uitgewerkt in etappe 5: Terugkeren.

Terugkeren (Stap 5 van VOORT)

In de slotetappe van VOORT keer je ‘huiswaarts’ met als souvenirs van de reis vier nieuwe, getoetste productconcepten, die zijn uitgewerkt in mini new business cases. Een duur woord voor een ondernemingsplannetje per idee, met aandacht voor doelgroep, concept, positionering, omzet- en winstpotentie en de vraag of het concept in de ondernemingsstrategie past en of het haalbaar wordt (geacht). Op basis van deze onderbouwing kiest het management die nieuwe productconcepten om daadwerkelijk te gaan ontwikkelen als prototype (in maakbedrijven) of als reguliere business case (bij dienstverleners). En heeft het VOORT innovatieteam zijn taak volbracht.

Betrokkenheid voor iedereen

Doordat een heel team al in de eerste ideationfase van het innovatieproces betrokken was gaat de realisatie van de mini new business cases vaak zeer voorspoedig, omdat er meer dan voldoende draagvlak en onderbouwing is. Naast mini new business cases zijn het de ‘zachte effecten’ van VOORT, die het innovatieklimaat van de organisatie structureel verbeteren. Zo ontdekken mensen zelf hoe ze echte klantinzichten kunnen ontdekken, hoe ze creatief kunnen denken en hoe ze een creatief idee kunnen omzetten in een concrete business case. En zo wordt innoveren steeds minder moeilijk.

De VOORT innovatiemethode is gepubliceerd in het praktische boek Nieuwe Producten Bedenken (2009, 2e editie). Vijftien checklists om de deze innovatiemethode zelf toe te passen, kun je downloaden op voort-innovatie.nl.

Nieuwe Producten Bedenken 10; Inspiratiecongres

Op 21 september 2010 vindt het inspiratiecongres voor innovatieprofessionals ‘Nieuwe Producten Bedenken 10’ plaats. Waar managers, innovators, marketeers, brainstormers, designers en productontwikkelaars uit het bedrijfsleven en van organisaties ‘tussen markt en overheid’ elkaar ontmoeten. Hier worden onder andere drie VOORT praktijkcases gepresenteerd en kun je meedoen aan VOORT Workshops. Klik hier voor het volledige programma. Mocht je zelf een innovatief concept of idee hebben is er ruimte om dit te presenteren aan de bezoekers. Kijk hiervoor op Pytch.

Pytch interview

Gijs van Wulfen (50 jaar) is gevestigd in Utrecht en oprichter van de VOORT Innovatie Groep. Na het afronden van de opleiding Commerciële Economie aan de HEAO studeerde Gijs bedrijfseconomie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Gijs houdt erg van het rijden door Nederland in een oude Engelse sportauto en het lezen van reisboeken met name hoe mensen eigen grenzen kunnen verleggen.

Ayman is digitaal Strateeg die betekenisvolle digitale verbindingen tussen bedrijven en klanten creëert. Ayman helpt bedrijven om meer waarde voor klanten te creëren met digitale middelen, de relatie met klanten te verstevigen en nieuwe inzichten op te doen. Als digitaal strateeg zet hij digitale (en sociale) media om in digitale waarde, digitale ervaringen en sociale business. In opdracht voor kleine en grote organisaties ontwikkelt Ayman digitale concepten, geeft advies en trainingen op het op het snijvlak van marketing & communicatie en internet & nieuwe media. Daarnaast heeft hij een aantal eigen initiatieven opgericht, zoals de Nederlandse Social Media Academie (NSMA).

Categorie
Tags

Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!