Arne Hendriks (Age of Wonderland): “Ontwerpen gaat over het vormgeven van de maatschappij”

24 oktober 2016, 08:00

Op 22 oktober barstte de Dutch Design Week (DDW) weer los. Een van de dingen die daar te zien zullen zijn, is Age of Wonderland. Dat is een bijzonder project waarin zes internationale ontwerpers de kans krijgen hun perspectief op de grote problemen van deze tijd te laten zien, met als overkoepelend thema dit jaar: big data. Age of Wonderland is een initiatief van Hivos en Baltan Laboratories. Een en ander wordt gecureerd door kunstenaar Arne Hendriks.

“Hivos houdt zich van oudsher bezig met ontwikkelingswerk en Baltan is een laboratorium in Einhoven dat zich op het gebied van innovatie begeeft. Die twee werken nu samen vanuit de gedachte dat de problemen die op ons af komen niet alleen kunnen worden opgelost vanuit een Westers perspectief. We moeten mensen uit andere gebieden uitnodigen om mee te denken en een plek te krijgen in het ontwerpproces en vooral ook goed naar ze te luisteren en van hun ervaringen te leren.”

Aldus geschiedde. Er zijn zes ontwerpers geselecteerd die in samenwerking met lokale makers hun blik op hedendaagse problemen mogen laten zien.

“Westerse fouten niet alleen met westerse oplossingen te lijf te gaan”

“DDW is een bottom-up initiatief en de kracht van de week is dat iedereen mee mag doen en zelf iets kan organiseren. Het is belangrijk dat de sociale relevantie en de echte noodzaak van ontwerp ook op een globaal niveau tijdens zo’n week in kaart worden gebracht voor die 250.000 bezoekers die er zijn. Anders krijg je toch een beetje het idee dat het heel veel over spullen gaat, terwijl ontwerpen natuurlijk ook gaat over de maatschappij en hoe we die vormgeven met elkaar.”

De zes geselecteerde ontwerpers, die fellows heten binnen het project, voegen wat Hendriks betreft iets heel belangrijks toe. “Het gaat echt over politieke dingen en over mensen die in hun eigen regio vaak nog heel veel te winnen hebben en een andere urgentie hebben in de dingen die ze maken.”

Dit jaar is er gekozen voor het thema ‘big data’. Belangrijk volgens Hendriks, omdat die data steeds meer het beleid gaan bepalen. “Op het moment dat je data beleid laat bepalen, is het belangrijk dat je weet wie die data bezit, hoe ze tot stand gekomen zijn, wie bepaalt wat die data betekenen. Dus moet je eerst een hele goeie discussie hebben voordat je ermee aan de slag gaat.”

“Wij willen een duit in het zakje doen. Als je iets telt, dan tel je ook dingen niet. En wat je wel en niet telt, is heel erg belangrijk voor wat er vervolgens met die informatie gebeurt. Hendriks benadrukt nogmaals het belang van een ‘andere’ blik.

“Dit zou de manier moeten zijn waarop we op een globale schaal met elkaar samenwerken. We moeten niet alleen maar westerse fouten met westerse oplossingen te lijf te gaan. We moeten mensen uit de hele wereld uitnodigen aan tafel. Dit is een klein symbolisch project als je het over die schaal hebt, maar hopelijk inspirerend voor veel meer plekken.”

“Als we groter kunnen, kunnen we ook kleiner”

Naast Age of Wonderland heeft Hendriks zelf meerdere onderzoeken lopen. Een daarvan is The Incredible Shrinking Man, een onderzoek naar het kleiner laten worden van mensen. “Iemand van 1 meter 80 weegt 72 procent meer dan iemand van 1 meter 50. Dat betekent 72 procent meer olie om jezelf te vervoeren, 72 procent meer eten om jezelf te voeden enzovoort.”

“Dus je hebt steeds meer nodig. En we hebben het al niet zo breed op de planeet. Dus waarom verlangen we er zo naar? Misschien zou wat kleiner veel beter zijn. Bij 50 cm hebben we maar 2 tot 5 procent van de grondstoffen nodig die je nu nodig hebt, dan hebben we het dus over een reductie van 95 procent of meer. Dan heb je het ergens over.”

Hendriks is zelf overtuigd van de haalbaarheid van zijn idee. “Als we groter kunnen, kunnen we ook kleiner worden. Iets minder eten, iets anders eten, het kan. Je kunt ook genetisch ingrijpen of met hormoonpreparaten beïnvloeden. Ik kijk ook graag naar het dierenrijk, daar heb je ook dieren waarbij de vrouwtjes kiezen voor het kleine mannetje. Heel interessant. Mooi als er in de datingstructuur van mensen ook wat meer van dat soort formats zouden optreden.”

Het klinkt misschien als luchtfietserij, maar Hendriks is serieus. “Ik wil me verhouden tot de echte wereld, maar doe dat wel vanuit een andere positie. Ik probeer die positie vorm te geven waardoor er een interessante dynamiek tussen mij en dat veld kan ontstaan, waardoor het ook voor anderen interessant is en het ze helpt nieuwe gedachten te ontwikkelen. Dat is waardevol.”

“Dat is denk ik ook de waarde van het creatieve veld. Alles om je heen is vormgegeven, alles is het resultaat van keuzes die wij als mensen, als mensheid, hebben gemaakt over hoe we dingen willen indelen. We weten allemaal dat er op dit moment grote uitdagingen liggen op het gebied van klimaat, politiek, etcetera. Hoe meer mensen begrijpen dat je dingen ook anders kunt aanpakken, hoe beter. Daarom is DDW ook zo belangrijk: er komen 250.000 mensen op af. 250.000 kansen om met iemand een connectie te maken en relevante informatie met elkaar te delen op dat gebied.”

Leonieke Daalder is politicoloog en journalist. Ze werkte voor onder meer Radio Noord Holland en de VPRO. Bij de laatste omroep was ze verantwoordelijk voor crossmediaal project 3VOOR12 dat onder haar leiding onder meer de Prix Europa, Gouden Pixel, Pop Pers Prijs en UPC Digital Award won. Ze is een van de oprichters van Fast Moving Targets. Ze schrijft, interviewt, onderzoekt, filmt, presenteert. leonieke.daalder@gmail.com

Categorie

Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!