Negen tips om je goed voor te bereiden op media-interviews in crisistijd

In de coronacrisis wordt dagelijks duidelijk hoe belangrijk woordvoerders zijn om een boodschap over te brengen op het grote publiek. Ze zijn in tijden van crisis het gezicht en de stem van een organisatie. Veel woordvoerders volgen mediatrainingen om zich zo goed mogelijk voor te bereiden. Maar waaruit bestaat een mediatraining? Wat raden mediatrainers woordvoerders aan? En komen die adviezen overeen met bevindingen uit wetenschappelijk onderzoek?

Aurélie De Waele is gastprofessor aan de Universiteit Gent, vakgroep Communicatiewetenschappen, Center for Persuasive Communication (CEPEC) en is gastprofessor aan de Universiteit Antwerpen, Departement Communicatiewetenschappen. Dit artikel verscheen eerder op SWOCC.nl.

We hebben 17 diepte-interviews afgenomen bij Belgische mediatrainers die ervaring hebben in het trainen van woordvoerders en ervaring hebben met crisiscommunicatie. In de interviews werd gesproken over welke aanbevelingen mediatrainers woordvoerders geven over de boodschap en over non-verbale aspecten zoals visuele cues en stemgebruik.

Het overbrengen van de boodschap

• Het belangrijkste principe waar mediatrainers op hameren is het gebruik van twee à drie kernboodschappen waar je telkens naar teruggrijpt. Deze aanbeveling komt overeen met wetenschappelijk onderzoek dat aantoont dat de effectiviteit van een boodschap groter is wanneer die wordt herhaald, al kan een te frequente herhaling net het omgekeerde effect geven.
• Volgens mediatrainers is het ook goed om je boodschap levendig over te brengen door metaforen, anekdotes of voorbeelden te gebruiken. Ook wetenschappelijk onderzoek beschouwt dit als een effectieve communicatietechniek, al waarschuwt men wel dat levendige informatie de perceptie van de ernst van een crisis bij het publiek kan verhogen.
• Verder kun je volgens de mediatrainers het beste korte quotes en eenvoudig taalgebruik hanteren. De inhoud van je boodschap moet eerlijk zijn en empathie bevatten. Tot slot moet je vermijden om ‘geen commentaar’ te geven.

Vermijd ‘geen commentaar’ te geven

Visuele aspecten

• Wat betreft visuele aspecten vinden mediatrainers het ten eerste belangrijk dat je lichaamstaal de geloofwaardigheid van je boodschap verhoogt. Daarom raden ze aan om recht in de camera te kijken of oogcontact te maken met de interviewer en om een open en stabiele houding te hebben. Ook uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat dit belangrijk is.
• Ten tweede vinden ze dat visuele cues de aandacht niet mogen afleiden van je boodschap. Ze geven als tip om niet op te vallen met je kleding en kapsel en voor een neutrale achtergrond te staan tijdens een interview. Dit kunnen we linken aan onderzoek naar reclame waarbij drukke achtergronden ervoor zorgen dat mensen focus verliezen.
• Handgebaren kunnen volgens mediatrainers je boodschap versterken, zolang ze niet overdreven zijn en de aandacht niet van je boodschap wegleiden. Ook volgens wetenschappelijk onderzoek zijn overdreven handgebaren af te raden omdat ze misleidend overkomen.

Stemgebruik

• Op het gebied van stemgebruik bevelen mediatrainers een lage toonhoogte aan om geloofwaardig over te komen, wat in lijn ligt met wetenschappelijk bevindingen.
• Bij andere vocale cues, zoals spraakaarzelingen of dialect, is hun belangrijkste aanbeveling dat ze niet storend mogen zijn voor het overbrengen van je boodschap.

Non-verbale cues

• Over het algemeen geven mediatrainers niet zo veel specifieke adviezen over non-verbale cues zoals visuele cues en stem omdat ze vinden dat de authenticiteit van de spreker in het gedrang komt wanneer er te veel bijsturing is op non-verbaal vlak.

Deze tips kunnen helpen om je voor te bereiden op mediacontacten in tijden van crisis. Maar verlies dus zeker ook je eigen stijl niet uit het oog om je authenticiteit te bewaren.

Dit artikel is gebaseerd op de publicatie Preparing to face the media in times of crisis: Training spokespersons’ verbal and nonverbal cues. De Waele, A., Claeys, A.-S., & Opgenhaffen, M. (2019). Public Relations Review.