Philip van Traa (GrownDownTown): “Wij gaan Amsterdam vergroenen en vergroenten”

In het Zoku Hotel in Amsterdam kun je de toekomst zien. In en rond het hotel staan overal kratjes van dertig bij veertig centimeter met daarin eetbare gewassen. Zorgvuldig opgekweekt door GrownDownTown. Na drie tot vier weken groeien klaar om geoogst te worden. Door de chefs in de keuken of willekeurige gasten. “Dan is het op en halen wij het eruit. Het wordt weggebracht en er komt een nieuwe lading op gang. We hebben geprobeerd om het genot van kweken en oogsten wel bij de klant neer te leggen, maar het zelf kweken er een beetje uit te halen. Dat luistert toch heel nauw”, aldus Philip van Traa, bedenker en CEO van GrownDownTown.

Van Traa, hovenier van huis uit, kwam op het idee om de voedselproductie dichter bij huis op te zetten nadat er onder invloed van de crisis door klanten steeds vaker gevraagd werd naar eetbare planten. “Toen dacht ik: we moeten meer voedsel binnen stedelijk gebied gaan kweken.” Klinkt simpel, maar had achteraf wel veel voeten in de aarde. “We hadden grootste plannen om dat in leegstaande kantoorgebouwen te gaan doen en dat mislukte allemaal faliekant. We waren nog veel te vroeg met onze ideeën en heel naïef. Eerst was ik een eenmanszaak en een zelfstandige en toen bleek tijdens onze zoektocht opeens dat wij een startup werden die op zoek was naar een oplossing hoe je op daken en in gebouwen binnen in de stad voedsel kan produceren. Daar zijn we nu mee bezig.”

“Voor hotels is het een marketing tool”

GrownDownTown biedt inmiddels zestig verschillende gewassen aan. De huidige doelgroep bestaat voornamelijk uit de hogere klasse horeca in Amsterdam. “Omdat we nog niet echt schaalgrootte hebben, is ons product nog best wel duur. Voor hotels is het een marketingtool. Het wordt wel echt gebruikt, chefs gaan er mee aan de slag, maar de kruiden die wij telen in een bakje van dertig bij veertig zijn best prijzig. We zien dat de chefs er meer en meer mee bezig zijn en dat ze het geld er voor over hebben. We geloven erin dat als we dat eerst bij de tophoreca in de stad doen, daar boven in de piramide waar beleving echt een ding is, dat het daarmee naar beneden gaat dwarrelen. Dat is de filosofie.”

Van Traa werkt op dit moment met een eenvoudige setup waar weinig techniek aan te pas komt. Een bak met een touwtje dat in een bassin met water hangt. Licht komt van daglichtleds. Van Traa is trots op de eenvoud van zijn systeem. “Denk bijvoorbeeld aan dat watertouwtje. De Egyptenaren gebruikten katoenen lappen uit de rivier om hun gewassen in het veld te bevochtigen en wij doen het met een touwtje.”

De wateropslag is een systeem dat afkomstig is uit de wegenbouw. “Wat ik er dan wel aan vast wil knopen is die slimme app die zegt: er komt een dikke bui aan, hozen nu, want dat is naar mijn idee echt de techniek die waardevol is. Maar de pompinstallaties die overal ingebouwd worden, zijn veel te ingewikkeld en kostbaar. Op de greentech beurs zie ik twintig dezelfde soort karren met allemaal maar twee verdiepingen met plantjes en de onderste verdieping helemaal vol met pomp installaties, om die twee verdiepingen maar continu te voorzien van water. Dan denk ik: het is doorgeschoten allemaal.”

“De belemmeringen zijn zoals wel vaker het oude systeem dat er al is”

Niet alleen de techniek is in de visie van Van Traa doorgeschoten, ook ons hele systeem van voedsel produceren is in zijn ogen extreem. “Kijk naar de boontjes uit Kenia: we onttrekken daar water en voedingsstoffen, maar er gaat nooit water of voedingsstoffen terug. Natuurlijk brengen we daar wel wat arbeid, maar eigenlijk plunderen we zo’n land en daar betalen we een beetje voor. Dan hebben ze een iets beter leven daar. Is dat nou zo logisch? Is dat zo slim om te doen? Kunnen we die mensen niet met hetzelfde geld op een andere manier helpen daar om welvaart te krijgen? Al die loops zijn naar mijn idee te lang en niet helder meer.”

GrownDownTown wil een alternatief bieden. Op dit moment nog alleen in Amsterdam, maar in de toekomst, als het goed is, op meer plekken in de wereld. Maar daarvoor moeten eerst nog de nodige belemmeringen worden overwonnen. “De belemmeringen zijn zoals wel vaker het oude systeem dat er al is. Wij zijn begonnen met dit onderwerp in het meest verkeerde land waar je het maar kunt beginnen. Wij hebben een gigantisch vers voedselaanbod met extreem lage prijzen. Dat maakte ons verhaal om hier te starten niet echt heel makkelijk.”

Die situatie is op andere plekken in de wereld heel anders. Toch droomt Van Traa niet van een groot internationaal bedrijf met overal afdelingen. “Over vijf jaar staan we in meerdere steden met onze oplossingen in samenwerking met andere bedrijven. Internationaal hetzelfde soort bedrijven dat besluit samen op te trekken en kennis heen en weer te delen.”