De smartphone als ultiem marketing-gereedschap voor Internet of Things

25 oktober 2018, 09:00

De smartphone, het ultieme gereedschap, het middelpunt in het leven van de moderne mens, is zonder twijfel een essentieel component van iedere toekomstige marketing-gerelateerde Internet of Things-strategie. In deze blog kijken we kort naar de geschiedenis en de impact die menselijke ’toolmaking’ heeft gehad, om daarna te focussen op het ultieme menselijke gereedschap: de smartphone. Welke mogelijkheden zijn er voor de moderne marketeer om smartphones en IoT-technologie te integreren?

Een stukje geschiedenis

De moderne mens heeft door de geschiedenis heen allerlei gereedschap gemaakt om zijn fysieke beperkingen te omzeilen. Eén van de eerste voorvaderen van de moderne mens Homo habilis (vertaald als: handy-man) maakte het eerste bekende stenen gereedschap, eenvoudige messen. Het vermogen om gereedschappen te maken gaf de mens toegang tot een groter aantal voedingsmiddelen en de mogelijkheid om die voedingsmiddelen intensiever of efficiënter te verwerken. Tegen het einde van het stenen tijdperk is er ook bewijs voor het gebruik van het wiel voor transportdoeleinden.

De grote doorbraak was de introductie van smelttechnieken – de winning van metaal uit erts. Dit leidde tot de ontwikkeling van koper en later brons en ijzer, voor de productie van gereedschappen: bijlen, messen, harnassen, aardewerk en meer. Deze gereedschap-ontwikkeling maakte onder andere de agrarische revolutie mogelijk en creëerde overschotten. Overschotten konden getransporteerd worden en verhandeld voor andere waren: het verhoogde de productiviteit van de mens en stimuleerde de ontwikkeling van de grootschalige samenwerkingsverbanden die uitmonden in de stichting van de eerste vestigingen en het begin van de beschaving zoals wij die kennen.

Het vermogen om gereedschappen te maken en gebruiken is duidelijk diep geworteld in de evolutie en de geschiedenis van de mens. Ook de primitieve mens als sociaal wezen zag dat de onderlinge communicatie en samenwerking een groot verschil konden maken en het leven van de hele groep vergemakkelijkten en veiliger maakten. Het cruciale gereedschap voor de onderlinge coördinatie was de ontwikkeling van de taal en later de ontwikkeling van het schrift. Het is niet toevallig dat het eerste bekende schrift, het spijkerschrift van Soemerië, vooral voor handelsinformatie gebruikt werd.

“Het vermogen om gereedschappen te maken is diep geworteld in de mens”

Eén van de belangrijkste gebeurtenissen in de ontwikkeling van gereedschapswerktuigen vond plaats tijdens de Renaissance. De uitvinding van de drukpers leidde tot de massaproductie van geschreven tekst. Hiermee raakte de uitwisseling van de informatie in stroomversnelling. Nu konden ongekende aantallen mensen bereikt worden met nieuwe kennis, ideeën en inzichten omtrent wetenschap, geloof en de inrichting van de maatschappij. Dit heeft mede geleidt tot reformatie, verlichting en burgerlijke revoluties. Vanaf de industriële revolutie kwam menselijke ’toolmaking’ in een versnelling. De stoommachine, verbrandingsmotor en elektriciteit stuwden de omvang van de nieuwe creaties tot ongekende hoogtes. Spoorwegen, auto’s, huishoudelijke apparaten: industriële massaproductie leidde het begin van de moderniteit in.

In de tweede helft van de twintigste eeuw realiseerde we ons dat we als denkend wezen ook hefboomtools konden gebruiken, die de denkkracht vergroten. De computers brachten de nieuwe ‘denk’-mogelijkheden die de snelheid en rekenkracht van het menselijke verstand te boven ging. Door computers te verbinden met overige mechanische tools, verbeterde de mens de effectiviteit van zijn tools verder. Tegen de tijd dat het internet gemeengoed was geworden, had de mens tools gemaakt die kunnen denken, communiceren en handelen.

Centrum van ons universum: de smartphone

Waar het internet in zijn begindagen vooral diende als een virtuele etalage, faciliteert het tegenwoordig een breed scala aan menselijke expressie en interactie. Het nieuwe medium voor (inter)menselijke interactie begon een echt centrale plek in te nemen in het menselijke doen en laten met de introductie van de mobiele slimme telefoon – a.k.a. de smartphone.

De smartphone is het centrum van ons universum geworden. Het wordt gebruikt voor zakelijke communicatie, sociale communicatie, ontspanning, handel, betalingsverkeer en educatie. De nieuwe technologieën – niet in de laatste plaats het Internet of Things – zullen de cruciale plek die onze smartphone inneemt in onze levens, alleen maar vergroten. Wanneer de meeste dingen en producten om ons heen voorzien worden van sensoren en communicatiemogelijkheden, zal er uiteindelijk maar één apparaat zijn waar al deze informatie naar toe gaat: onze smartphone.

“Nieuwe technologieën zullen de cruciale plek die onze smartphone inneemt in onze levens, alleen maar vergroten”

Innovatie-onderzoekers maken onderscheid in innovatie-effecten van de eerste orde en van de tweede orde. Het eerste-orde-effect is het daadwerkelijke gebruik van de innovatieve technologieën en hun directe effect op de bestaande praktijk. Bedenk hierbij dat we de smartphone gebruiken om te bellen, chatten en e-mail versturen. Effecten van de tweede orde zijn veranderingen in bestaande praktijken en geheel nieuwe praktijken die afgeleid zijn van de nieuwe mogelijkheden die de innovaties bieden. Hierbij behoren ook de toepassingen van de smartphone als een wezenlijk onderdeel van de Internet of Things-keten.

Gartner verwacht dat “het aantal verbonden dingen en apparaten oplopen tot 25 miljard in 2020”. Een significant aantal van de Internet of Things-toepassingen verbindt uiteindelijk de toepassingen met een mens. Soms gaat dat via een human interface op de slimme verbonden producten zelf, maar vaker zal het gaan via de smartphone die gebruikt kan worden als sensor, gateway en human interface.

De smartphone is uitgerust met een reeks ingebouwde sensoren zoals versnellingsmeters, bewegingssensoren, positiesensoren, barometers, thermometers en dergelijke. Andere soorten speciale sensoren die vitale gezondheidstekenen meten, zoals lichaamstemperatuur, ECG-waarde, bloedsuikerspiegel, stressniveau, lichaamsvetpercentage, hartslag enzovoort, kunnen geïntegreerd worden in de smartphone. Ook ondersteunt de smartphone via zijn GPS-module de locatiediensten en kan het dienen als fototoestel en videocamera. De smartphone is ook uitgerust met een verscheidenheid aan connectiviteitstechnologieën zoals NFC, Bluetooth, WiFi en 4G, waardoor deze verbinding kan maken met andere apparaten en sensoren.

De IoT-taggingtechnologie die is geïntegreerd in smartphones, stelt het in staat om niet alleen als sensor op te treden, maar ook als actuator, een device dat externe apparaten kan activeren, zoals betalingen, tv-besturing, auto-besturing, domotica, om een ​​slimme deur te openen of als toegangscontrole voor kantoren of een garagedeur.

Gateway naar de consument

De smartphone is een gateway naar het internet en daarmee is het een middel voor de winkelier om persoonlijk te communiceren met het winkelende publiek. Het winkelende publiek zelf heeft het gemak van internet al lang ontdekt. Menig klant in de winkel zit op zijn smartphone de prijzen te vergelijken, productspecificaties te lezen en recensies op te zoeken. De smartphone maakt het dus mogelijk om allerhande informatie te verstrekken die consumenten willen. Een klant kan bijvoorbeeld de oorsprong van verse producten achterhalen of meer te weten komen over de reis van het product van de producent naar de winkel. Met een IoT-enabled smartphone kunnen consumenten erachterkomen of ze het ‘echte’ artikel wel vasthouden of een namaakversie. Consumenten kunnen worden uitgenodigd om virtueel kennis te maken met de vakman die het product heeft gemaakt. IoT-tags kunnen worden geïntegreerd in alledaagse voorwerpen, van handtassen en sieraden tot medische artikelen en apparaten.

“Smartphone is een middel voor de winkelier om persoonlijk te communiceren met het publiek”

Slimme producten kunnen zodoende gebruik maken van de smartphone als gateway en verbinding maken met de cloud om informatie te delen over hoe en waar ze worden gebruikt, waardoor kansen ontstaan voor een-op-een marketing. IoT-tags kunnen waarschuwen wanneer de vervaldatum van een product nadert of het aanbieden van gerichte kortingen mogelijk maken. Klantbeoordelingen en enquêtes worden gemakkelijker om af te nemen en een stuk betrouwbaarder. IoT-technologie in combinatie met de smartphone maakt het gemakkelijk om snel feedback van klanten te verzamelen op het moment van gebruik en op het niveau van een specifiek artikel. Consumenten kunnen makkelijk hun aankopen registreren, voor garantie en ondersteuning.

Steeds meer organisaties gebruiken IoT-tags in combinatie met een smartphone om activa en producten te volgen door hun supplychain heen. Met deze technologie kunnen merken verifiëren of producten worden verkocht in de regio’s waarvoor ze zijn geautoriseerd om te worden verkocht. Als on-geautoriseerde distributie plaatsvindt, kunnen IoT-scangegevens helpen zwakke punten in de bevoorradingsketen op te sporen. Door de smartphone te gebruiken als een gateway naar het internet, kunnen producenten achter de schermen de informatie van honderden, duizenden of zelfs miljoenen gegevenspunten verzamelen om gedragspatronen te identificeren en ervan te leren.

Campagnebeheertools kunnen A/B-tests implementeren om merken te helpen identificeren wat de meest effectieve aanbiedingen en marketingboodschappen zijn. De marketinginzichten, nu duidelijk dankzij IoT-producttagging en de smartphone, maken het mogelijk om digitale informatie te verzamelen in de fysieke wereld, wat kan leiden tot optimalisatie van marketingcampagnes en, uiteindelijk, hogere inkomsten.

Gebruikerservaringen

Aangezien de smartphone zo’n belangrijke rol speelt in de proliferatie van de zakelijke IoT-mogelijkheden, is het ontwerp van de Graphische user interface (GUI) in IoT-apps van cruciaal belang. Dit onderwerp is niet helemaal nieuw. Het gebruikerservaringontwerp (UX) en mens-computer interactie (HCI) ontstond al in de wereld van desktopcomputers. Maar onze ervaring met computers is in de afgelopen tien tot vijftien jaar radicaal veranderd. Veel van onze interacties vinden nu plaats op mobiele telefoons, tablets, e-readers en smart tv’s. En het is gebruikelijk om één service op meerdere apparaten met verschillende vorm-factoren te gebruiken.

“Voor moderne marketeers is de smartphone een ideale gereedschapsbox”

Gebruikerservaring (User Experience) is een holistische term die verwijst naar een breed scala aan ontwerpdisciplines, betrokken bij het creëren van systemen die nuttig, bruikbaar en plezierig in gebruik zijn. UI-ontwerp is slechts één daarvan. De gebruikersinterface is niet de oplossing, maar is in plaats daarvan het medium waardoor gebruikers met de oplossing communiceren. De zaken waar we rekening mee moeten houden bij het ontwerpen van een smartphone IoT-app zijn bijvoorbeeld:

  • Gebruikersbetrokkenheid (user engagement)
  • Esthetiek van het visueel ontwerp
  • Het gemak van de gebruikers interactie
  • Functionaliteit en informatiekwaliteit
  • Compatibiliteit, prestaties en stabiliteit
  • Beveiliging
  • Privacy

Marketeers die zich bezig houden met een Internet of Things-gerelateerde mobile oplossing zullen moeten focussen op wat echt belangrijk is: het creëren van slimme, relevante, nuttige klantervaringen en diensten in alle marketingkanalen via de smartphone. Uit een Deloitte-onderzoek van 2016 bleek namelijk dat 40 procent van de consumenten hun telefoons binnen 5 minuten na het ontwaken controleert en 30 procent opnieuw controleert voordat ze gaan slapen. De gemiddelde consument controleert de smartphone 47 keer per dag, een getal dat bijna verdubbelt bij 18 tot 24-jarigen, die 82 keer per dag controleren.

Voor de moderne mens, en dus ook voor de moderne marketeer, is de smartphone een ideale gereedschapsbox. Een gateway die leidt naar diverse moderne marketing hulpmiddelen: de app, de website, e-mail, chatfuncties, klantenservice, sms-berichten, et cetera.

De smartphone is de ultieme persoonlijke menselijke tool en fungeert steeds meer als een troon, waaruit de mens de wereld om zich heen waarneemt en bestuurt. En daarmee is het zonder twijfel een essentieel component van iedere toekomstige marketing-gerelateerde strategie, zeker ook als die betrekking heeft op Internet of Things.

Boban Vukicevic
Strategisch adviseur digitalisering, Lid diverse RvC's, Universitair en Hogeschooldocent bij Digitalecommissaris.com

Boban is onafhankelijk strategisch adviseur digitalisering, digitale commissaris bij diverse organisaties, universitair docent Smart Services en MBA bij Open Universiteit, hogeschooldocent Management Digitale Transformatie en Strategisch Management bij Hogeschool Utrecht, blogger en auteur met betrekking tot digitale innovatie. Hij is een van de pioniers op het gebied van IoT-ontwikkelingen in Nederland. Boban is co-auteur van boeken “Implementing The Internet of Things – Strategy, Implementation and Considerations”, augustus 2017 en "De Revolutie van Internet of Things", februari 2019. Zijn belangstelling gaat uit naar het begrijpen van de impact van digitale technologie op organisaties en sociale praktijken, deze te articuleren en te helpen deze ten goede aan te wenden. Als adviseur, commissaris en docent is zijn missie is om een brug te slaan tussen de technische, bedrijfskundige en maatschappelijke aspecten van de digitale transformatie.

Categorie
Tags

Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!