In het Westen weten we als geen ander hoe we klanten moeten bedienen en hoe we klantbeleving kunnen optimaliseren. Dat denken we tenminste. Giganten als Google, Facebook, Amazon en Coolblue worden steevast als voorbeeld genoemd. Daar moeten we bij afkijken en van leren. Daar halen we onze inspiratie vandaan. Maar moeten we onze blik niet ook eens wat oostelijker richten? 

In zijn nieuwe boek 'Het einde van concurrentie?' schetst bijzonder hoogleraar Cor Molenaar hoe platforms de wereld voorgoed veranderen. En hoe 'gewone' bedrijven zich in die wereld staande kunnen houden, al is dat lang niet voor ieder weggelegd. Een doemdenker vindt hij zichzelf niet: "Ik beschrijf wat er gebeurt."

Google is wereldwijd marktleider in het leveren van advertisingtechnologie, maar Amazon is hard aan het groeien in advertentiebestedingen. Het afgelopen jaar was er een groei van 100 procent naar 10 miljard dollar. Reclameman Sir Martin Sorrell (ex-WPP, nu de baas van S4 Capital) verwacht dat dit zal groeien naar 100 miljard. En als hij dat zegt, dan moet je er serieus rekening mee houden. Amazon bouwt aan een eigen 'ad tech stack', met de mogelijkheid digitale advertenties in te kopen op één plek en via één interface. Uiteraard vormt het oorspronkelijke retailplatform, dat we allemaal van Amazon kennen, de kern.

Viral Friday is de wekelijkse rubriek op Marketingfacts in samenwerking met Mindshare, waarin de beste video's van afgelopen week worden belicht. Met deze week virals van Nike, WeTransfer, Amazon, Prostate Cancer UK en Hong Kong Ballet.

Voice is dé nieuwe interface, zo klonk het bij de Online Tuesday van 12 februari over deze trending topic. Google en Rabobank gaven een kijkje in hun spraakgestuurde keuken. Voice wordt meer dan een spraakhulp, maar straks ook een zakelijke proces-optimalisator. 

Groei blijkt niet meer vanzelf te gaan. De vooruitzichten zijn minder optimistisch, wat zich vertaalt in sterk dalende waarderingen voor online ventures. E-commerce blijkt net zo vatbaar voor problemen met koopkracht als offline winkels. De maatschappelijke druk lijkt toe te nemen om verantwoordelijkheid te tonen, gewoon belasting te betalen en te zorgen dat medewerkers dezelfde arbeidsomstandigheden krijgen als in de traditionele industrie. Zo op de valreep van 2018 zijn we misschien wel getuige van verschillende problemen die een paar dingen gemeen lijken te hebben: de houding ten aanzien van alles wat digitaal is, wordt minder euforisch. Het vertrouwen staat onder druk.

John de Mol wil concurreren met Facebook en Google. Volgens de biografieën en karakterschetsen van De Mol is hij een fanatieke speler van spelletjes. Een van zijn favoriete bordspellen schijnt Catan te zijn. Hoeveel overwinningspunten heeft hij nodig voordat hij het grote 'Ik hou van Holland'-mediaspel heeft gewonnen en een serieuze vuist maakt richting de Amerikaanse techreuzen? En hoe groot is het speelbord van John de Mol?

Iedereen die HBO-serie 'Silicon Valley' heeft gezien, weet dat de ambitie van Richard Hendricks en de Pied Piper-groep is om een nieuw internet te bouwen. Dit nieuwe internet is erop gericht om 'big brother' Hooli te omzeilen: in het echte leven vertaald naar techgiganten zoals Google, Amazon, Facebook en telco’s zoals Vodafone, KPN en Ziggo. In een peer-to-peer netwerk zijn servers niet meer nodig en er ontstaat een gedecentraliseerd internet. Geen gevoelige datastromen meer, geen grote internet-machthebbers. Ideaal, toch?

Welkom in de connected revolutie waar alles en iedereen met elkaar in verbinding staat. Ook platformen vinden hier hun kracht. Met succes: zeven van de tien topbedrijven van de wereld werken met een platform-gebaseerd businessmodel, waaronder Facebook en Amazon. Globale platformen kunnen het bedrijfsmodel veranderen, maar andere bedrijven ergeren zich aan hun groeiende monopolie-positie. Dit leidt tot een nieuwe trend: lokale platformen, zoals Werkspot en Helpling, zijn bezig met een opmars.

Dat Amazon geldt als één van ’s werelds grootste retailbedrijven, is een feit. Dat Amazon heeft aangekondigd de activiteiten ook in Nederland te willen intensiveren, is ook geen geheim meer. Het internet staat vol met angstige berichten over de komst van Amazon naar Nederland. Want Amazon zou zo maar eens een deel van de omzet van de Nederlandse retailers kunnen opslokken. Maar staat dat echt te gebeuren?

Als je niet betaalt voor de dienst ben jij het product. Ik lees die kreet al sinds de opkomst van de grote platformen. Toch wist echt niemand wat het betekende om het product te zijn. Dat niet alleen: er was geen alternatief. Je kon niet betalen voor WhatApp, Facebook of Twitter. Je kan niet betalen voor Snapchat. Google of Bing biedt geen betaaloptie. De contouren van de betekenis dat jij het product bent, worden met de dag duidelijker.

Het nieuws van omvallende winkels zorgde de afgelopen jaren voor pretlichtjes in de ogen van e-commerceprofeten. Elk winkelfaillissement werd opgezogen en uitvergroot als bewijsvoering voor het naderende onheil. De ellende in retailland was koren op de molen van een heel leger e-commerceadviseurs. Niet alleen retailers moesten zich voorbereiden op het einde der tijden, ook planologen, stadsontwikkelaars en gemeenteraden moesten aan de bak.

Fysieke winkels zouden uit het straatbeeld verdwijnen en plaats maken voor de pure players, de nieuwe online webwarenhuizen. Webshops gingen ervoor zorgen dat binnensteden in spooksteden zouden veranderen. Met als hoogtepunt, of beter gezegd dieptepunt, misschien wel het omvallen van V&D. Marco Derksen die werkt aan een case over de teloorgang van V&D vestigde op Twitter voor mij weer even de aandacht op dit onderwerp. 

Het is het duivels dilemma voor retail: ga ik via één van de marktplaatsen zoals bol.com, Amazon, Etsy, eBay, Tone, Frendz of Alibaba verkopen, of focus ik op verkopen via mijn eigen kanalen? Veel retailers worstelen met deze vraag, omdat weinig bedrijven voldoende winst te weten maken met hun e-commerce activiteiten. Zijn marktplaatsen voor hen een kans of juist een bedreiging?

Deze vraag wordt de komende tijd alleen maar urgenter nu Amazon zich vanuit Duitsland op de Nederlandse markt gaat richten. Maar ook de groei van de marktplaats van bol.com en die van de Chinese webshops gaan de komende tijd de prijsconcurrentie verder aanwakkeren.  Er is niet één ultiem antwoord, dus wil ik je in dit artikel inzichten en ervaringen geven. Maar mijn doel is in de eerste plaats om je alternatieven aan te reiken.

Apple, Alphabet, Microsoft, Amazon en Facebook, de Frightful Five zoals ze in de Amerikaanse pers worden genoemd, zijn de nieuwe monopolisten. De mens is in hun ogen slechts een algoritme en dat leidt tot onbeperkte mogelijkheden voor controle en manipulatie. Het internet is hiermee veranderd in ‘s werelds grootste sociaalwetenschappelijke experiment ooit. En als data de nieuwe olie zijn, dan is AI de nieuwe motor van de digitale economie. En daar plukken slechts een paar bedrijven de vruchten van. Tijd voor een nieuw internet: het internet is dood, lang leve het internet.