Pleidooi voor internet in Nederlandse canon
De discussie over de canon van de Nederlandse geschiedenis (pdf) is in volle gang. Maar ik hoor weinig suggesties vanuit de ICT-hoek. Nu is er weinig belangstelling voor ICT geschiedenis, maar de introductie van internet in Nederland zou zeker als onderwerp voor de canon overwogen moeten worden.
In de canon is niet één item opgenomen uit de ICT geschiedenis. De introductie van de mainframes bij CBS, Philips en PTT vormden geen aanleiding. Ook de introductie van de Apple IIe, de PC (1981) en de P2000 (1979) werd niet overwogen voor een vermelding in de canon. Laat staan dat de introductie van online in Nederland in 1980 met de PTT videotexdienst Viditel als onderwerp op de lijst kwam te staan noch de introductie van CD-ROM als informatiedrager. Maar hiervoor zijn genoeg argumenten aan te dragen.
Mijns inziens zou de lancering van De Digitale Stad (DDS) in 1994 niet in de canonlijst mogen ontbreken. DDS werd oorspronkelijk op 1 januari 1994 gelanceerd als discussieplatform voor de gemeenteraadsverkiezingen van 1994 in Amsterdam. De als tijdelijk bedoelde dienst groeide echter uit tot een opstappunt voor de rest van Nederland om een (gratis) e-mail account te bemachtigen. Zo was het in feite het startpunt voor de internet consumentendiensten. En het heeft gewerkt. In 12,5 jaar gebruiken meer dan 10 miljoen Nederlanders (van de 16,5 miljoen) internet. Bovendien staat Nederland dankzij de concurrentie tussen telecombedrijven aan de top van de breedband ranglijst. Verder zijn werkwoorden als e-mailen en googlen intussen gebruikelijke termen geworden.
Mijns inziens heeft internet in Nederland een snellere groei gekend dan de televisie. Dit medium werd in 1948 in Nederland geïntroduceerd. Hoewel veel mensen keken naar de kroning van de Engelse koningin Elizabeth en afstemden op de zaterdagavondpraatjes van bisschop Bekkers werd de televisie pas een massa medium na 1970 toen de verkoop van kleurentelevisie een vlucht nam (zwart/wit was de rijken en kleuren voor het volk). Bovendien halen een aantal Nederlandse internetdiensten tegenwoordig betere kijkcijfers dan televisieprogramma’s.
Jak Boumans is adviseur content strategie bij Electronic Media Reporting, een bureau actief sinds 1990 en gespecialiseerd op het gebied van content. Electronic Media Reporting kent vier werkgebieden: strategisch advies: studies: evaluatie en audits van projecten (o.a. voor de EU); publicitaire producties (nieuwsbrieven, boeken, congressen, reizen). Jak Boumans houdt een dagelijks, Engelstalig blog Buziaulane bij over de contentindustrie. Jak Boumans is ook een van de organisatoren van de multimedia contentwedstrijd Europrix.nl en de Nederlandse voorselectie van de World Summit Awards. ook is hij promotor van de Europrix Top Talent Award, een multimedia wedstrijd voor jonge producenten. Hij is tevens secretaris van de European Academy of Digital Media. Jak Boumans publiceert nationaal en internationaal. Hij publiceerde in 1986 het Online Handboek (Spectrum). Hij levert ook bijdragen aan vakstudies zoals E-Content, Technologies and Perspectives for the European Market (2004).
De canon is mijn inziens landgebonden. De zaken die jij opsomt zijn wereldwijde ontwikkelingen waarbij NL op de rijdende trein is gesprongen, al dan niet vroeg of laat. Ze horen dus thuis in bv een wereldwijde canon ipv een neerlandse historie.
Internet wordt zwaar overschat, vooral door internetters. Volkomen terecht dat het niet in de canon voorkomt.
Ben het eigenlijk wel eens met de opmerking van Bas, veel van de hierboven genoemde mijlpalen zijn internationaal gericht en passen dan ook niet in een Nederlandse canon. Verder benoemt de huidige canon wel de tijd van televisie en computer (1950-2000) maar komt daar niet op terug. Daarin geef ik je gelijk en zou de canon iets meer aandacht mogen hebben voor het veranderende medialandschap en de betekenis daarvan op prive- en werkrelaties.
De oerkracht van internet is dat het het eerste massamedium in de geschiedenis is waarbij de boodschap niet door de machthebbers wordt bepaald. Die eigenschap gaat gevolgen hebben die op dit moment nog nauwelijks aan de oppervlakte zijn gekomen. Zaken als de toenemende transparantie, verschuiving van de macht naar de burger/consument, toenemende organisatiemogelijkheden van de burger staan op dit moment nog in de kinderschoenen. Internet is anno 2006 leuk en interessant, maar heeft nog bij lange na niet de maatschappelijke consequenties die het over 20, 30 jaar zal hebben.
Er is in mijn ogen dan ook veel voor te zeggen dat internet er nog niet in opgenomen is. Reeds over 10, 20 jaar zal men er echter niet meer omheen kunnnen, zeker niet wanneer televisie dan nog wel wordt genoemd.
De vermelding van DDS vind ik niet aan de orde. Met alle respect voor de deelnemers en aanjagers van het initiatief, maar internet zou ook zonder DDS goeddeels hebben gestaan waar het nu staat. DDS is, net als bijvoorbeeld de nl.*-nieuwsgroepen, een vermeldenswaardige voetnoot in de Nederlandse internetgeschiedenis maar was niet cruciaal voor de ontwikkeling van internet in Nederland.
Ik heb de commentaren gelzen en ben het niet altijd eens.
1. Internet in de internationale canon. Daar moet internet zeker in terecht komen. Maar ik vind dat internet in Nederland een online commodity heeft gemaakt. In Frankrijk was dat al eerder gebeurd met Teletel/Minitel. Het land was dan ook het eerste online land, maar bleek met de internet de eerste stad op gas en de laatste op elektriciteit.
2. Dat internet over 20 a 30 anders is dan nu, is duidelijk. Maar de snelheid waarmee internet een plaats heeft gekregen in Nederland , is een historisch feit.
3. DDS heb ik gekozen als ikoon van internet in Nederland, aangezien het de eerste Nederlandse consumentendienst was. Natuurlijk waren er al SURFnet en andere zakelijke diensten; pas in 1995 kwam Planet Internet op het toneel.
Internet is recente geschiedenis. Daar richt deze canon zich niet op. Vergeet ook niet dat deze canon niet bedoeld is voor ons (18+) maar voor leerlingen van de basisschool. Heel veel recente geschiedenis zaken staan er niet op.
@Maarten. Dat realiseer ik me ook. Maar ik meen dat de communicatie qua tijd en plaats geheel is veranderd. Zoiets moet m.i. in een historisch perspectief zitten van leerlingen van de basisschool.
Gerelateerde artikelen
Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!
Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!