Oude en nieuwe marketing, creatief Leiden en Wubbo Ockels over blunderende overheid in Bas Blikt

Amerikanen staan bekend om hun ongebreidelde optimisme. En om emotionele taferelen tijdens tv-shows en andere evenementen. Ook TEDx Amsterdam had bij tijd en wijle die elementen in zich. Niet dat dit iets tekort deed aan het van tevoren veelbesproken inspiratiecongres, overgewaaid uit Silicon Valley. Juist in deze crisistijd hebben we de ‘Yes, we can’-mentaliteit nodig, in plaats van ongelimiteerd relativeren.

Wubbo Ockels: ‘Nederlandse staat blundert’

Eén van de laatste sprekers, oud-astronaut Wubbo Ockels, vertelde Idealize in een interview na afloop dat evenementen als TEDx enigszins tegenwicht bieden tegen het weinig tot innovatie inspirerende overheidsbeleid. Studenten op technische universiteiten dreigen te weinig te worden uitgedaagd door bezuinigingen op hoger onderwijs en daarnaast zou de regering geen geld durven te stoppen in duurzame technologie. “Dan is het weer ja, dan is het weer nee. Telkens twijfelen ze of ze fors gaan inzetten op zonne-energie. Wat ze zeggen, is allemaal gewoon nooit echt helemaal waar.”

Creatief Leiden

Niet dat er niets wordt ondernomen door overheden: steeds meer gemeenten merken dat pronken met en promoten van de lokale creatieve industrie een mooi stukje citymarketing is. Zo deed de gemeente Amsterdam dat de afgelopen jaren met PICNIC en Rotterdam met de campagne ‘Creativity starts here’. Nu voegt ook de gemeente Leiden zich toe aan het rijtje: Stadslab Leiden, dat 27 november officieel geopend wordt, wil de creatieve klasse van Leiden gaan mobiliseren.

De klant als melkkoe in plaats van koning

Maar ook het bedrijfsleven kan innovatie in Nederland misschien nog veel meer stimuleren. Niet eens zozeer door zelf vernieuwende producten en concepten te ontwikkelen, maar door een andere vorm van marketing. “Marketing is de afgelopen decennia misbruikt om aandeelhouders nog beter te bedienen en de klant te zien als melkkoe in plaats van als koning’, zegt Thinkstyler Peter Heshof in zijn artikel. “Bedrijven die begrijpen dat ze onderdeel uitmaken van een samenleving en dat ze als onderdeel ook een bijdrage moeten leveren aan een vitale samenleving, zullen straks sterker uit de crisis komen.”

De marketing van de foodsector

Heshofs artikel sluit mooi aan bij een ander artikel op Idealize. Thinkstyler ‘Hetkanwel’ las het in de Verenigde Staten razendpopulaire boek ‘In defense of food’, waarin schrijver en onderzoeksjournalist Michael Pollan stelt dat we veel te veel nepvoedsel eten. Eén van de redenen laat zich raden: marketeers laten ons denken dat we gezond eten, maar in de realiteit spreken ze niet de waarheid. Heshof zegt daarover het volgende: “In de foodsector heeft de oude manier van marketing bijgedragen aan de opkomst van nieuwe ziektes, zoals obesitas; er zijn in de wereld nu meer zwaarlijvigen dan mensen die honger lijden!”

Zouden consumenten inderdaad alle leugentjes voor eigen bestwil van marketeers gaan afstraffen? Ikzelf twijfel of dit inderdaad snel gaat gebeuren, tenzij de leugen grote gevolgen heeft voor ons welzijn. Weten we stiekem eigenlijk niet dat veel voedselproducten niet waarmaken wat ze beloven, maar dat we vanwege de prijs en het mooie plaatje er toch in willen geloven? Anders wordt het als we horen dat een drank echt schadelijk voor ons zou zijn, zoals vorig jaar met Yakult. Maar Heshof heeft duidelijk wel een belangrijk punt te pakken, want onwaarheden over DSB’s hypotheken zijn uiteindelijk door consumenten keihard afgestraft. Ook al moest daar eerst een crisistijd voor aanbreken.

Google’s grazende geiten

Moeten marketeers net zo’n geweten krijgen als de idealisten die we bij TEDx Amsterdam konden zien? Ik denk zeker dat het belangrijker wordt, mede doordat je op internet makkelijker als merk neergesabeld wordt als je niet aan de verwachtingen voldoet. Zo reageerde Thinkstyler ‘Hetkanwel’ al cynisch op een claim van Google dat het milieuvriendelijk zou zijn door geiten op haar gazon te laten grazen.

Toch blijft ‘oude marketing’ onweerstaanbaar in de vorm van deze billboards en outdoor-reclame. De boodschap is duidelijk ‘over the top’, maar het bedrijf blijft naar mijn mening integer.