Hoe cultureel is de digitale generatie?

“Jongeren behoren tot de voorlopers in het gebruik van moderne informatie- en communicatietechnologieën. Ze zijn er vaak als eersten bij om nieuwe apparatuur aan te schaffen, weten moderne technologieën te integreren in hun overige mediagebruik en gelden als bijzonder handig in de omgang met de nieuwe mogelijkheden. Het gebruik van internet is onderdeel van hun dagelijks leven.” Zo begint het voorwoord van “Hoe cultureel is de digitale generatie?”, een onderzoek naar de culturele activiteit van jongeren op internet. De conclusie op Nu.nl is alvast de volgende: “Tiener hoeft geen museum op Hyves”. In het rapport concluderen de onderzoekers dat tieners niet zitten te wachten op contact met culturele instellingen via social networks.1592 leerlingen uit 167 klassen van 32 scholen vulden een vragenlijst in (vmbo-, havo- of vwo-opleiding).

De onderzoekers schrijven in de samenvatting:

“De culturele voorkeuren in het dagelijks leven van tieners zijn te herkennen in hun internetgebruik. Ze zoeken er vooral informatie over muziek, televisie of films en in veel mindere mate naar historische gebeurtenissen. Naar dans en toneel zoekt een kwart of minder. Als tieners praktische informatie opzoeken over culturele instellingen, zoals een bioscoop of museum, dan doen zij dat het meest via internet. Veel minder vaak fungeren televisie, krant, radio, boeken of tijdschriften als bron van informatie. Het gaat echter te ver om te concluderen dat het mediagebruik van tieners al grotendeels een digitale vorm heeft gekregen. Zo lezen tieners vaker de papieren dan de digitale krant (en dan liever een nieuwswebsite als nu.nl dan een online versie van een papieren krant) en kijkt een ruime meerderheid dagelijks televisie op het ‘gewone’ toestel. Ondanks dat meer dan de helft van de tieners (bijna) nooit tv op internet kijkt, keek in 2008 al een kleine groep regelmatig via internet tv.”

Over Hyves, lid zijn van culturele hyves en het contact met culturele instellingen:

“In 2010 begon Hyves steeds meer concurrentie van Facebook te krijgen, maar in 2008 (ten tijde van het onderzoek) was Hyves nog de sociale netwerksite voor tieners bij uitstek.Behalve het onderhouden van contacten en het uploaden van muziek, films en teksten, biedt Hyves de mogelijkheid om lid te worden van een groep rond een bepaald thema. Iets minder dan de helft van de tieners is lid van ten minste een culturele hyve. Vooral groepen gericht op muziek, films of televisieprogramma’s zijn populair, voor culturele instellingen tonen ze hier weinig belangstelling. Eigenlijk vinden ze Hyves niet een gepaste plaats voor het presenteren culturele instellingen; tieners zien Hyves vooral als een medium waarop je met vrienden communiceert.”

Ja, concluderen de onderzoekers, jongeren vinden hun weg wel op internet als het gaat om muziek, het bekijken van muziekvideo’s op YouTube wordt veelvuldig gedaan. Maar, schrijven ze: “Voor cultuurbeleid en voor scholen en ouders is het vooral van belang dat jongeren kennismaken met traditionele cultuur.” En hoewel musea de sociale netwerksites als een prachtig middel zien om aan te sluiten bij de jongere doelgroepen, zitten ze daar dus niet op te wachten. Ze moeten wat anders verzinnen. Manouk, 3 vmbo:

“Ik denk dat er weinig dingen te zien zijn en een museum is vaak over vroeger. Jongeren willen liever iets zien over de toekomst. Een toneelvoorstelling is soms ook over de geschiedenis. En vaak zijn toneelvoorstellingen langdradig dus ook saai!”

In het rapport ook heel veel informatie (helaas dus wel wat ouder, laat je trouwens niet afschrikken door de saaie layout; er zit niet één plaatje in het hele verhaal, dat is vast policy bij het SCP) over mediagebruik van jongeren tot de eindexamenklas. TV, radio, internet, papieren en online kranten; naar het gebruik is allemaal gevraagd. Mooie zin: “Het imago van jongeren als virtuele veelgebruikers maakt dat zij de seismografen van het medialandschap zouden kunnen zijn.” Toch blijken jongeren liever de papieren krant dan de digitale editie te lezen…. Het rapport behandelt de rol van ouders, de rol van opleiding, de rol die de school speelt, en de vaardigheden die tieners online hebben. Het blijkt, helemaal als je naar strategische vaardigheden kijkt, wel mee te vallen hoe ver ze eigenlijk zijn.

“Zowel de moeilijkere instrumentale vaardigheden (bv. het installeren van een antivirusprogramma) als structurele vaardigheden (bv. het uitvoeren van meer ingewikkelde zoekopdrachten en het controleren van de gevonden informatie) en de strategische vaardigheden (bv. het online vergelijken van producten) heeft een klein deel van de tieners onder de knie.”