TNW12: Steve Keil – Waar is mijn vliegende auto?

“Grote corporates kunnen niet innnoveren. Ze zijn te groot, en de weg volledig kwijt. Innovatie, creativiteit en menselijkheid is totaal verdwenen in deze organisaties. En daarom heb ik geen vliegende auto.” Dat is in drie zinnen de, op het eerste gezicht, sombere constatering van Steve Keil. De mens achter het bedrijf is niet meer dan een productiemiddel, een ‘resource’. Of ze gelukkig zijn in wat ze doen? Boeien. Als we maar groeien. Of kan het ook anders?

Business is broken

Steve Keil is een entrepreneur wiens passie, zo blijkt uit zijn TED-profiel “is to create companies in which people are inspired to make their mark with their ideas and imagination.” Die passie is elke seconde te voelen gedurende zijn inspirerende optreden tijdens The Next Web. “Business is broken”, aldus Steve. Wat begint als een goed idee, een mooie vinding, een uniek concept eindigt met een moloch van een organisatie waaruit alle gevoel en menselijkheid is verdwenen. En als gevolg daarvan wordt er niet meer geïnnoveerd.

Six stages to Doom

Als je kijkt naar het ontwikkelingsproces dat een bedrijf doormaakt, zijn er zes verschillende fasen te ontdekken, van Genesis naar Doom:

Fase 1: Genesis


Een enthousiaste groep ondernemers met een goed idee, een mooie uitvinding of briljant concept besluit een bedrijf op te richten om hun ideaal gestalte te geven. Drijfveer is niet geld of groei, nee, het is de wereld eens stukje mooier maken. En dat is leuk, dat motiveert. Tot zover gaat alles goed.

Fase 2: Growing pains


Succes, er is vraag. Sterker nog, het bedrijf groeit. En dat is goed. Hoewel, op een gegeven moment beginnen er wel wat groeistuipen op te spelen, en men raakt wat gefrustreerd. Het is namelijk niet meer helemaal zoals vroeger.

Fase 3: Taylorism


Nu gaat de groei pas echt pijn doen. Het bedrijf groeit zo hard, dat er ‘senior managers’ nodig zijn, en processen en protocollen en HR en de ‘founder’ van het bedrijf herkent zijn eigen organisatie niet meer.

Fase 4: Zombification


De fase van de disconnectie. Bedrijfsprocessen nemen het over van zorgzaamheid en persoonlijke verantwoordelijkheid. De afstand tussen datgene waar het bedrijf oorspronkelijk voor stond en de klanten die het wil bedienen wordt te groot en bureaucratie verhindert innovatie en creativiteit. Gevolg: afstomping en onverschilligheid. Zombies.

Fase 5: Apathy

Zorgdragen voor de klant is er nu helemaal niet meer bij, doel is meer om kosten te besparen door outsourcen, zoals call centers in lage lonen landen. Waarom zelf met de klant in gesprek gaan als het aan de andere kant van de wereld goedkoper kan?

Fase 6: Doom


Het einde nabij. Alle connectie met de oorsprong is verloren, alle innovatiekracht is uitgeput en het management heeft geen idee meer hoe het bedrijf overeind te houden anders dan door middel van mergers & aquisitions. Saillant detail is dat in deze fase 70-90% van de activiteiten die het bedrijf onderneemt, faalt (pdf).

Om dat laatste kracht bij te zetten verwijst Steve naar een quote van Chris Viebacher, CEO van Sanofi:

“The reality is the best people who have great ideas in science don’t want to work for a big company. If you want to work with the best people you’re going to have to go outside your own company and work with those people.”

Eigenlijk zegt Sanofi dat het zelf niet kan innoveren, ondanks de 3.000 wetenschappers die het in dienst heeft. Hoe voelt dat, als je zelf een van die wetenschappers bent?

Nu, de werkelijkheid is ongetwijfeld genuanceerder, en Steve gaf zelf bij aanvang van zijn verhaal aan nogal tekeer te gaan tegen ‘Big Co’s’, maar hij raakt wel de kern. Het beeld dat hij schept, is herkenbaar, ik heb het om me heen zien gebeuren. Een ooit trots bedrijf waar, ten gevolge van meerdere M&A’s, de medewerkers het spoor bijster raken waar het bedrijf nu werkelijk voor staat. Met als gevolg afstomping, gebrek aan motivatie en leven van loonstrook naar loonstrook. Kortom, zombification.

Bedrijfscultuur is de kern

Wat te doen? Is er een oplossing? Hoe kun je als bedrijf innovatie, creativiteit en menselijkheid behouden? Door terug te gaan naar de basis, naar de houding en mentaliteit van toen het begon. “When business was still personal.” Steve: “De kern van je vermogen tot innovatie zit in je bedrijfscultuur. En die cultuur moet verheven zijn boven winst en groei, boven processen en protocollen. Je bedrijfscultuur is een afspiegeling van wie je bent. Een missie en visie zijn overbodig wanneer je cultuur duidelijk is.”

Een aantal suggesties om die persoonlijke bedrijfscultuur te borgen:

• Vraag je af waarom, keer op keer opnieuw. Dit om te voorkomen dat je denken vastgeroest raakt, om vrij te blijven denken;

• Wees oprecht, richt je op ware problemen;

• Wees toegewijd, streef een hoger doel na. Dit komt je cultuur ten goede;

• Promoot blijdschap, maak je mensen gelukkig. Dit leidt tot een betere motivatie, en dat verhoogt je productiviteit;

• Voorkom bureaucratie, die dodelijk is voor innovativiteit. Net als HR, PR en audits;

• Groeit je bedrijf boven de 150 man personeel? Opsplitsen tot onafhankelijk opererende units van maximaal 150 man. Hierdoor behoud je creativiteit, motivatie, passie en menselijk contact. En het verhoogt productiviteit.

• Schep vertrouwen. Geloof in de potentie van je mensen. Geef ze verantwoordelijkheid en vrijheid, laat ze keuzes maken.

Tijd is rijp

Het is duidelijk. Steve Keil heeft charisma, is gepassioneerd en bevlogen en is overtuigd dat het beter kan. Menselijker, gelukkiger en met meer vertrouwen. Hij is in goed gezelschap. Luister naar Simon Sinek (TED: Start with Why) en naar Daniel Pink (TED: the surprising science of motivation, klik hier voor een korte versie) en je hoort de parallellen. In zijn boek ‘Drive’ (een aanrader: lees dat boek!) beschrijft Pink naar aanleiding van meer dan veertig jaar gedrags-psychologisch onderzoek wat ons echt motiveert. Dat is geen salaris en geen bonus. Maar elementen als ‘Autonomy’, ‘Mastery’ en ‘Purpose’. Iets wat Keil letterlijk herhaalt in zijn verhaal (zonder ooit Pink gelezen te hebben, naar later tijdens ons gesprek blijkt).

Toch hebben ‘corporates’ deze vier decennia van overtuigende wetenschap niet in praktijk gebracht. Nog niet. En de ‘Six stages to doom’ worden nog altijd doorlopen. Ik ben er echter van overtuigd dat nu de tijd rijp is voor verandering. De wereld staat op zijn kop dankzij de digitale revolutie. Waarin transparantie, authenticiteit en openheid het gaan winnen van het traditionele corporate streven naar controle en directief management. Daar waar de medewerker nu nog in dienst staat van het bedrijf zal 'corporate' zich steeds meer in dienst moeten stellen van de medewerker. Met als gevolg gelukkige mensen, betere productiviteit en daardoor een beter resultaat. Echter, deze 'paradigm shift' wordt voor veel bedrijven noodzaak om te overleven. Om talent binnen te halen en binnen te houden. Om creativiteit te behouden en te blijven innoveren. Dan krijgt Steve toch nog zijn vliegende auto.

Tijdens TNW spraken we uitgebreid met Steve Keil. Kijk mee naar deze sympathieke en bevlogen ‘Maverick of Social Business’. En, als je de tijd hebt, kijk dan ook naar zijn presentatie.