De kracht van data versus ethische dilemma’s

Gepersonaliseerde advertenties die worden getoond op basis van een zoekverleden zijn voor marketeers zinvol, en voor consumenten vaak ook. Totdat je op zoek gaat naar een baan terwijl je vorige contract nog loopt.

Een printscreen doorsturen waarin vacaturetabs zichtbaar zijn. Een foto van een gepimpt kantoor op intranet zetten met een sollicitatiebrief in progress zichtbaar op het scherm. De techniek staat voor niets, maar de baas mocht eigenlijk helemaal niet weten dat je al om je heen aan het kijken bent. Echter, ook zonder zulke domme fouten kan de baas constateren dat je op zoek bent naar een andere baan. De kracht van data, je zou er bang van worden.

Neem het uitgebreide artikel How Companies Learn Your Secrets van de New York Times, waarin onder andere besproken wordt hoe de supermarkt Target mensen aan de hand van hun koopgedrag aangepaste reclame en voordeelbonnen stuurt. Deze marketingactiviteiten werden in kwaad licht gezet nadat een woeste vader de supermarkt binnenkwam met kortingsbonnen voor babyproducten. Zijn dochter zat nog op de middelbare school, maar een week later bleek dat Target al wist wat zijn dochter hem nog moest vertellen.

Alle bedrijven maken gebruik van data-analyses en voorspellende analyses, maar soms komen hier ethische vraagstukken om de hoek kijken. Hoe slimmer de marketeers en hoe bruikbaarder de resultaten, hoe minder blij de consumenten zijn, vanwege hun privacy. Denk ook aan mijn artikel 'De online marketeer als scheidsrechter'. Het is vooral opletten geblazen wanneer je onder werktijd of op de laptop van de baas op zoek bent naar een andere baan.

Retargeting, vriend of vijand?

Marketeers maken graag gebruik van retargeting, oftewel 'slimme advertenties'. Wanneer je in een webwinkel een product aanklikt, lijkt dit product je tijdens je verdere internetsessie te achtervolgen. Naar welke website je ook gaat, je krijgt steeds weer een mooie advertentie voorgeschoteld. Een slimme vorm van online adverteren waarin het bezoekgedrag uit het verleden centraal staat. Een beetje zoals Target dat offline deed. Heel handig. Maar dan sta je ineens aan de andere kant van het scherm…

Want niet alleen keukenmachines en vliegtickets kunnen je achtervolgen. Ook je zoekgedrag betreffende vacatures, bedrijven, informatie over opzegtermijnen en je hervonden interesse in het updaten van je linkedin-profiel wordt vastgelegd. Wat doe jij wanneer de baas achter je staat? Wat doet de afdeling ICT met de data, jouw data, die langskomt? Sinds een maand of drie dient iedere website zich te houden aan de nieuwe cookiewetgeving, maar veel invloed lijkt deze wet nog niet te hebben.

In dit licht is het dus verstandig om nog even niet toe te geven aan je zoekdrang. Niet op het werk en niet op de laptop van de zaak. Want zelfs anoniem surfen heeft zo zijn nadelen. Uit analytics blijkt dat vooral de opstarttijd (09:00), de pauze (12:00) en de vertrektijd (17:00) de favoriete zoektijdstippen zijn, met de piekmaanden rond begin van het jaar en na de zomer. Waarom hebben zoveel mensen toch die neiging, terwijl thuis surfen een stuk veiliger is? Zulk gedrag is echter niet nieuw. Ook offline geef je onbewust signalen af wanneer je aan het solliciteren bent. Denk aan niet enthousiast reageren op een nieuw project of ineens een middag of dagje vrij nemen. In de digitale wereld blijft je gedrag alleen wel langer zichtbaar.

Wat is jouw mening wat betreft de kracht van data versus ethische dilemma's? En hoe vaak doe jij tijdens werktijd zoekopdrachten die je niet zou doen als je zou weten dat 'de baas' ervan wist?

Credits afbeelding