7 adviezen voor het winnen van een hackathon

Hoe win je een wedstrijd rondom open data?

Een dienst die je vertelt of de tweedehands auto die je op het oog hebt ook echt zijn geld waard is. Met dat concept wonnen 3 collega's en ik eind 2012 de prijs voor de beste business app tijdens een zogeheten hackathon in Rotterdam. Dat was onverwacht, want alles was nieuw voor ons. We hadden nog nooit samengewerkt, nog nooit met open data gespeeld, en nog nooit meegedaan aan zo’n wedstrijd rondom open data. Daarnaast begonnen we zonder programmeur, dus met bijna nul technische kennis. Dat we toch gewonnen hebben, komt omdat we gaandeweg de dag een goed idee kregen. Maar hoe kom je op dat idee? Wat komt er bij kijken om dit te realiseren? En hoe zorg je ervoor dat je dit tijdens een hackathon het beste uitwerkt en de jury overtuigt? Op basis van onze ervaringen delen we graag 7 adviezen met je om het beste en meeste uit een hackathon te halen.

1. Luister met mate

Tijdens een hackathon zijn er vaak organisaties die presentaties geven over hun datasets. Ze vertellen daarin wat ze aan data ontsluiten en welke ideeën ze hebben voor de toepassingen daarvan. Hierbij aanwezig zijn helpt je om de waarde van data in te schatten, en inspireert om concepten te verzinnen. Luister niettemin met mate, want als je deze presentaties allemaal bezoekt, dan houd je geen tijd over om iets te maken. Bepaal daarom van tevoren welke datasets het meest interessant zijn, bezoek deze presentaties, en laat de rest voor wat het is.

2. Eén voor allen, allen voor één

De samenstelling van je team is van groot belang voor de uitkomst. Met te veel programmeurs gaat alle aandacht naar de techniek, met te weinig programmeerkracht zing je jezelf los van de data-realiteit. Probeer voor de samenstelling van je team ieder geval de volgende kwaliteiten te verzamelen: programmeren (voor de data en de techniek), design (voor het uiterlijk), bouw interface (voor de visuele schil in html), schrijven (voor de teksten) en projectmanagement (voor de coördinatie). Wijs bovendien één contactpersoon aan (voor overleg met de eigenaar van de database). Als iemand uit je team ook nog goed kan presenteren voor de afsluitende pitch, dan zit je gebakken.

Twee opmerkingen hierbij. Spreek ten eerste goed af wie waarvoor verantwoordelijk is. Zo wordt er geen dubbel werk gedaan, vallen er geen gaten, en voorkom je veel frustratie. Kijk ten tweede uit voor het dominante groepslid dat én een goed concept én sterke ideeën over de uitvoering heeft, want zo beperk je de uitkomst tot wat die persoon wil en kan. Vertrek vanuit een goed idee, maar laat niemand inhoudelijk de baas zijn.

3. Techniek is een middel, geen doel

Een gemiddelde hackathon bestaat uit een duistere ruimte vol bleke mannen met grote computers. Programmeurs dus. En wat doen programmeurs? Inderdaad: die programmeren. Maar programmeren levert niets op zonder goed concept. Techniek is geen doel; techniek is een middel, dienstbaar aan het doel.

Ga dus niet direct als een malle programmeren omdat je 'wel een aardig idee' hebt, maar neem eerst afstand en bedenk een ijzersterk concept. Stel daarbij het doel en de gebruiker centraal. Dat kan op twee manieren. 1: welk bestaande en urgente probleem ga je oplossen? 2: Welk geniale idee gaat gebruikers fenomenaal helpen en inspireren? Ga pas aan de slag als je zeker weet dat je concept ijzersterk is en dat je teamleden hierachter staan.

4. Data zijn niet begrenzend

Terwijl je nadenkt over het concept, kijk je meestal of de beschikbare data hier invulling aan kunnen geven. Vaak is dat niet het geval. Je kunt dan twee dingen doen: je concept aanpassen, of negeren dat de data niet volledig zijn. Doe dat tweede en ga uit van het ideale scenario. Jezelf laten begrenzen door data is onzin. Het concept is heilig. Als de data er niet zijn, dan moeten die er maar komen. Je concept kan daarbij als hefboom werken om de ontbrekende data vrij te krijgen. Als jij de leverancier kunt laten zien wat het potentieel is, dan zal deze veel sneller geneigd zijn de benodigde data vrij te maken.

5. Er is meer dan data

Je hebt een idee en een dataset die redelijk voorziet in de realisatie daarvan. Maar wat dan? Sluit je idee wel aan op de problemen die mensen ervaren? Zit iemand hier wel op te wachten? En is de verantwoordelijke organisatie zelf al niet met zoiets bezig? Praat daarom altijd eerst met de eigenaar van de dataset. Deze kan je feedback geven over de kwaliteit van je idee, de overlap met bestaande diensten, en de aansluiting op de problemen van de doelgroep. Ook maakt zo'n gesprek duidelijk of de eigenaar überhaupt op deze dienst zit te wachten. Komt je idee overeen met de kant die de eigenaar op wil met de organisatie waar de data vandaan komen, dan weet je al bijna zeker dat je goud in handen hebt. Ook kan de eigenaar vertellen welke datasets voor je concept nog meer relevant zijn, en kan hij data die nog niet in de set zitten tijdelijk vrijgeven om je concept uit te werken.

6. Vorm = inhoud

Hoe ingenieus je jquery's, php-hacks en algoritmes ook zijn, de jury merkt er weinig van. Tijdens een hackathon mag het resultaat technisch nog flink rammelen. Wat je vooral moet doen, is je concept een goed design geven. Iets dat werkt maar lelijk is komt minder overtuigend over dan een concept dat technisch nog niet werkt maar wel direct tot de verbeelding spreekt.

7. Pitchen is een vak

Vaak wordt een hackathon afgesloten met een pitch waarin je je dienst zo goed mogelijk moet presenteren. In ons geval had ieder team twee minuten, en vrijwel ie-de-reen ging daar ruim overheen. De reden? Teams wilde veel te veel vertellen: wie ze waren, wat hun achtergrond was, hoe de techniek van hun dienst werkt, welke overwegingen er waren om het zo te doen, en wat dies meer zijt. Het doet allemaal niet ter zake. De essentie is: wat is de aanleiding voor je dienst (het probleem of het idee), wie gaat dit gebruiken (de doelgroep), hoe gaat dat in zijn werk (de methode), waarom wordt dit een succes (de marketing), en wat levert het financieel op (het businessmodel). En dat was het.

Epiloog

En het winnende hackathon-team leefde nog lang en gelukkig van het grote financiële gewin dat het behaalde met het prijswinnende concept voor tweedehands auto's? Nee, verre van. Ondanks informele toezeggingen van de organisatie die de data had vrijgegeven, bleek achteraf dat veel cruciale sets besloten bleven. Er bleken haken en ogen te zijn met privacy en concurrentie. Na een maand trekken en duwen hebben we daarom besloten het idee te parkeren en mee te doen aan een volgende hackathon.

Credits afbeelding: TechCrunch (CC)