‘Be like water’: Kungfu-wijsheden voor de hedendaagse designer

Internetbureaus werken steeds vaker samen met klanten die soms stappen verder zijn. Kennis van het vakgebied was eerder voorbehouden aan de internetspecialisten binnen de bureaus, maar inmiddels hebben veel klanten deze kennis zelf in huis. Soms zelfs in de vorm van complete ontwikkel -en designteams. De voorsprong wordt nog eens extra versterkt door de koppeling van internetkennis aan branchekennis. Deze is voor een internetbureau vanzelfsprekend lastiger te maken.

Hoe kun je als ontwerper het beste omgaan met dit nieuwe type slimme en veeleisende klant? Welke designmentaliteit past hierbij?

‘Be like water making it’s way through the cracks. Do not be assertive, but adjust to the object, and you shall find a way around or through it’.

Deze quote is van Bruce Lee, één van de grootste vechtkunstacteurs van de vorige eeuw. Het is één van de vele mooie lessen die hij heeft achtergelaten. Jammer genoeg worden oude Kung Fu films nog steeds gezien als clichématige films met weinig inhoud, maar bij nader inzien zitten hier meer wijsheden in dan je denkt. Alle films verlopen volgens hetzelfde script:

• Eye to Eye, de hoofdrolspelers ontmoeten elkaar
• Death Master, de begrafenis van de meester
• Punishment, de hoofdrolspeler wordt afgeslacht
• Learning a new Style, de hoofdrolspeler heeft een nieuwe meester en krijgt les in een nieuwe stijl
• End Boss, het eindgevecht tussen de hoofdrolspeler en de slechterik

De gebeurtenissen in de film vertonen veel overeenkomsten met de stappen of momenten in het designproces. In dit artikel worden scenes uit de wereld van de martial arts geplot op de stappen in het designproces. Omdat vechtkunst en design veel met elkaar gemeen hebben, gelden de wijsheden uit de wereld van Kung Fu ook voor de designer van nu. De gewenste mentaliteit van de designer voor veeleisende klanten toont verrassend veel overeenkomsten met de gewenste attitude van een vechter of monnik.

Eye to eye

De hoofdrolspelers ontmoeten elkaar. De klant en de designer. De briefing staat niet altijd op papier en is soms intimiderend. Er zijn intern veel meningen en er speelt onderhuidse politiek. Niet elke klant kan goed briefen of begrijpt zijn probleem zelf goed. Zoals bij elke briefing is het belangrijk om niet alleen goed te luisteren maar is het ook belangrijk om elkaar goed te begrijpen.

Death master

De moord en begrafenis van een leermeester. Die leermeester is vaak een senior art director, of directeur, en heeft je net kort gebriefd maar vertrekt zonder veel acht te slaan op jouw situatie naar een volgende klant, of gaat doodleuk voor 3 maanden op reis. Je staat er ineens alleen voor na de overdracht en de briefing. Waar ligt mijn standaard en waar die van de klant? Wat ga ik precies maken? Op zo’n moment gaat de klant je testen en zien waar je van gemaakt bent. Behoud je positie en blijf sterk.

Punishment

De hoofdrolspeler wordt vervolgens vernederd en afgeslacht. De designer wordt in een design review meerdere malen zwaar op de proef gesteld. Geef geen tegendruk maar incasseer en wees strategisch. Zorg dat je voor elk detail een goede rationale of argument hebt. Bewaar je oude schetsen en hou ze bij de hand. Neem de klant mee in je ontwerp proces.

Learning a new style

De hoofdrolspeler krijgt daarna een nieuwe meester en krijgt les in een nieuwe stijl. De designer wordt in een nieuwe omgeving en een compleet andere branche geplaatst. In korte tijd moet de designer zoveel mogelijk leren over bijvoorbeeld de fashionwereld. De klant weet beter dan de designer hoe de markt in elkaar zit. Probeer geen orakel te zijn, maar benader dit wetenschappelijk. Observeer, analyseer en interpreteer. De designer is een expert! Leer van de klant en toets deze kennis door middel van het presenteren van verschillende voorstellen en invalshoeken!

End boss

Het eindgevecht tussen de hoofdrolspeler en de slechterik. Beschouw dit niet als zodanig, maar bekijk het meer als een eindpresentatie of de oplevering van het design. De grote les is: negeer de politiek. Uiteindelijk staat het leveren van kwaliteit altijd op de eerste plaats. Zorg dat je als designer, ook in de implementatie van het design door developers, dicht op de kwaliteit blijft zitten. Geloof in je kung fu. Maak geen concessies.

Conclusie

De momenten uit klassieke Kung Fu films leren ons het volgende:

• Omarm de chaos. Elk bedrijf heeft een natuurlijke dynamiek die je beter niet kunt verstoren. Ga niet tegen de stroom in. Je krijgt meer voor elkaar als je hier in meegaat.
• Incasseer en geef zo min mogelijk tegendruk.
• Werk als een wetenschapper en ga op onderzoek uit. Maak nooit maar één voorstel, maar maak meerdere voorstellen om de juiste weg te vinden.
• Bepaal het juiste moment om te counteren met oogverblindend design.

Naast zijn filmcarrière was Bruce Lee ook een briljante martial artist en filosoof. Onderstaande quote zou elke designer op het lijf geschreven moeten zijn:

‘Be like water making it’s way through the cracks. Do not be assertive, but adjust to the object, and you shall find a way around or through it’.

Afbeelding: Frans Schuier (cc)