Webwinkels in het buitenland: gaat Nederland voor VOC 2.0?
Veel potentieel voor cross border e-commerce
Met de juiste ambitie kunnen Nederlandse webwinkels tegen 2020 een omzet van meer dan 5 miljard euro behalen in het buitenland. Een factor acht ten opzichte van de magere 0,6 miljard die nu door buitenlandse consumenten bij Nederlandse online retailers wordt gekocht. Dat blijkt uit onderzoek van de Cross Border (e)Commerce expertgroep van Shopping2020, geleid door McKinsey & Company. Concrete acties worden onderzocht in de periode tot aan de kerst.
Nederlandse retailers al vaak actief in het buitenland
De Nederlandse consument koopt in vergelijking met consumenten uit andere Europese landen op dit moment het meest online. Maar liefst 74 procent van alle Nederlandse consumenten heeft in 2012 een online aankoop gedaan tegenover een Europees gemiddelde van 53 procent. De Nederlandse retailer loopt ook voorop, ruim 71 procent verkoopt producten en diensten online, tegenover een gemiddelde van 51 procent in Europa. Nederlandse retailers verkopen zelfs relatief meer online dan de grote landen om ons heen, waaronder Frankrijk (52 procent) en Duitsland (46 procent). De online bestedingen per persoon per jaar blijven echter nog achter bij landen als het Verenigd Koninkrijk (1750 euro versus 950 euro in Nederland).
De Europese online consument wordt steeds internationaler. 15 procent van de Europese consumenten heeft afgelopen jaar buiten het eigen land producten en/of diensten online gekocht. Een groei van 50 procent ten opzichte van het jaar ervoor. 8 procent van de Europese consumenten koopt zelfs buiten Europa, een groei van 25 procent ten opzichte van het voorgaande jaar.
Internationaal valt er voor Nederland veel te winnen. Zo koopt slechts 6 procent van de Europese online consumenten wel eens een product of dienst in Nederland. Dit zijn met name Belgen en Duitsers. De leiders op cross border e-commerce gebied zijn Duitsland (27 procent) en het Verenigd Koninkrijk (24 procent). Ook Frankrijk verkoopt meer aan andere Europese landen dan Nederland (14 procent).
Cross border e-commerce naar 5 miljard euro
Momenteel verkopen Nederlandse online retailers circa 0,6 miljard euro over de grens, nagenoeg geheel binnen Europa. Indien er geen stimuleringsmaatregelen worden genomen zal dit bedrag groeien naar meer dan 1 miljard in 2020 (+80 procent). Echter, met de juiste ambitie kan Nederland in 2020 volgens de expertgroep een cross border omzet bereiken van meer dan 5 miljard euro, binnen en buiten Europa. Een factor acht ten opzichte van de huidige omzet maar nog altijd slechts 15 procent van de totale e-commerce markt in Nederland.
De totale omvang van de markt is uiteindelijk afhankelijk van twee onzekerheden: de mate van convergentie van online en offline (“het everywhere, any time principe”) en de mate waarin landsgrenzen blijven bestaan. Volgens de Cross Border (e)Commerce expertgroep van Shopping2020 is een VOC 2.0 mogelijk ongeacht de uitkomst van beide onzekerheden. Daarvoor zijn dan wel een aantal veranderingen essentieel. Zo moet online shopping binnen Nederland niet alleen qua penetratie maar ook qua bestedingen per persoon de benchmark halen. Daarnaast kan het ecosysteem worden verbeterd. Nederland haalt momenteel niet de top 10 van de 'Ease of Internet Entrepreneurship Index', waar landen als Denemarken, Canada en Nieuw-Zeeland de lijst aanvoeren.
Credits afbeelding: Wikimedia.com (CC)
Allereerst moet ik natuurlijk afstand nemen van die VOC mentaliteit. Timan Rebel wees mij eens op het boek Once You’re Lucky, Twice You’re Good van Sarah Lacy en vooralsnog lijkt Nederland me vooral lucky. En dat was ook nogal een tijdje geleden. Als ik vervolgens om mij heen kijk zie ik weinig redenen om aan te nemen dat Nederland dit trucje nog eens gaat flikken. Dus om nou op basis van een mazeltje van een paar honderd jaar geleden te veronderstellen dat we nog een keer world (of European) domination zullen bereiken…
Dan de inhoud. Ik vrees dat Nederlandse bedrijven helemaal geen grote rol gaan spelen. Althans, zeker niet de winkels. Online zie je de trend waarin er een grote partij is die het grootste deel van de markt neemt: The winner takes it all. Binnen Europe wordt die koek nu verdeeld en Nederlandse bedrijven spelen daar niet of nauwelijks een rol. Sterker nog, de grootste Nederlandse partijen Wehkamp en Bol, de enige twee spelers die ik in de Europese top 50 2013 tegenkwam, hebben bewust de strategie om niet naar het buitenland te kijken. De enige serieuze speler van omvang die dat wel doet is volgens mij Coolblue. Ondertussen shoppen wij hier zonder probleem bij Zalando, Fab.com, Amazon en ga zo maar door.
Wel zie je dat Nederland op een ander vlak een rol speelt. Zo heeft Fab.com wel een Europees distirbutiecentrum geopend in Eindhoven. Want Nederland distributieland is het wel gelukt om enige rol van betekenis te spelen in Europa. Al is dat ook deels mazzel, want als we niet tussen Duitsland en de Noordzee hadden gelegen was onze distributiesector waarschijnlijk ook niet zo succesvol geweest. Helaas is het alleen het distributiecentrum, het Europese hoofdkantoor zit in Berlijn.
Met een beetje pech hebben blijken Bol en Wehkamp de Hyves van de e-commerce, kopen we in Nederland bijna alles online bij Engelse, Duitse en Amerikaanse bedrijven en verdienen we hooguit nog iets aan de distributie.