Olijfbomen zonder wortels: het échte verhaal van Bertolli
Giulio had het vrij snel door, toen hij met bezems en blikjes olijfolie op de rug van een muilezel door Brazilië trok: van de bezems moest hij het niet hebben. Aanvankelijk gaf hij de blikjes olie nog gratis bij aankoop van een bezem, maar binnen een half jaar liet hij de bezems voor wat ze waren en ging volledig over op de verkoop van olijfolie. Op zich niet vreemd: zijn Toscaanse vader Francesco Bertolli was ook al een man met een neus voor zaken. Hij stuurde niet voor niks zijn kinderen de hele wereld rond om de naam Bertolli beroemd te maken. Bertolli, inderdaad: het A-merk waarvan veel mensen denken dat het compleet verzonnen is door de afdeling ‘Authenticiteit’ van een reclamebureau. Maar ik moet iedereen teleurstellen (of juist niet): de Bertolli’s hebben echt bestaan en hebben echt een verhaal te vertellen. Maar wel een onverwacht verhaal, marketingtechnisch dan. Dit is dan ook niet het zoveelste artikel dat de authenticiteit van het Unilever-merk Bertolli aanvalt. Nou ja, eventjes dan.
Geen echte Ratatouille
“Al 140 jaar worden onze ingrediënten met trots gemaakt”, zo lees je op alle Bertolli-sites. Nou dat valt wel mee hoor, volgens de Keuringsdienst van Waarde staat er één Knorr-fabriek in Italië waar één persoon ‘s morgens alle Bertolli-machines aanzet. En in een eerder blog over de ‘slow marketing’-beweging heb ik al wat andere ‘onwaarheden’ rond het merk benoemd.
De Facebook-pagina van Bertolli Olijfolie Australië citeert ‘godfather’ Francesco Bertolli als volgt:
“Pure and natural ingredients, prepared in a simple and honest way, are at the heart of Italian cooking!”
Yeah right, het doet me meteen denken aan een scene uit de Pixar-film ‘Ratatouille’, waarin een mislukte restaurantmanager probeert een ‘culinair assortiment’ diepvriesproducten met de naam van de grondlegger van zijn restaurant op de markt te brengen. Puur voor het geld en zonder enig respect voor deze man.
Want zo ‘pure’ en ‘natural’ en ‘simple’ en ‘honest’ zijn de producten van Bertolli tegenwoordig niet meer: blijkbaar worden de duurdere ingrediënten van Bertolli-producten gewoon vervangen door cashew-noten en geur- en smaakstoffen, zo las ik in een artikel:
“In de Pesto alle Genovese van Bertolli zijn de meeste ‘echt Italiaanse’ ingrediënten goedkope alternatieven, op smaak gebracht met aroma’s. Wie bij de Bertolli’s gaat eten, weet één ding zeker: je komt bedrogen uit.”
Erg commercieel dus, maar dat is op zich niet verwonderlijk gezien het zakelijke instinct van deze ‘koppige Toscaanse’ familie Bertolli, die ze zo ver heeft gebracht. Tot op zekere hoogte dan.
Voorgekookte verhalen
“Met de dood van Mario is een einde gekomen aan een dynastie van de provincie Toscane: die van de familie Bertolli”, zo kopte de Italiaanse krant La Repubblica op 2 februari 1986, de dag dat hij werd begraven in de grond waar zijn vader zijn imperium begonnen was. “De erfgenamen waren allang afgestapt van de route die de oprichter, Francesco Bertolli, in 1865 was begonnen”. Mooie metafoor, die ‘route’, want wat was de route van Francesco?
Toen ik bezig was met de ‘deskresearch’ voor deze blog, viel het me opeens op: ik deelde alle gevonden bronnen in slechts twee categorieën in: authentiek of niet. De ‘niet-authentiek’-bronnen kwamen telkens met een variant op hetzelfde voorgekookte verhaal: Francesco en Caterina Bertolli die in 1865 een winkeltje in Lucca beginnen met typisch Toscaanse ingrediënten en die daar hun ziel en zaligheid in stortten. Een verhaal dat in deze transparante tijden snel wordt doorgeprikt, zoals wordt uitgelegd in deze geweldige trailer van de documentaire ‘The Naked Brand’.
En wat vertelden de bronnen in de categorie authentiek mij? Een familie die er heel veel voor over heeft om snel veel geld te verdienen. En dat niet eens met voedsel: vader Francesco begon eigenlijk met een bank.
Olijfoliemarketeers
Zelfs het ‘autentiek winkeltje uit 1865′ dat de familie Bertolli had laten bouwen voor de verkoop van authentiek voedsel, was niet volledig authentiek begonnen. Francesco Bertolli handelde voor die tijd al in agrarische grondstoffen en in 1875 besefte hij dat hij veel geld kon verdienen door leningen te verstrekken aan Italianen die besloten hun heil elders te gaan zoeken, bijvoorbeeld in de VS.
En het slimme was: Francesco verdiende niet alleen geld met leningen, maar ook aan ‘nostalgiemarketing’: emigranten die hun moederland begonnen te missen en om dit te compenseren kaartjes naar Francesco stuurden met de vraag of hij wat blikken olijfolie op wilde sturen. Dit was het begin van een internationaal imperium en Franscesco besefte dat hij zijn zoons de wereld in moest sturen om het merk ook lokaal verder te versterken, als het moest dus op een muilezel. Met bezems. Nee, ik weet niet waarom.
Maar de Bertolli’s waren op marketinggebied ook al vroeg bezig: al in het begin van de 20e eeuw waren ze in Italië de eersten die mooie affiches lieten maken en ophangen. En een belangrijke slag richting het marktaandeel van de concurrenten was de bewuste keuze om voortaan geen blikken, maar glas (“Zie wat u koopt!”) als verpakking te gaan gebruiken. De kleinkinderen waren ook al vroeg bezig met ‘storytelling’: ze gebruikten de afbeeldingen en de verhalen van hun opa en oma overal om de wortels te benadrukken. De focus lag daarbij net als nu op de authenticiteit en de ingrediënten van de producten, toen was Bertolli al bezig om een ‘nep-imago’ uit te stralen. Want met de authenticiteit van de producten van grootvader Francesco hadden ze niet zoveel op.
Spaans hoogverraad
Dat de familie Bertolli zelf al vrij snel van de ‘route’ van de grondlegger afweek, bleek bijvoorbeeld in de crisis van eind jaren ’20 van de vorige eeuw. Om kosten te besparen, werd besloten om over te stappen van de dure Italiaanse olijven naar inferieure olijven uit Griekenland en Spanje (hoogverraad voor Italianen), waar de arbeidskosten ook veel lager waren. Maar ook op andere manieren werd ‘van de route’ afgeweken. Zo begon de familie uit te breiden naar de chemische, katoen- en bouwstoffenindustrie; volgens een artikel in een Italiaanse krant “om haar strategie snel te schakelen in de richting van het geld”.
Na de dood van Mario Bertolli in 1986 kwam het merk Bertolli los van haar wortels en bleef alleen het ‘brand’ over dat door vele handen ging, tot het uiteindelijk bij Unilever terechtkwam. Waar er vervolgens zoveel authenticiteit in gepropt werd dat mensen niet eens meer geloofden dat er een echte Italiaanse familie achter het merk zat. Dat er in de commercials per ongeluk Spaanse nummerborden op de auto’s zaten (ze werden in Spanje gefilmd…) is wat dat betreft tekenend.
“Bertolli, waar praten we over !!!! Unilever nep nep bah mensen laat je toch niet om de tuin leiden kijk naar de oorsprong”
Dat roept iemand op een Italië-forum bij een discussie over Italiaans eten. Toen ik begon met mijn zoektocht naar de ‘oorsprong’ van Bertolli wist ik al dat het geen ‘verzonnen’ merk was, ondanks dat er weinig authenticiteit achter zit en het vernislaagje flinterdun is. Ik verwachtte een verhaal te ontdekken over een familie waar Italiaanse olijfolie door de aderen stroomt en wiens nalatenschap wordt verkwanseld door multinationals. Wat me heeft verbaasd, is dat de Bertolli’s zelf het geld altijd belangrijker lijken te hebben gevonden dan de authenticiteit van hun producten of hun wortels.
Een uitgebuit en verstoten marketingverzinsel, is dat het lot van een bedrijf dat 150 jaar geleden de keuze heeft gemaakt haar ‘why‘ te negeren? En waardoor een merk met zwakke wortels over is gebleven dat – net als een boom in een storm – heel makkelijk kan sneuvelen in de wind van de publieke opinie?
Laat het een wijze les zijn voor iedereen die heden ten dage een bedrijf begint (zoals ik…): als je wilt dat je over 150 jaar nog steeds een goedgeworteld merk hebt, zul je beslissingen moeten nemen waarbij geld geen hoofdzaak is, maar een gevolg. Als jij vindt dat Brazilianen méér moeten vegen, dan verkoop je ze gewoon bezems. En je geeft er de blikjes olijfolie gratis bij.
Edwin Vlems is werkzaam bij bureau Comaxx. Hij helpt B2B-bedrijven met het online delen van de kennis van het bedrijf en de medewerkers, als magneet voor klanten en nieuwe collega's. Hij spreekt en schrijft over AI, Demand Generation en Employee Advocacy.
Hallo Edwin,
in je stuk kom ik nergens de (bedrijfs)naam ‘deOleo’ tegen. Volgens mij is Unilever namelijk wel de merkeigenaar van Bertoli, maar de olijfolie tak is niet meer van ze en daar gaat toch grootste deel van je verhaal over.
Usen
De overdracht van rechten en bedrijven is ontzettend complex, daar heb ik de lezer niet mee lastig gevallen. Ik wilde een schets maken van de familie Bertolli, de wortels van alle producten. Maar in de links die ik in het artikel geplaatst heb kunnen de liefhebbers zien hoe de rechten zich hebben bewogen.
Ik ben niet van de links in artikelen, vind ik teveel afleiden en teveel moeite.
@Usen: je hebt hopelijk door dat je daarmee het fundament van het internet moeiteloos terzijde schuift?
Leuk verhaal Edwin. Bij mij was de geloofwaardigheid van het familierecept van Bertolli er al enigszins af na het zien van de commercial met “de zonen van Francesca”, die er toch verdacht allemaal even oud uit zien :).
Leuk verhaal, grazie 🙂
Bedankt. Misschien wordt het wel weer ‘camp’ als je er overdreven veel authenticiteit in wringt.
Mooi en duidelijk verhaal!
Op het moment dat je als bedrijf heel intensief vanuit een authentieke identiteit gaat denken, ben je eigenlijk al niet meer authentiek.
Zoals je al aangeeft Edwin, is het denken vanuit een ‘why’ iets heel anders!
Ik hou d’r van. Van je verhalen dan hè 🙂
Mijn liefde voor Bertolli is jaren geleden gesneuveld. Ik had er geen goed gevoel meer bij. Goh. Misschien iets gebrek aan authenticiteit?
Bedankt Robbert en Tineke!
Wat een vreselijk verhaal. “De bedrieger bedrogen”, daar moet ik aan denken.
Aannemend dat het allemaal waar is: hoe vreemd dat wij marketeers vreemd vinden dat normale mensen ons vreemd vinden.
Mooi research stuk, Edwin. Wilde Unilever nog reageren?
(ben nu ineens benieuwd of het ijs van Ben & Jerry’s nog steeds gemaakt wordt van bio-koeien uit de buurt)
Goed en kritisch verhaal. Bijzonder toch dat nog veel merken denken dat ze alleen aan de belofte hoeven te werken en het bewijs / beleving onder het tapijt geschoven kan worden.
In het tijdperk van people, planet en profit komt dit inderdaad verre van geworteld of autentiek over.
Opvallend is dat Unilever in haar merkstrategie al eerder het deksel op de neus heeft gehad. De Dove ‘Onslaught’ video die zich in 2007 opvallend afzette tegen de beauty industrie, verdiende tientallen miljoenen eyeballs.
Maar Unilever vergat dat Axe (ook uit dezelfde stal) wel erg sexistisch was qua vrouwen (the mating game als centrale merkthema).
Een aktiegroep die het schyzofrene of hypocriete gedrag van Unilever aan de kaak wilde stellen, lanceerde een parodie op Onslaught met sexy beelden van Axe erin verwerkt. Uiteraard kreeg deze video ook veel eyeballs en stelde de mediakritische vragen aan Unilever.
Mijn conclusies?
Ik hoop een wake-up call voor Unilever en een aantal brand managers. Een gewaarschuwd merk, telt voor twee?
Transparantie is een van de meest disruptieve innovaties die uit social media voortkomen. Jokken en lippenstift op een varken? Dat tijdperk is al wel een jaar of wat voorbij.
Merken moeten verder gaan dan beloftes. Mensen eisen (terecht) ook bewijs en beleving.
Je gaat je inderdaad direct afvragen of het ijs nog wel van bio koeien komt? En meer van dat soort vragen die subliminal bij je opkomen als je ontdekt dat er in de voedingsindustrie al zoveel wordt gejokt.
Ik ga m’n stulkje plofkip oppeuzelen nu.
Fijne avond en nogmaals dank voor het goed onderbouwde verhaal!
Bedankt Ewout en Igor. Ik heb geen reactie van Unilever, maar ik hoop dat daar intern een discussie over de ’tegenstrijdigheden’ heerst waar het bedrijf alleen maar beter uit zal komen.
Wat Ben&Jerry;’s betreft: de les die ik leerde van de geschiedenis van Bertolli is ‘Je krijgt wat je verdient’, en bij Ben & Jerry’s krijg ik het gevoel dat de ‘wortels’ zo solide zijn dat niemand bij Unilever het in zijn/haar hoofd haalt om aan de authenticiteit te tornen. In tegenstelling tot Bertolli…
Eliza Lynch Eric Lynch, A Age’s professional about basketball, has extensive experience of active literature within the uk and also Sydney. Erina has discussed the particular Socceroos by means of Japan, Europe and additionally South America within their recent three or more Environment Drink efforts. He has got moreover documented concerning Grands Corrt and even top class electric motor recreation because of Japan together with The uk. He has landed a number of national press honors for athletics as well as market place writing. Aloisi’s gents sail just after Mariners Michael Lynch They might be the most beneficial set up, best organized together with, at the moment, best organization while in the nba, consequently there’s certainly no convenient here we are at an organization to journey to Gosford to consider your top-of-the-table Essential Shore… Not any adhere to: Aloisi turns on Melts following half-time argument Eileen Lynch MELBOURNE Cardiovascular instructor David Aloisi printed Perth Wonder skipper Jake Burns ”disrespectful” following the set clashed with the tunel from AAMI Dog park during a very hot transaction on half-time with the Heart’s… Aloisi excited just for Heart and soul for you to regain quick form Ellie Lynch Sydney Spirit departed within the very best learn to the time of year which includes a pulsing enlighten Victoria Success throughout through a. Heart’s zooming initiate subsides Michael Lynch Melbourne Cardiovascular offers frittered gone typically the inspiration of traveling place to the time of year, slouching to a new household burning in to the Important District Mariners a short while ago that departs them staggering along at the improper final on the… Milne methodologies courts more than sexual assault service fees An important committal listening to on Sydney Magistrates Courtroom can be assured Mister Milne raped ladies, merely 19 at the time, irrespective of him / her over and over expressing “no”.
Leuk verhaal weer. Vooral komisch de flater van de Spaanse nummerborden. Ik heb zelf, ook voor het lezen van artikelen als deze, nooit geloofd in de authenticiteit van dit merk. Het is gewoon over the top/try hard en dat komt juist nep over.
Bedankt Vincent. Als je hun geschiedenis bekijkt is het blijkbaar ook de ‘marketing die ze verdienen’.
Hoi, ik ben Zuiverheid Hernadez , een onderhandse lening geldschieter . Ik geef leningen aan mensen die behoefte hebben aan leningen , en degenen die beginnen met een nieuwe business.I geven Zaken en investeringen leningen , persoonlijke leningen , huis leningen , Business -leningen en leningen voor studenten .
E – mail ons nu : purityfinanceloans@gmail.com
Vul hieronder je gegevens in
Volledige naam :
land :
Bedrag dat nodig is :
Lening duur :
Maandelijks inkomen :
E – mail ons nu : purityfinanceloans@gmail.com
Stoer verhaal van Igor
Over Unilever
Maar wie pitchte er laatst toch
Wat nullen bij diezelfde Unilever?
Juist …Igor! Idioot duur huis van gekocht in Ibiza.
Igor verhuurt dat voor 10.000
per …week in de zomer.
Van dat bedrag leeft zijn moeder 71 jaar
..een heel jaar: AOW
Igor leeft als n playboy en wil daarom al jaren geen kontakt met zijn moeder want zij zet vraagtekens bij die levensstijl: Hij wil op tafel en wij eronder: Dit verhaal klopt
Want… Ik ben die moeder!
Stoer verhaal van Igor
Over Unilever
Maar wie pitchte er laatst toch
Wat nullen bij diezelfde Unilever?
Juist …Igor! Idioot duur huis van gekocht in Ibiza.
Igor verhuurt dat voor 10.000
per …week in de zomer.
Van dat bedrag leeft zijn moeder 71 jaar
..een heel jaar: AOW
Igor leeft als n playboy en wil daarom al jaren geen kontakt met zijn moeder want zij zet vraagtekens bij die levensstijl: Hij wil op tafel en wij eronder: Dit verhaal klopt
Want… Ik ben die moeder!
Stoer verhaal van Igor
Over Unilever
Maar wie pitchte er laatst toch
Wat nullen bij diezelfde Unilever?
Juist …Igor! Idioot duur huis van gekocht in Ibiza.
Igor verhuurt dat voor 10.000
per …week in de zomer.
Van dat bedrag leeft zijn moeder 71 jaar
..een heel jaar: AOW
Igor leeft als n playboy en wil daarom al jaren geen kontakt met zijn moeder want zij zet vraagtekens bij die levensstijl: Hij wil op tafel en wij eronder: Dit verhaal klopt
Want… Ik ben die moeder!
Stoer verhaal van Igor
Over Unilever
Maar wie pitchte er laatst toch
Wat nullen bij diezelfde Unilever?
Juist …Igor! Idioot duur huis van gekocht in Ibiza.
Igor verhuurt dat voor 10.000
per …week in de zomer.
Van dat bedrag leeft zijn moeder 71 jaar
..een heel jaar: AOW
Igor leeft als n playboy en wil daarom al jaren geen kontakt met zijn moeder want zij zet vraagtekens bij die levensstijl: Hij wil op tafel en wij eronder: Dit verhaal klopt
Want… Ik ben n.l Igor.s moeder!
Gerelateerde artikelen
Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!
Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!