Social media en e-commerce in China

Een overzicht van de grootste platforms

Terwijl we ons in Nederland focussen op Facebook, Twitter, Whatsapp, Marktplaats, eBay of een van de andere grote internetplatforms, vinden er aan de andere kant van de wereld interessante ontwikkelingen plaats op online gebied. Platforms waar we in Nederland nauwelijks iets over horen, hebben miljoenen gebruikers en zorgen ervoor dat er miljarden aan geld in omloop is. Gedurende een paar maanden in Hong Kong heb ik gezien hoe internetgiganten als Alibaba, Tencent en Baidu de starre financiële wereld in China op z’n kop hebben gezet. Dat Facebook zich hier een plaats in de sterk concurrerende markt in Azië probeert te vechten en dat mobile platforms als WeChat in China en Hong Kong groeien als kool.

De cijfers: China heeft 618 miljoen internetgebruikers en heeft hiermee een internetpenetratie van 45 procent. 81 procent van de internetgebruikers betreedt het internet via mobiel. Ongeveer 46 procent van de internetgebruikers heeft een socialmedia-account.

In dit artikel een overzicht van de belangrijkste namen die je moet kennen als je het over social media en e-commerce hebt. Een who-is-who van het internet in Hong Kong en China.

Alibaba Group, Tencent en Baidu

De grootste 3 internetbedrijven in China. Tencent richt zich met name op social media en gaming, Alibaba Group bezit verschillende e-commerce platforms en Baidu is China’s grootste zoekmachine. Tencent en Alibaba bezitten een groot aantal platforms die het internet in China bepalen. Inmiddels hebben deze 3 partijen hun diensten ook uitgebreid naar financiële dienstverlening. Hierop is uiteraard veel protest vanuit de bankwereld gekomen.

Bron: We Are Social

Mobile Messengers

WeChat (Tencent)

WeChat is China’s grootse mobile messenger, vergelijkbaar met Whatsapp. Inmiddels heeft de app 396 miljoen maandelijks actieve gebruikers (mei 2014). In april 2014 was dit nog 355 miljoen. De app biedt echter meer mogelijkheden dan alleen het versturen van tekstberichten en voice messages. Belangrijke feature zijn de stickers, de vrolijke plaatjes die in Azië enorm populair zijn. Verder ziet de app welke andere gebruikers bij je in de buurt zijn, kun je flessenpost versturen en word je gematcht met een willekeurige andere gebruiker wanneer je je telefoon schudt.

Er zijn de “Moments”, een soort Facebook-achtige functionaliteit waarbij tekst, foto’s en video’s geüpload kunnen worden en bedrijven kunnen een officiële channel aanmaken die WeChat-gebruikers kunnen volgen. Ook zijn in de app betaalmogelijkheden geïntegreerd en gebruikers kunnen geld sparen waarover Tencent een zeer hoge rente geeft.

Laiwang (Alibaba Group)

Laiwang is de mobile messenger van Alibaba Group, maar is bij lange na niet zo populair als WeChat. Kort geleden onderging Laiwang een make-over, waarbij de focus nu verlegd is naar communicatie binnen groepen. Iedereen kan een groep aanmaken, maar met name de groepen die rondom een thema zijn gecentreerd, worden gepusht. Laiwang heeft hiermee de focus verlegd naar een andere manier van sociale communicatie, namelijk het in contact komen met mensen met interesse rondom een thema.

Social media

Bron: We Are Social

QZone

Qzone (Tencent) is een social networking site waarop gebruikers blogs kunnen schrijven, foto’s kunnen delen, muziek kunnen luisteren en video’s kunnen bekijken. Met 625 miljoen maandelijks actieve gebruikers in april van dit jaar, is Qzone de grootste social networking site van China.

Weibo

Sina Weibo is een Chinese microblogging website, vergelijkbaar met Twitter. De site heeft 600 miljoen geregistreerde gebruikers, maar had in maart 2014 nog maar 129 miljoen maandelijks actieve gebruikers. Weibo biedt merken en bedrijven de mogelijkheid accounts aan te maken waarop gebruikers zich kunnen abonneren.

Eind 2013 telde Weibo 404.000 pagina’s van merken. De eerste merken die zich op het platform manifesteerden, waren met name de luxury brands. Omdat het succes vooral afgemeten wordt aan het aantal volgers, ontstond een hele nieuwe business van PR-bedrijven die enorme hoeveelheden fake accounts aanmaakten voor met name westerse bedrijven om hun klanten van nieuwe volgers te voorzien. Deze fake accounts worden ook wel aangeduid als corpses en zombies en gezamenlijk vormen zij de water army.

Sinds Q4 2013 is niet alleen het aantal actieve gebruikers drastisch gedaald, maar is ook de tijd die gebruikers besteden op het platform sterk verminderd. De reden voor deze sterke terugval kan worden gevonden in de censuur die door de Overheid wordt toegepast en in de toename van advertising, die door de gebruikers niet wordt gewaardeerd. Na een campagne van de Communistische Partij op Weibo om invloedrijke gebruikers te intimideren, werd de sterkste daling zichtbaar. Verschillende arrestaties van gebruikers door de Overheid zorgden tevens voor afname van activiteit en aantal gebruikers. Daarnaast kreeg Weibo er de laatste tijd een zeer sterke concurrent bij: WeChat.

Alibaba Group heeft een belang van 18 procent in Weibo. 20 procent van haar advertising revenue heeft Weibo aan Alibaba te danken.

Tegenhanger van Sina Weibo is Tencent Weibo. Het microbloggingplatform van Tencent speelt echter tweede viool als het gaat om actieve gebruikersaantallen.

RenRen

Dit social network begon ooit als platform om studenten aan elkaar te linken. Inmiddels wordt het beschouwd als het Facebook van China. Renren heeft 45 miljoen actieve gebruikers per maand.

E-commerce

Taobao

Taobao (Alibaba) is met 500 miljoen geregistreerde gebruikers en 800 miljoen producten het grootste e-commerceplatform van China. Er wordt van alles verkocht: van kleding en accessoires tot gadgets en computerhardware, nieuw en tweedehands.

Taobao bestaat eigenlijk uit 2 grote platforms: TMall (TaoBao Mall) (b2c) waar kleine bedrijven direct met name merkproducten aan consumenten verkopen en TaoBao Marketplace voor c2c-verkopen. Taobao is een van de 20 meest bezochte websites wereldwijd. Met Taobao heeft Alibaba niet alleen het grootste deel van de e-commercemarkt in handen, maar heeft het ook een schat aan data over de Chinese middenklasse en kleine bedrijven.

Na China probeert Alibaba met Taobao nu ook de zuidoost-aziatische markt te veroveren. Meer dan 60 procent van de kopers betalen door middel van Alipay, het online betaalsysteem van Alibaba.

JD.com (360Buy)

Dit e-commerceplaform wordt vaak omschreven als de equivalent van BestBuy. Het is de twee na grootste e-commercesite voor b2c-transacties. In maart 2014 nam Tencent een aandeel van 15 procent in dit platform en bond daarmee direct de strijd aan met e-commercekoning Alibaba. Onderdeel van de overeenkomst is dat Tencent JD.com actief gaat promoten via WeChat.

Alibaba

De grootste B2B-marktplaats van China. Via dit platform verkopen kleine bedrijven partijen goederen over de hele wereld.

Betalen en sparen

In China is een interessante beweging gaande waarbij de internetreuzen de concurrentie aanbinden met de traditionele staatsbanken. Alibaba, Baidu en Tencent breken de markt open door het aanbieden van financiële diensten via hun eigen platformen. De banken bekijken deze beweging met argusogen en tekenden al protest aan tegen de hoge rentes en de offline betaalmogelijkheden die worden aangeboden.

De internetreuzen hebben echter een sterke positie, omdat de banken, o.a. door de sterke invloed van de staat, te weinig oog hebben voor de gewone Chinese burgers en de kleine en middelgrote bedrijven links laten liggen. De rentes zijn laag en de eisen om te kunnen bankieren of lenen zijn hoog. Dit zorgt ervoor dat nieuwe initiatieven waarmee banken omzeild kunnen worden in korte tijd enorm aan populariteit gewonnen hebben.

Alipay en Tenpay

Deze third party payment apps zijn vergelijkbaar met Paypal. Alipay is van Alibaba Group, Tenpay van Tencent. Alipay is marktleider in China. Tenpay heeft echter het betalingssysteem in het populaire WeChat geïntegreerd, waardoor het aannemelijk is dat het marktaandeel in China de komende tijd nog flink zal groeien.

Yu’ebao

Het in juni 2013 door Alibaba geïntroduceerde Yu’ebao is inmiddels het op drie na grootste geldmarktfonds in de wereld. In maart 2014 waren er al 81 miljoen gebruikers van het spaarsysteem, dat wel tot 6 procent rente geeft. Dit is veel meer dan de +/- 3% procent rente die de banken maximaal mogen geven en die vastgesteld is door de staat. Yu’ebao is gekoppeld aan Alipay, het third party-betaalsysteem van Alibaba.

Licaitong

Licaitong is het concurrerende spaarsysteem dat door Tencent in december 2013 geïntroduceerd werd als onderdeel van social messenger WeChat. Zoals Yu’ebao aan Alipay is gelieerd, is Licaitong aan TenPay verbonden.

En hoe zit het met de Westerse platformen in China? Facebook is verboden, maar heeft toch nog zo’n 820.000 gebruikers. Onlangs werd bekend dat Facebook waarschijnlijk een kantoor in Beijing opent om met name Chinese bedrijven te kunnen helpen die willen adverteren buiten China.

Linkedin heeft 4 miljoen gebruikers in China. Zij moet echter concurreren tegen de Chinese professional networks Dajie en Tianji, die vele malen groter zijn in het land. Google is de op drie na grootste zoekmachine in China, maar is continu onderwerp van censuur. YouTube is geblokkeerd, wat ook geldt voor Vimeo.

Omdat Hong Kong als aparte regio in China wordt aangemerkt, zijn de in China verboden platforms daar wel beschikbaar. Veel bedrijven, zoals bijvoorbeeld tot nu toe Facebook, hebben zich daarom in Hong Kong gevestigd om van daaruit de Chinese markt te verkennen. En dat is alleen al interessant omdat we op die manier in het Westen veel kunnen leren van wat er in China gebeurt. WeChat deed al aan mobile payments toen Facebook nog aan het uitvinden was hoe zij een mobiel platform slim in elkaar kon zetten. JD.com levert al sinds een jaar binnen 3 uur haar producten in 6 grote steden en social shopping is er al een fenomeen.

Kortom.. Het loont de moeite om eens over de grenzen te kijken!