Bloggende ambtenaren: citymarketing van de toekomst?

Het resultaat van een Twitter-oproep

“Weet jij eigenlijk een voorbeeld van ambtenaren die bloggen, Edwin?” Ik moest eerlijk zijn tijdens mijn workshop bij een overheidsinstelling: ik ken best veel bloggende werknemers, maar bloggende ambtenaren? Tijd voor een oproep op Twitter dus, waar veel reacties op kwamen. Maar ik moest meteen ook denken aan een gesprek dat ik onlangs had met Marian Schmitz, en haar pleidooi voor een ‘open overheid’.

Overheidsblogs en trots

“Als gemeente doen we heel veel goede dingen, maar we maken dat niet voldoende zichtbaar. Alle positieve dingen of mijlpalen moet je delen. Als er weer een ecoduct geopend is bijvoorbeeld, wordt daar geen ruchtbaarheid aan gegeven. Ik zou het ook heel leuk vinden om de bouw daarvan te volgen. De eerste reactie is vaak ‘gaat daar ons belastinggeld naartoe’, maar als je mensen vanaf het begin meeneemt in het project en ze het hele traject laat volgen, zijn ze veel enthousiaster.” Marian Schmitz is coördinator ruimtelijke ontwikkeling bij de Gemeente Reusel-De Mierden en ik spreek haar naar aanleiding van een tweet die iemand stuurde naar aanleiding van een blog van mij over enthousiasme delen: “Deel datgene waar je als bedrijf trots op bent via social media! Of als overheid”.

De reden dat ik Marian vroeg om haar mening, is dat ik wist dat ze inbound marketing al heel lang interessant vindt. En toen ik die tweet zag, besefte ik ook waarom: overheden kunnen heel makkelijk en relatief goedkoop aan hun goodwill werken, door gewoon het enthousiasme te delen rond de projecten die ze uitvoeren. Met als gevolg dat er interessante mensen op dat enthousiasme af zullen komen, die het weer verder versterken en zo ook de goodwill bij de buitenwereld: “Ik leg burgers heel vaak uit waarom iets lang moet duren: vanwege de veiligheid bijvoorbeeld. Als je het uitlegt, snappen ze het wel. Met transparantie verbeter je het imago van de ambtenaar ook, je kunt laten zien dat er gewerkt wordt en aan welke projecten.” Reden genoeg om eens op zoek te gaan: zijn er mensen werkzaam bij de overheid die blogs schrijven? Een oproep op Twitter leverde veel op.

Voorbeelden van blogs van ambtenaren

Blijkbaar zijn er al verschillende decentrale initiatieven om bloggers binnen de overheid te verzamelen, zo begreep ik uit sommige tweets. Zo verzamelt de Rijksoverheid haar bloggers centraal op haar pagina ‘werken bij de overheid’, schijnbaar vooral bedoeld als HR-instrument. De politie heeft op politie.nl ook een hoekje ingericht voor blogs van politie-agenten, die vertellen over wat ze allemaal meemaken. En een initiatief dat inmiddels is gestopt, heette Ambtenaar 2.0, zij het dat er nog steeds blogs op verschijnen en het netwerk nog steeds actief is. Op dit moment is de website ‘De Ambtenaar’ actief met het delen van kennis door ambtenaren.

Naast deze algemene verzamelingen kwamen er uit de Twitter-oproep vooral namen naar voren van individuele bloggende ambtenaren:

• Davied van Berlo (@davied, blog) wordt het vaakst genoemd, hij houdt zich bezig met het ‘ambtelijk vakmanschap’. Davied heeft het initiatief Ambtenaar 2.0 mee opgezet en ook twee boeken over de rol van de overheid in de nieuwe netwerkmaatschappij geschreven.
• Maarten ter Horst is procesmanager bij de Gemeente Haarlemmermeer en beheerder van de site www.iambtenaar.eu, waar hij ook blogs op plaatst.
• Philippe Raets (@PhilippeRaets, blog), is gemeentesecretaris in Rotterdam. Hij gebruikt een interessant blogconcept: de duoblog. Philippe stelt telkens iemand anders voor die samen met hem een blog schrijft.
• Harrie Timmermans (blog), is gemeentesecretaris in Eersel en schrijft regelmatig blogs op LinkedIn over zijn zakelijke en persoonlijke ervaringen.
• Piet Kats (@Piet_Kats, blog), is politieagent en laat met zijn blogs mooi de achtergronden bij zijn dagelijkse werk zien. En dat is nodig, gezien de recente ophef over politiegeweld. Zo laat deze blog over een zelfmoordpoging zien hoe een toevallige voorbijganger een situatie volledig verkeerd kan interpreteren.

Behalve ambtenaren kwamen er ook (vooral) namen van bestuurders (burgemeester en wethouders) als reactie op de oproep. Volgens Davied van Berlo is het logisch dat deze mensen bloggen: “Ze moeten immers contact houden met hun kiezers.” De volgende namen van bestuurders kwamen naar voren:

• René Peters (@RenePetersOss, blog), is wethouder in Oss. Twee maal per week schrijft hij een blog over de maatschappij (op vrijdag) en de (Osse) politiek (op dinsdag).
• Marc Witteman (@mwitteman, blog), is burgemeester van de gemeente Stichtse Vecht. Marc maakt regelmatig een verslag van zijn dagelijkse beslommeringen op het werk, maar ook thuis.
• Gregor Rensen (@GregorRensen, blog) is waarnemend burgemeester van Brielle en vertelt elke week zijn visie op de ontwikkelingen in de gemeente.
• Bearn Bilker (blog) is burgemeester van Kollumerland en schrijft regelmatig een ‘Kollum’ op de website van de gemeente, maar ook artikelen voor Friese dagbladen.
• Jean Paul Gebben (blog) is burgemeester van de gemeente Renkum. Hij blogt al méér dan 10 jaar en heeft zijn blogs zelfs in een boek gebundeld.
• Leontien Kompier (blog) is burgemeester van de gemeente Vlagtwedde, ze schrijft bijna wekelijks korte nieuwsitems op de site van de gemeente.
• Arnoud Rodenburg (@arnoudrodenburg, blog) is burgemeester van Midden-Delfland en houdt al sinds 2004 een ‘weekboek’ bij met zijn belevenissen.
• Klaas Smid (@smidklaas, blog) is burgemeester van Noordenveld, maar heeft al een jaar geen blogs meer geschreven.

Een hele lijst met bloggers, maar procentueel valt het natuurlijk tegen. Daarom een overzichtje van de redenen dat ambtenaren en bestuurders zouden moeten bloggen. Want die zijn er genoeg heb ik inmiddels geleerd.

Waarom moeten ambtenaren bloggen?

Omdat Davied van Berlo het vaakst werd genoemd bij mijn oproep, vroeg ik hem waarom hij zelf blogt. Hij reageerde – natuurlijk – met een link naar een blog. En daar verwoordt hij het duidelijk: “Als ambtenaar word je betaald met publiek geld. Het is om die reden dat ik aan de ‘buitenwereld’ wil laten weten wat ik onderneem voor dat geld. Dat doe ik via mijn open agenda en door te twitteren over mijn activiteiten, maar ook door periodiek een overzicht te maken.” En toeval of niet, diezelfde dag kwam Davied met een oproep aan ambtenaren om te gaan bloggen: “Ambtenaar vertel je verhaal.” Davied noemt in zijn blog een aantal redenen voor ambtenaren om te bloggen, die ik hieronder heb aangevuld met andere redenen die uit de individuele blogs naar voren kwamen:

• Begrip kweken: door te communiceren over de achtergronden van een bepaalde situatie, kweek je begrip bij mensen die er tot dat moment maar een stukje van zagen. Vertel burgers niet alleen over een beslissing, maar ook over de achtergronden die tot die beslissing leidden, zodat je méér begrip hebt en vertrouwen krijgt.
• Verantwoording afleggen: ambtenaren als Davied van Berlo voelen blijkbaar de behoefte om te verantwoorden wat er met het publieke geld wordt gedaan, dat onder andere in de vorm van salaris aan hem wordt betaald. Je laat zien waar je aan werkt en dat de vooroordelen over ambtenaren vaak niet kloppen.
• Drempel verlagen: in een artikel over blogs en columns in een recente editie van het ‘Burgemeestersblad’ wordt benadrukt dat een blog of column een burgemeester kan helpen bij het verlagen van de drempel met de burgers: “Je bent hierdoor makkelijker benaderbaar.”
• Interactie: in het verlengde van de lagere drempel ligt natuurlijk een grotere interactie met de burgers, wat weer kan leiden tot betere beslissingen. Of zoals burgemeester Marc Witteman het verwoordt: “Ik verzocht in mijn weblogs inwoners om mij middels raad en advies bij te staan om snel de goede dingen te kunnen doen en deed in ruil daarvoor verslag van mijn werkzaamheden.”
• Enthousiasmeren: burgemeester Gregor Rensen schrijft zijn blogs mede om ‘het wij-gevoel in de gemeente te versterken’. Burgemeester Berend Hoekstra van Leek gebruikt zijn blog ook om ‘complimenten uit te delen’.
• Citymarketing: Het kennis delen door individuele ambtenaren van een gemeente levert ook goodwill voor de gemeente an sich op natuurlijk.

Wat een Twitter-oproep al niet op kan leveren. Ik kan inmiddels antwoord op de oorspronkelijke vraag geven: ja, ik ken voorbeelden van bloggende overheidsmedewerkers. Maar wat misschien nog veel interessanter is, is dat ik weet waarom ze bloggen. En dan bekruipt me het gevoel dat er nog heel veel te winnen valt, of zoals Marian Schmitz het verwoordt: “Met transparantie verbeter je het imago van de ambtenaar.” Alle reden dus voor ambtenaren om vandaag nog te beginnen met bloggen.