Socialemedia spookaccounts zorgen voor problemen

We komen op social media met grote regelmaat profielen van overleden mensen tegen. Bijna de helft (47 procent) van de Nederlanders werd wel eens geconfronteerd met een ‘spookaccount’. Ruim 80 procent heeft niets geregeld als het gaat om wat ze achterlaten op sociale media na hun dood. Dit blijkt uit het tweejaarlijks onderzoek van Nuvema Uitvaartverzekering naar nalatenschap op sociale media zoals Facebook, Twitter, Instagram en LinkedIn.

Emile de Jong, directeur van Nuvema Uitvaartverzekering: “Het is blijkbaar erg moeilijk voor mensen om concrete stappen te ondernemen als het gaat om online nalatenschap. Ze staan liever niet stil bij het feit dat ze onverwachts kunnen overlijden en welke gevolgen dat heeft voor hun nabestaanden en online activiteiten”. Volgens De Jong kan dit leiden tot onduidelijkheid en pijnlijke situaties: “Als nabestaanden niet op de hoogte zijn van welke accounts er zijn ontstaan spookaccounts. Die zorgen voor pijnlijke momenten zoals vriendschapssuggesties en verjaardagsmeldingen.”

Ondankbare taak nabestaanden

In het onderzoek van Nuvema, uitgevoerd door Multiscope onder 1000 Nederlanders, werd onder meer gevraagd naar wat men zou willen dat er met hun sociale media gebeurt na hun overlijden. Bijna de helft wil die keuze aan nabestaanden overlaten. Andersom zou ruim de helft van de nabestaanden juist niet belast willen worden met het beheer van sociale media wanneer een vriend of familielid komt te overlijden. Dit kan leiden tot een potentieel lastige situatie, helemaal als je bedenkt dat bijna tweederde nog nooit over dit onderwerp heeft nagedacht.

Online herinneringen in de prullenbak

Ruim 40 procent van de respondenten geeft aan dat alle informatie die op sociale media staat gewist mag worden. Bij Facebook is het inmiddels mogelijk om aan te geven dat je je profiel wilt laten verwijderen na je overlijden. Ook kun je een beheerder aanwijzen die de pagina als gedenkplek mag beheren. In beide gevallen moeten nabestaanden eerst aantonen dat de Facebook-gebruiker echt is overleden.

Wat kun je zelf voorbereiden?

Wil je zelf nadenken en beslissen wat er met jouw online erfenis moet gebeuren? Er zijn een aantal mogelijkheden.

1. Wil je dat je Facebook-profiel een herdenkingsstatus krijgt als jij er zelf niet meer bent? Wijs dan een Contactpersoon aan. Deze vriend kan na jouw overlijden je profiel beheren.
2. Wil je dat je account op Facebook helemaal verwijderd wordt? Klik dan het vinkje aan bij “Account verwijderen”. Zodra iemand aan Facebook laat weten dat je bent overleden wordt je account volledig verwijderd.
3. Leg vast waar je lid bent en wat er met het betreffende account moet gebeuren. Dat kan op een kladje dat je in een schoenendoos bewaard, maar ook in het gratis Social Media Testament van Nuvema of in een digitale kluis bij de notaris. Wel regelmatig updaten natuurlijk en let op de kosten van de verschillende aanbieders.

De andere sociale netwerken zoals LinkedIn, Twitter of Pinterest hebben nog geen functionaliteiten om zelf pro-actief je wensen rondom je digitale nalatenschap aan te geven. Bij Instagram heb je de meeste mogelijkheden, maar dat komt waarschijnlijk omdat Instagram bij de Facebook-groep hoort.

Overigens wordt er vaak gesuggereerd dat je als nabestaanden een wachtwoord nodig hebt om het profiel aan te passen en dat je je password daarom ook moet vastleggen. Dat is niet altijd waar. Als het wachtwoord beschikbaar is, kun je het account opheffen maar een herdenkingsstatus kunnen je nabestaanden niet zelf activeren. Wachtwoorden bijhouden is dus niet nodig. En hopelijk wijzig je regelmatig je wachtwoorden dus dan zou dit een arbeidsintensief klusje worden.

Wat kunnen nabestaanden doen?

Wanneer je wordt geconfronteerd met het online profiel van een overleden familielid, vriend of collega, dan zijn er twee dingen die je moet doen. De eerste stap is altijd het melden van het overlijden bij het betreffende sociale netwerk. Tweede stap is het daadwerkelijk regelen van de laatste digitale wensen. Dus het daadwerkelijk (laten) verwijderen van het account, downloaden van de content, het profiel een herdenkingsstatus geven en andere mogelijkheden.

Online advertising en overleden personen

Door naar de zakelijke kant van het verhaal. Want hoeveel overleden fans heb jij bijvoorbeeld op je Facebook-page? Hoeveel budget wordt daaraan verspild en hoe betrouwbaar zijn de campagnecijfers en segmenten?

Vanaf maart dit jaar telt Facebook overleden personen en inactive accounts niet meer mee in de Pagina-likes. Veel organisaties zagen als gevolg van deze maatregel een kleine dip in hun likes. Facebook weet pas dat iemand is overleden als er een melding binnenkomt van de nabestaanden. Tot die tijd telt je dode fan dus gewoon mee in het aantal volgers dat je als bedrijf hebt. Heb je een lage interactie op je posts of worden je berichten relatief weinig gedeeld en geliked? Misschien is dat voor een (klein) deel wel te verklaren doordat je fanbase een relatief groot aantal overledenen heeft.

Maar overleden personen kunnen ook een concreet probleem vormen voor je organisatie als je adverteert op de doelgroep: ‘Vrienden van personen die je pagina leuk vinden’. Want als je vriend Donny of Maurits is overleden, dan is zo’n aanbeveling voor Renault natuurlijk wel een beetje raar. Maurits vindt niks meer leuk, hij kan helaas niks meer leuk vinden. Als je als organisatie gebruik maakt van je vrienden en een “over hun rug”-campagne voert dan kan je de plank wel eens mis slaan. Helemaal als de dood van Donny een gevolg is van een auto-ongeluk.

Heb jij wel eens het account van een overleden vriend of familielid moeten aanpassen? Of heb je lastige situaties meegemaakt rondom dit thema binnen jullie organisatie? Ik ben benieuwd naar jullie ervaringen!