Toegenomen budget voor dataprojecten leidt tot nieuwe uitdagingen

Big Data Survey 2016

Uit de Big Data Survey 2015 bleek dat de verwachtingen voor data hooggespannen waren. Liefst 67 procent van de organisaties zag grote kansen voor data en 69 procent verwachtte een budgettoename. De visie en ondersteuning vanuit de directie waren grote thema’s, operationeel ging het vooral om het opbouwen van teams en het inrichten van centrale datawarehouses. Organisaties gaven aan dat data vooral ingezet werden voor marketingtoepassingen en klaar te zijn de stap naar slimme datatoepassingen bedrijfsbreed te zetten. Hebben organisaties in 2016 deze verwachtingen waar kunnen maken?

De hype voorbij

Laten we maar gelijk met de deur in huis vallen: datagedreven werken gaat niet vanzelf. Er is geen magische doos waar je data instopt en een werkend algoritme uitkrijgt. Succesvol datagedreven werken draait voor een groot deel om het beschikbaar krijgen van data, exploreren en succesvolle experimenten doorzetten en andere experimenten stoppen.

Uit de branchespecifieke ontwikkelingen blijkt dat er dit jaar binnen branches meer verdeeldheid is over het introduceren van de datagedreven werkwijze en alles wat hierbij hoort. Deze verdeeldheid kan ermee te maken hebben dat bedrijven in het afgelopen jaar aan de slag zijn gegaan met het opzetten van datatoepassingen en in sommige gevallen erachter zijn gekomen dat het realiseren van een succesvolle datatoepassing niet altijd eenvoudig is.

Kleinere organisaties met 1 – 50 medewerkers (35 procent) hebben twijfels over de kansen van data doordat zij vaker aanlopen tegen beperkingen op het gebied van kennis, datavolumes, capaciteit of budget. De komst van meer openbare databronnen en open source-technologie brengt datatoepassingen ook voor kleinere organisaties binnen bereik.

Organisaties in wat meer traditionele marktsegmenten, zoals manufacturing, public services en health, zijn nog wat terughoudend met datatoepassingen, maar zijn over het algemeen overtuigd van de mogelijkheden van data. “Met behulp van data kunnen we de zorg voor patiënten verbeteren. Het is ons doel uiteindelijk patiënten een individuele behandeling te kunnen bieden op basis van alle data die beschikbaar zijn over hem of haar. Denk hierbij bijvoorbeeld aan genetische informatie, uitslagen van onderzoeken en behandelingsgegevens”, vertelt Kishan Shri, adviseur BI en Scrummaster bij Erasmus MC.

Hoewel organisaties aangeven de mogelijkheden van data minder groot te vinden dan in 2015, hebben steeds meer organisaties data scientists in dienst en passen zij voorspellende modellen toe. Sinds vorig jaar is er inderdaad bij veel organisaties budget vrijgekomen, waardoor financiële ruimte is ontstaan om te starten met projecten.

Kijkend naar bedrijfsgrootte geven vooral de kleinere organisaties – tot 100 medewerkers – dit jaar aan dat er nog niet voldoende budget is voor dataprojecten (24 procent). Kijkend naar de sectoren zijn die percentages, los van bedrijfsgrootte, zelfs aanzienlijk hoger in public services (32 procent) en healthcare (33 procent).

Energiebedrijven, travel, trade en financial services hebben meer dan gemiddeld budget beschikbaar voor dataprojecten, waardoor deze organisaties eerder in staat zijn datatoepassingen te ontwikkelen.

Ruimte om te experimenteren

Op het vlak van experimenteren zien we grote verdeeldheid binnen de branches, ongeacht de bedrijfsgrootte. Vooral bedrijven in sectoren die zich al wat langer bezighouden met de ontwikkeling van datatoepassingen, geven aan dat er voldoende ruimte is om te experimenteren, zoals travel (39 procent), business services (41 procent) en financial services (54 procent). Deze ruimte is er het minst binnen public services (29 procent), healthcare (19 procent), trade (18 procent) en manufacturing (17 procent).

In de meeste gevallen ligt dit aan het beschikbaar krijgen van tijd om te experimenteren (36 procent). “Door de implementatie van het nieuwe elektronische patiëntendossier en de nieuwbouw van Erasmus MC, is het aantal innovatieprojecten beperkt. We proberen waar mogelijk binnen het reguliere werkproces tijd vrij te maken om te experimenteren en innoveren, bijvoorbeeld tijdens een beheerdienst. Ook in onze vrije tijd willen we nog weleens wat experimenteren”, vertelt Shri.

Saskia de Jager, werkzaam binnen de finance-afdeling bij KLM, vult aan: “Air France-KLM is een erg grote organisatie, maar er komt steeds meer ruimte om te experimenteren. Budget en tijd zijn niet onbeperkt, maar vooral binnen ons big-dataprogramma is er voldoende ruimte om te experimenteren.”

Klant of keten centraal

Vrijwel iedere organisatie geeft aan gebruik te maken van datatoepassingen. Organisaties maken over het algemeen gebruik van datatoepassingen voor marketing (40 procent) en marktanalyse (44 procent).

Tim van Grieken, data scientist bij kledingretailer The Sting, geeft aan: “Klantanalyses spelen een grote rol binnen onze organisatie. We gebruiken deze niet alleen om contactmomenten als e-mail te personaliseren, maar ook om te signaleren welke trends waar spelen, zodat we hier direct onze inkoop op kunnen afstemmen.”

De publieke sector maakt veel minder dan gemiddeld gebruik van datatoepassingen. Van die toepassingen is slechts 6 procent van de gevallen gericht op marketing; verder richten de initiatieven zich vooral op het interne proces van marktanalyse en informatietechnologie. Binnen de zorg zien we hetzelfde beeld, waarbij ook fraudedetectie een duidelijke rol speelt.

Ook productiebedrijven maken minder dan gemiddeld gebruik van datatoepassingen. En waar in de meeste sectoren toepassingen klantgericht zijn, ontwikkelen productiebedrijven vooral ketengerichte toepassingen. Voor productiebedrijven liggen op dit vlak kansen om de rol in de keten te veranderen, door datatoepassingen te ontwikkelen en de pro-activiteit te vergroten. Met behulp van datatoepassingen kunnen producenten bijvoorbeeld beter inkopen en produceren op basis van voorspelde vraag en naast producten hun afnemers ook informatieservices bieden.

Toegenomen inzet van voorspellende technieken

Het aantal organisaties dat voorspellende technieken als deep learning en kunstmatige intelligentie toepast, is met 20 procent toegenomen ten opzichte van 2015. Daarbovenop komt nog eens dat 18 procent van de organisaties momenteel bezig is met de ontwikkeling van modellen. Hiermee zou aan het einde van het jaar eenderde van de organisaties gebruikmaken van deze geavanceerde toepassingen.

Daartegenover staat dat kleinere organisaties in 40 procent van de gevallen aangeven niet of pas over enkele jaren hieraan toe te zijn. Bedrijven binnen trade geven het vaakst aan geen plannen te hebben. Energiebedrijven geven aan tussen nu en 3 jaar geavanceerde technieken in te zetten, bijvoorbeeld door analyse van gegevens vanuit slimme thermostaten. Zorg en publieke sector volgen in de komende 5 jaar.

Anno 2016 mag de klant online relevante informatie verwachten

Ondanks de vele technische oplossingen om een website af te stemmen op een bezoeker(sgroep), personaliseert nog altijd 50 procent van de organisaties zijn website totaal niet en slechts 10 procent automatisch en in realtime. Dit zijn vooral organisaties met een hoog bezoekersvolume, zoals handelsorganisaties en energiebedrijven. Een groot aantal organisaties voert optimalisatie handmatig door. Ruim eenderde van de travelbedrijven zegt zijn website op enige manier geautomatiseerd te personaliseren.

Zorgorganisaties en bedrijven in de publieke sector laten de kansen nog grotendeels liggen om websitebezoekers te voorzien van de juiste informatie en service op het juiste moment.

De kennishindernis

Het opbouwen van een datateam blijft voor veel organisaties een uitdaging. De vraag naar talentvolle data scientists is nog nooit zo hoog geweest. Organisaties hebben de keuze om zelf een team op te bouwen en/of externe kennis in te huren. De helft van alle organisaties werkt met externe consultants.

Organisaties die aangeven het eigen kennisniveau laag te vinden, maken ook het minst gebruik van externe consultants; ze zijn simpelweg nog niet zo ver dat ze data als belangrijke productiefactor zien, waardoor een situatie ontstaat waarin oorzaak en gevolg niet te bepalen zijn.

Is er onvoldoende kennis omdat de stap naar een datagedreven werkwijze niet is gemaakt, of is de stap naar datagedreven werkwijze niet gemaakt omdat er geen kennis in huis beschikbaar is?

Verschil in perceptie van management en werkvloer

Vraag een manager naar de dataveiligheid binnen zijn organisatie en je hebt een grote kans dat er een positief antwoord volgt. Stel dezelfde vraag aan een uitvoerend professional en het antwoord is waarschijnlijk iets minder positief. Uit de Big Data Survey blijkt dat er een verschil bestaat tussen de manier waarop managers en de uitvoerende professionals tegen verschillende facetten aankijken.

Niet alleen geldt dit voor dataveiligheid, ook wat betreft arbeidsvoorwaarden is er een duidelijk verschil. Waar vooral managers van mening zijn dat het salaris een primaire rol speelt, geven uitvoerende professionals aan waarde te hechten aan ruimte om te experimenteren, een transparante organisatie en vooral het kennisniveau van collega’s.

Uitvoerende professionals kritischer over dataveiligheid dan managers

De helft van de organisaties is van mening dat data binnen de eigen organisaties voldoende beveiligd zijn opgeslagen. In tegenstelling tot de managers vinden uitvoerende professionals binnen organisaties met 50 en 100 medewerkers en organisaties met meer dan 1000 medewerkers bovengemiddeld vaak dat data onvoldoende beveiligd zijn opgeslagen.

Bedrijven binnen business services, publieke services en healthcare zien dat er winst te behalen is op dit vlak. Energiebedrijven en reisorganisaties zijn het meest optimistisch over de dataveiligheid. Het overgrote deel van de respondenten (71 procent) is (grotendeels) overtuigd van de veiligheid van het opslaan van data in de cloud.

Waar de visie en ondersteuning vanuit het management essentiële randvoorwaarden zijn voor succesvol datagedreven werken, zijn het de uitvoerende professionals die in de praktijk onmisbaar zijn. De inhoudelijke kennis en onderzoekende aard van bijvoorbeeld data scientists stellen organisaties in staat sneller in te spelen op veranderingen. Het management moet hier vooral in faciliteren en ruimte bieden om te experimenteren.

Over Big Data Survey

Big Data Survey is het nationale onderzoek naar de inzet van big data in het Nederlandse bedrijfsleven en biedt organisaties een onafhankelijk inzicht in trends en ontwikkelingen op het gebied van datatoepassingen. Kennis van wat er speelt binnen diverse branches stelt organisaties in staat om beter beslissingen te nemen.

Na het succes van de eerste survey in 2015 hebben we in het onderzoek over 2016 kunnen beoordelen of Nederlandse organisaties hun verwachtingen waar hebben kunnen maken. De survey is ingevuld door 315 respondenten met een verdeling van 168 uitvoerende professionals en 147 managers, allen uit diverse functies, bedrijfsgroottes en branches. Het onderzoek beslaat de hoofdonderwerpen organisatie, data, toepassingen, werkwijze en kennis & vaardigheden.

Download het volledige rapport op www.bigdatasurvey.nl