Jokergekte bij Wie Is De Mol?

‘Wie is de Mol?’ is eigenlijk één groot sociaal experiment. We zien diverse psychologische fenomenen, die misschien op het eerste oog wat raar lijken, maar eigenlijk heel menselijk zijn. In deze blog nemen we je mee in de joker-gekte van ‘Wie Is De Mol?’. Wat zijn de drijfveren achter de gekte en hoe kun je ze inzetten in je marketing?

Met bijna 3 miljoen kijker is ‘Wie Is De Mol?’ ook dit jaar weer een veel bekeken programma. Heel Nederland smult van de avonturen van bekende Nederlanders in het buitenland. Er worden opdrachten uitgevoerd, verbonden gesloten, niemand kan elkaar vertrouwen en er wordt flink ‘gemold’. Maar naast erg fijn vermaak, kun je van het programma ook veel leren over gedrag.

Strijd om jokers en vrijstellingen

De joker: een belangrijk spelelement in ‘Wie is de Mol?’. De joker stelt de deelnemers in staat om foute antwoorden uit de vragenlijst te halen, waardoor ze een grotere kans hebben om in het spel te blijven. Naast jokers zijn er ook vrijstellingen, die ervoor zorgen dat de deelnemer gegarandeerd doorgaat naar de volgende ronde.

De loop van het spel bepaalt wie er jokers heeft. Het bezit van een joker heeft een grote invloed op het spel. Als deelnemer wil je altijd weten wie van je medekandidaten een joker heeft, zodat je tijdens het spel de juiste keuzes maakt. Het kan overduidelijk zijn welke deelnemers een joker op zak hebben, maar vaak is het ook gissen. De jokers zorgen voor veel spanning en sensatie.

“Welke psychologische principes maken de joker zo ontzettend gewild?”

Welke psychologische principes maken de joker zo ontzettend gewild bij de deelnemers? En nog interessanter: hoe kunnen wij deze principes gebruiken?

1. Urgentie en schaarste

Er is maar een beperkt aantal jokers in het spel en ze worden niet eerlijk over iedereen verdeeld. Daarnaast weet je nooit wanneer er jokers te verdienen zijn. Ook weet je niet zeker wie in het bezit zijn van jokers en wie jokers heeft ingezet. Al deze onzekerheden zorgen ervoor dat iedereen heel graag jokers wil verdienen, vinden of zelfs stelen.

De kracht van urgentie en schaarste komen hierbij sterk naar voren: je wil als speler niet achter het net vissen en je medespelers ervandoor laten gaan met een joker.

Het creëren van schaarste en urgentie is een krachtige beïnvloedingstechniek. Mensen hechten extra waarde aan producten die maar beperkt beschikbaar zijn. Een bekend voorbeeld hiervan zie je vaak bij hotelwebsites, die je laten zien dat er nog maar een beperkt aantal kamers beschikbaar is (schaarste), zodat je het gevoel krijgt dat je snel moet boeken (urgentie).

2. Angst voor spijt

Ieder seizoen komen de kandidaten voor lastige keuzes te staan. Dit seizoen werden ze in groepjes verdeeld over een paar ruimtes. Hier kregen ze verschillende opties achter elkaar aangeboden zoals, ‘als je nu wegloopt, krijg je 500 euro voor de pot’, ‘als je nu wegloopt, krijg je 50 euro voor de pot’ maar ook ‘als je nu wegloopt, krijg je een joker’. Kandidaten hebben last van geanticipeerde spijt. Dat je afvalt omdat je niet voor de joker hebt gekozen, wil je natuurlijk voorkomen. De geanticipeerde spijt beïnvloedt daardoor de keuze.

Op deze geanticipeerde spijt kun je bij marketing en de verkoop van je product ook inspelen. Benadruk wat de consument kan mislopen als hij niet tot aankoop overgaat. Je zou kunnen denken aan acties die alleen vandaag geldig zijn, of vestig de aandacht op hoeveel korting gemist wordt door niet over te stappen.

3. Angst om te verliezen

Dit seizoen is de joker anders dan anders. De kans bestaat dat er een vrijstelling in de joker zit. Als kandidaten hun joker openbreken en er zit een vrijstelling in, hebben ze geluk. Als er geen vrijstelling in zit, zijn ze hun joker kwijt. Vanuit de Prospect Theory (Kahneman & Tversky, 1979) weten we dat mensen over het algemeen liever een zekere, maar kleinere winst hebben (de joker), dan kans op een grotere winst (de vrijstelling), met daarbij komend ook kans op groter verlies (een waardeloze joker). Verliezen doet namelijk meer pijn dan winnen je goed doet voelen.

“Risicoloos gevoel kan klant net dat duwtje tot aankoop geven”

Deze angst om te verliezen kun je onder andere inzetten bij retour-mogelijkheden. In ‘Wie Is De Mol?’ zijn de kandidaten hun joker kwijt na het openbreken en de vraag is maar of er iets beters (de vrijstelling) voor terugkomt. Door het aanbieden van uitgebreide retour-opties kun je de consument zijn joker risicoloos laten openbreken. Als het resultaat niet bevalt, heeft hij het gevoel dat hij het product altijd nog terug kan sturen. Dit risicoloze gevoel kan je klant net dat duwtje geven om tot aankoop over te gaan.

4. Beschikbaarheidsheuristiek

Tot slot de beschikbaarheidsheuristiek. De joker is een veel besproken onderwerp bij ‘Wie is de Mol?’. Hierdoor is de joker voortdurend onder de aandacht en wordt de wens naar de joker alleen maar groter. Als je de hele dag om je heen mensen over chocola hoort praten, is de kans groot dat je zin krijgt in chocola.

Door de consument veel in aanraking te laten komen met een product zorg je ervoor dat het top of mind is bij de mogelijke consument. Denk aan veel autoreclames: op het moment dat je een nieuwe auto nodig hebt, denk je sneller aan het merk dat je het meeste gezien hebt.

Dit waren slechts een aantal psychologische fenomenen die we terugzien bij ‘Wie Is De Mol?’. Belangrijke laatste opmerking; de genoemde technieken zijn geen trucjes die altijd werken en moeten werken. Het is afhankelijk van de context.