Het begin van het einde van sociale media

“Maak Instagram weer Instagram. Stop te proberen om TikTok te zijn.” De laatste keer dat Jenner klaagde over sociale media kostte het Snapchat 1.3 miljard dollar. Een reactie van Adam Mosseri, de baas van Instagram, liet dan ook niet lang op zich wachten.

In een videobericht liet hij in niet mis te verstane woorden weten dat er geen weg terug is. Een paar dagen later haalde hij toch bakzeil; een aantal veranderingen worden teruggedraaid. Een ding blijft echt als een paal boven water staan: Instagram zet in de toekomst vol in op video. Een aantal zaken vallen op na het lezen van bovenstaande berichtgeving:

1. Natuurlijk gaat het Jenner en Kardashian niet om de “ziel” van Instagram. De dames verliezen veel geld doordat hun fotoberichten niet langer bovenaan komen te staan. Daar komt bij dat ze simpelweg slecht zijn in het maken van korte filmpjes. Tot op heden hebben ze allerlei media beheerst en er miljarden aan verdiend, op TikTok pissen ze echter naast het potje. De Kardashians zijn niet meegegroeid met de evolutionaire ontwikkelingen die het internet logischerwijs doormaakt. Ze staan stil in de tijd.
2. Roem is aan het veranderen. Beroemd zijn of worden: het wordt steeds meer door technologie bepaald. Hoe meer AI gaat bepalen wat we in onze feeds/timeline te zien krijgen, des te meer algoritmen gaan bepalen wie beroemd is of wordt. Het idee dat AI gaat bepalen wie in de spotlights komt te staan, brengt ook nadelen met zich mee. Van de een op de andere dag kun je dus ineens beroemd zijn. Niet iedereen zit hier op te wachten. Sommigen zullen gecancelled worden, weer anderen zullen (digitaal) lastig gevallen worden.
3. Generatie Z en Alpha veranderen het internet drastisch. Zij gaan niet langer gebukt onder de tirannie van de Like. Ze vinden het niet belangrijk wat hun naaste vrienden en familie van hun content vinden. De community is belangrijker dan het aantal volgers. Ze maken zo korte metten de oude sociale media. De jongere generaties zijn te vinden op TikTok, Snapchat, Discord, Geneva en Telegram. De macht van Facebook en Instagram is tanende, vandaar ook de naamsverandering naar Meta en het vol inzetten op 3D game-achtige omgevingen (aka de Metaverse).
4. Zuckerberg en consorten stappen af van het idee dat de meeste inhoud die je op Facebook en Instagram ziet, afkomstig is van vrienden of van de mensen die je volgt, en stappen over op het idee dat je steeds meer content krijgt te zien die afkomstig is van AI-aanbevelingen. Van social graph naar intrest graph dus (zoals ik al eerder beschreef in Metagids #29). Naarmate de AI-aanbevelingen beter worden, krijg je toegang tot niet alleen de inhoud van de mensen die je volgt, maar het hele universum van inhoud die er is. Niet langer op vrienden gebaseerd, maar door algoritmen aangedreven. Dus jouw interesse en jouw passie staan voorop. Uit onderzoek van The Wallstreet Journal blijkt dat TikTok slechts 40 minuten aan kijktijd nodig heeft om te doorgronden wat de kijker leuk vindt. Vandaar ook de zwaar verslavende werking van het platform. Het algoritme weet precies welke content je leuk vindt en daar wil je voortdurend meer van. Het roept meteen de vraag op of we deze afhankelijkheid van algoritmes wel zo ideaal is?
5. Facebook (lees Meta) verkeert in zwaar weer. Voor het eerst in de geschiedenis, sinds de socialemediagigant tien jaar geleden naar de beurs ging, zijn de inkomsten gedaald. Een aantal analisten zien het als een ommekeer. Volgens hen is dit het begin van het einde van Facebook: “Het tijdperk van monopolies op sociale media is ongezond geweest voor ons collectieve digitale bestaan. Het internet op zijn best zou raar, energiek en opwindend moeten zijn – met zowel eigenzinnigheid als plotselinge trends die supernova-helder flitsen voordat ze exploderen in de nieuwe elementen die toekomstige ideeën stimuleren en nieuwe verbindingen genereren. Deze uitbundigheid werd onderdrukt door de dominantie van een klein aantal sociale-medianetwerken die jarenlang zoveel van de online cultuur hebben geconsolideerd en gecontroleerd. Dingen zullen beter zijn als deze dominantie afneemt. Uiteindelijk gaat de grootste erfenis van TikTok misschien minder over het huidige moment van wereldoverheersend succes, dat voorbij zal gaan, en meer over hoe, door sociale-mediagiganten zoals Facebook te dwingen zijn model te achtervolgen, het uiteindelijk het sociale internet zal bevrijden.”