Huidige en nieuwe regelgeving hindert strijd tegen illegale online casino’s

De beruchte ‘95%-regel’

Wie in Nederland adverteert voor online kansspelen, krijgt momenteel te maken met de zogeheten 95%-regel. Deze regel geldt sinds medio 2023 en verplicht websites, waaronder affiliates, om aan te tonen dat minimaal 95 procent van hun bezoekers 24 jaar of ouder is. Dit omdat gokreclame in Nederland uitsluitend gericht mag zijn op personen ouder dan 23 jaar.

Voor websites die netjes compliant willen zijn aan wetgeving, is de 95%-regel een doorn in het oog. Je kunt bezoekers die een website binnenkomen om hun leeftijd vragen – de welbekende pop-up met de vraag of je ouder bent dan 24 jaar.

Bezoekers monitoren met Google Analytics

De Kansspelautoriteit (Ksa) heeft in zijn richtlijnen uitgewerkt dat websites die onder de 95%-regel vallen binnenkomend website-verkeer via Google Analytics moeten monitoren. Daarvoor kan de data worden gebruikt van bezoekers die toestemming geven voor het delen van hun gegevens en die hun geboortedatum met Google hebben gedeeld.

Het wordt voor affiliates daardoor erg moeilijk om compliant te zijn. Een woordvoerder van het Nederlandse Ministerie van Justitie & Veiligheid zei daarover: “95% 24+ is streng. Dat is mogelijk niet haalbaar op alle websites en daar mag de reclame dus ook niet meer.”

Affiliates zitten desondanks niet stil: door content inhoudelijk aan te passen en meer op ouderen te richten, en door content die veel jongeren trok te verwijderen, lukt het de meeste affiliates redelijk goed om binnen de marges te blijven. Dit in combinatie met het via SEA inkopen van verkeer met de juiste demografie. Deze manier van werken kost echter onnodig extra werk en geld.

Een andere richtlijn waar legale online casino’s en hun marketingpartners mee te maken hebben is het verbod op bonussen voor consumenten onder de 24 jaar. De casinobonus (een cadeautje om nieuwe spelers te trekken) krijgen personen onder de 24 niet bij legale online casino’s. Het laat zich raden welke casino’s die bonussen wel aanbieden aan Nederlandse consumenten.

Al deze regels en richtlijnen gericht op jongvolwassenen hebben feitelijk een averechtse werking. Het is niet zo dat jongeren hierdoor minder online gaan gokken. Ze gaan nog steeds gokken, alleen nu bij een casino zonder stortingslimiet, zonder agewall en met een mooie bonus voor spelers onder de 24 jaar. Probleem daarbij is dat deze onvergunde casino’s lak hebben aan verantwoord spelen, en ze totaal buiten zicht van de Nederlandse overheid opereren.

Uitstroom naar illegaliteit

Ondanks al deze inspanningen en initiatieven, stemde de Tweede Kamer onlangs tóch voor een totaalverbod op online gokreclame en kansspelen met een zeer hoog risico. Door online adverteren en affiliate marketing te verbieden, valt vanzelfsprekend een sterk verhoogde uitstroom naar illegaliteit te verwachten. Dat zien we nu al in de praktijk gebeuren: de kanalisatie in Nederland nam afgelopen jaar af van 93 procent naar 90 procent. Sinds de introductie van strengere wetgeving rondom gokreclames is de groei van de Nederlandse online gokbranche afgevlakt naar een schamele één procent. Dat alles duidt erop dat vooral de illegale gokmarkt in Nederland momenteel fors aan terrein wint, ten koste van legale partijen.

En die huidige illegale partijen zijn niet de Betssons van weleer, die zich met zicht op een vergunning na legalisatie, redelijk wat aantrokken van verantwoord spel en bescherming van spelers. De nieuwe lichting illegale casino’s zijn van een heel ander kaliber. Die melken zonder enige scrupule elke gokverslaafde uit de laatste stuiver uit vaders erfenis. Meestal zit ergens hoog in de boom een criminele onaantastbare Rus of Israëliër die stuivers te tellen. De KSA heeft het nakijken, want opgelegde boetes worden simpelweg niet betaald.

Mochten de aangenomen moties daadwerkelijk door de minister worden omgezet in nieuw beleid of wetgeving, dan wordt daarmee iedere Nederlander die zoekt naar informatie over online gokken vrijwel zeker het illegale circuit ingetrokken. De uitstroom naar illegaliteit neemt dan verder toe.

Die uitstroom naar illegaliteit is een terugkerend thema als het gaat om huidige en nieuwe regelgeving in de online gokbranche in Nederland. De invoering van stortingslimieten is daarvan een goed voorbeeld. Zeker als deze stortingslimiet wordt omgezet naar een overkoepelende stortingslimiet, waardoor het voor spelers niet meer mogelijk wordt om van verschillende platforms gebruik te maken om de stortingslimiet te omzeilen, zal wederom een grote uitstroom naar illegale platforms plaatsvinden. Daar verdwijnt het zicht op de Nederlandse speler, wordt geen belasting meer betaald en wordt sowieso niet voldaan aan welke regelgeving dan ook.

Een ander voorbeeld is het huidige verbod voor Nederlandse affiliates om via Google Ads legaal aanbod te promoten. Nederlandse affiliates zijn op dit moment door Google uitgesloten van toegang tot deze SEA-dienst, met als gevolg dat het illegale aanbod in betaalde zoekresultaten floreert: 80 procent van de Nederlandse betaalde gokadvertenties in Google leidt momenteel naar illegaal aanbod. Google weigert tot op de dag van vandaag adequaat beleid door te voeren om deze illegale ads te verwijderen. Door affiliates het werk onmogelijk te maken, zal dat aandeel alleen maar verder oplopen.

Vergelijkbare effecten zien we in andere Europese landen. In Italië is bijvoorbeeld het illegale gokaanbod explosief gegroeid als gevolg van strakkere regelgeving, die daardoor nu weer mogelijk gedeeltelijk wordt teruggedraaid. In Spanje wordt onlangs strenger gemaakte wetgeving rondom gokreclames eveneens teruggedraaid, in dit geval naar aanleiding van een uitspraak van het Spaanse Hooggerechtshof. En ook in België blijken de gevolgen van een bijna-totaalverbod op gokreclames sinds juli 2023 averechts te hebben gewerkt: de illegaliteit floreerde en affiliates mogen nu wel weer gerichte reclame maken.

Suggesties voor effectief, toekomstgericht beleid

Wat zouden de Nederlandse autoriteiten en de wetgever nu concreet kunnen doen om wel effectief te zijn in de strijd tegen illegaliteit?

1. Faciliteer legale online informatiekanalen. Affiliate websites zijn de enige online platforms waar geen ongerichte reclame is. Een affiliate website is geen bushokje. Er komen alleen mensen die gericht op zoek zijn naar informatie over online casino’s. Koester dat, in plaats van het de nek om te draaien met een verbod. Zorg bovendien dat Nederlandse affiliates gewoon toegang krijgen tot Google Ads en overweeg zelfs een speciaal aanspreekpunt voor deze websites in te regelen bij de Ksa: affiliates die legaal aanbod promoten, zijn immers een waardevol contact voor de Ksa. Dit omdat ze vaak veel informatie kunnen geven over illegaal aanbod.
2. Intensiveer de strijd tegen illegaliteit. 95 procent van de Nederlanders die weleens een online casino bezoekt, waagt gewoon probleemloos af en toe een gokje. Veel regelgeving – waaronder naderende overkoepelende speellimieten – blijft zich echter richten op partijen en consumenten in het legale circuit. Dat terwijl het percentage gokverslaafden met zeven procent daalde sinds online gokken in Nederland legaal is. Open dus serieus de jacht op illegale partijen en focus de beschikbare capaciteit op het opsporen en vervolgen van de mensen achter deze bedrijven.
3. Vind een goede balans tussen regelgeving, kanalisatie en verslavingsbeperking. Een verbod op online gokreclames maakt niet dat mensen niet meer willen gokken. Het maakt alleen dat meer mensen uitkomen bij illegale platforms. Daar is dan geen zicht meer op gokverslaving en de staat loopt belastinginkomsten mis. De kanalisatie in Nederland loopt op dit moment al terug en het illegale circuit groeit. Dat gaat bovendien gepaard met andere vormen van criminaliteit, zoals fraude en witwassen. Daarmee wordt de samenleving veel schade berokkend. Streef daarom een balans na tussen heldere, haalbare regelgeving enerzijds en het behalen van doelstellingen rondom kanalisatie en het voorkomen van gokverslaving anderzijds.

Door werk te maken van deze drie initiatieven, kan het illegale circuit in Nederland het vuur aan de schenen worden gelegd in plaats van het legale circuit. Daarmee beschermen we de consument en zorgen we voor effectieve regelgeving die zijn doel niet voorbijschiet, maar juist bijdraagt aan het behalen van doelstellingen.