Hebben online casino’s zich in de vingers gesneden

De Kansspelautoriteit (Ksa) is verantwoordelijk voor het verlenen van vergunningen. De KSA brengt voordat het een dossier opent een bedrag van € 48.000 in rekening om de vergunningsaanvraag op te starten. Casino’s die de Nederlandse markt willen betreden moeten met de billen bloot. Er wordt zeer gedegen gekeken naar het bedrijf achter de website en pas als alle checks afgevinkt kunnen worden, krijgt een online casino in Nederland een vergunning.

Casino’s zouden beter moeten weten

Je zou denken dat casino’s die dat hele traject doorlopen hebben, zuinig zijn op hun vergunning. Dat zij zich aan de regels van het spel houden. De Kansspelautoriteit heeft namelijk de mogelijkheid om een verleende vergunning ook weer in te trekken.

Niet ieder casino neemt het echter zo nauw met de voorwaarden die zijn gesteld in de vergunning. Dat bleek in de eerste maanden van de gereguleerde markt, maar ook nu nog deelt de Ksa waarschuwingen en boetes uit aan legale Nederlandse online casino’s die de wet overtreden.

In de wet staan bepalingen opgenomen op gebied van marketing en reclame. Bijna drieëneenhalf  jaar na introductie, kunnen we concluderen dat de gokwet op dit punt te algemeen geschreven was. De casino’s waren in het najaar van 2021 en de eerste maanden van 2022 tussen niet van de televisie af te slaan. Een bewuste keuze voor overdaad.

Voor mij was dit geen verrassing. De opening van een nieuwe markt zonder duidelijke restricties zorgt ervoor dat marketeers kunnen doen wat ze willen. Als er voldoende budget voorhanden is en de campagne inkomsten oplevert, is er geen reden om deze aanpak te heroverwegen. De casino’s wilden in het begin direct veel naamsbekendheid creëren en daarmee marktaandeel veroveren, mede omdat grote aanbieders als bet365 en Unibet niet direct online waren, maar daarna snel terrein terugwonnen.

Besluit ORKA

Gok-kritische Tweede Kamerleden vielen over elkaar heen om schande te spreken van de ‘tsunami’ aan gokreclames. De destijds verantwoordelijke minister Franc Weerwind moest aan de slag om paal en perk te stellen aan de reclamemogelijkheden voor online casino’s, zo luidde de opdracht vanuit de Kamer. Hij kwam op de proppen met het Besluit Ongerichte Reclame Kansspelen op afstand – kortweg ORKA. Dit besluit beperkt geleidelijk de marketingmogelijkheden van online casino’s. Per 1 juli 2023 werd het verboden om ongerichte reclame te maken. Operators mochten dus niet meer adverteren op radio en televisie. Ook reclame in de publieke buitenruimte was niet meer toegestaan. Sinds 1 juli 2024 mogen  online casino’s geen evenementen en programma’s meer sponsoren en per 1 juli 2025 gaat er ook een streep door sportsponsoring.

Casino’s schieten tekort bij naleven zorgplicht

Niet alleen op het gebied van reclame en marketing is het de vraag of casino’s de steeds strenger wordende regelgeving aan zichzelf te danken hebben. Ook qua veilig en verantwoord spelen laten de casino’s steken vallen, zo concludeerden de onderzoekers die de Wet Kansspelen op afstand namens de overheid evalueerden.

In het evaluatierapport is te lezen dat de online casino’s onvoldoende en niet uniform voorlichting geven over de gevaren van kansspelen en te weinig of te laat ingrijpen bij signalen die zouden kunnen wijzen op kansspelverslaving. Ook in dit geval is er in de wet niet heel uitgesproken opgeschreven welke invulling casino’s aan de doelstelling moeten geven. Dat komt deels doordat de wettekst geschreven is met een bewust liberale insteek, het komt dan ook uit een VVD pen. Er werd vanuit gegaan dat de vergunninghouders zichzelf – kort door de bocht geschreven – zouden reguleren. In de praktijk blijken winstgevendheid en zorgplicht lastig met elkaar te combineren. Dat maakt niet alleen de vraag relevant of de zorgplicht op de juiste plaats ligt, maar ook of casino’s hun prioriteiten op orde hebben.

Natuurlijk zijn daar wat nuances in aan het brengen. Het is wellicht wat tekort door de bocht om te spreken van een te liberale wetgeving. In veel opzichten is de Nederlandse gokwet onderscheidend van de wetgeving in andere gereguleerde landen. Het zelfuitsluitingsregister Cruks, de zeer strenge monitoring door de Controle Databank, en de eisen die gesteld worden aan de integriteit van de aanbieder zijn vergaand.

Desalniettemin kunnen er zaken veel beter georganiseerd worden. Daarbij moeten wetgever, maar ook de handhaver van de regels, niet blind zijn voor de consequenties van hun beleid. De kanalisatie – het percentage spelers dat bij een legaal online casino speelt – loopt volgens de laatste marktinformatie hard terug. Dat betekent dat meer en meer spelers hun heil bij illegale casino’s zoeken. Spelers met gokproblemen verdwijnen hierdoor van de radar.

Bewuste risico’s

De conclusie van dit artikel mag denk ik zijn dat operators bewust een aantal risico’s genomen hebben, zeker in de eerste periode na het legaliseren van online gokken. Daarbij hebben ze grosso modo gebruikgemaakt van de ruimte die Wet Kansspelen op Afstand bood. Niet ieder casino heeft daarbij de grenzen van de wet even ver opgezocht. Goksites zijn bedrijven waar geld verdiend moet worden. Zonder gokkers geen inkomsten. Dat werkt twee kanten op. Casino’s hebben baat bij het laten zien van hun product, maar hebben er ook baat bij dat spelers op een verantwoorde manier spelen. Rücksichtslos iedereen aan een gokverslaving helpen, is – in tegenstelling tot wat sommigen denken – niet in het belang van de legale casino’s.