Economisch weerbericht (41): Next Crisis Please
Heet van de naald is, dat Nouriel Roubini, de topeconoom die de kredietcrisis correct voorspelde, weliswaar een bescheiden groei ziet aan het eind van dit jaar, maar tevens een terugval aan het eind van 2010 of het begin van 2011. In zijn laatste onderzoeksnotitie spreekt Roubini van een “perfect storm” van allemaal vervelende economische dingen, die wijzen op een dubbel-dip recessie. Dat secenario wordt met de dag waarschijnlijker, tenzij “a clear exit strategy from the massive monetary and fiscal stimulus is outlined even before it is implemented.”
Belangrijke boosdoeners zijn ook de huizenmarkt en de arbeidsmarkt, die nauw gerelateerd zijn. Een zwakke arbeidsmarkt betekent dat de huizenprijzen nog 13-18 procent zullen dalen, waaardoor de druk op de financiële sector zal toenemen tot boven het niveau dat in de recente stresstest als plafond gold. Amerika moet zich opmaken voor 11 procent werkeloosheid. Het is helemaal in lijn met de waarschuwing van FED-chef Ben Bernanke, dat de wereld vooral geen opleving van Amerikaanse consumentenbestedingen hoeft te verwachten.
“Ach ja, economische voorspellingen”, zult u misschien denken, maar dan moet ik u toch teleurstellen. Inderdaad hebben de afgelopen decennia een aaneenschakeling laten zien van onbetrouwbare inschattingen. Verleden maand zei Nobelprijswinnaar Paul Krugman zelfs dat de meeste macro-economische analyses van de afgelopen dertig jaar “spectacularly useless at best, and positively harmful at worst” zijn geweest. Maar vandaag de dag kunnen we redelijk vertrouwen op lieden als Roubini, Krugman, Rogoff en DeLong.
Interessant in dit verband – zeker in retrospect – is de besloten zitting van het Huis van Afgevaardigden op 13 maart 2008. Het was pas de vierde keer in 176 jaar, dat zoiets gebeurde en het zou gaan over de Foreign Intelligence Surveillance Act. In werkelijkheid kwamen onder meer de volgende zaken aan de orde: de ineenstorting van de Amerikaanse economie in september 2008, het failliet van de federale overheid in februari 2009 en de mogelijkheid van onlusten ten gevolge daarvan. In maart 2008 waren dit soort zaken absoluut nog niet de consensus, maar kennelijk was er meer dan voldoende grond. Misschien zijn heel veel economen dom, sommige lui die aan de touwtjes trekken, weten in elk geval drommels goed wat er aan hun fiets hangt.
Jaap Bloem is in IT since the PC and now a Research Director at Sogeti/VINT. In his days at KPMG Consulting he co-founded the IT Trends Institute. Jaap was a publisher of IT books and editor in chief of IT magazines at Wolters Kluwer. Before coming to VINT, Jaap was the Marketing Executive for the Dutch Chapter of ISOC, the Internet Society. Jaap has co-authored many books and articles, and loves to develop and evangelize ground-breaking thought and insight together with colleagues and partners. Jaap Bloem is in augustus 2018 overleden.
Jaap, wanneer ga je de columns bundelen en uitgeven in boekvorm? Is inmiddels een mooie reeks!
@Marco: zit te denken om dat samen met bijdragen van een paar anderen te doen inderdaad. Misschien even wachten tot numero 52 en dan een echte vooruitblik toevoegen.
Jaap, volgens mij werd er vroeger gebruikt gemaakt van economen. Hun adviezen werden ter harte genomen door de beleidsmakers. Helaas, economen zijn altijd verdeeld. Blijkbaar kunnen ze geen consensus bereiken. Niet voor niets is de theorie van Keynes jarenlang uit beeld geweest. Het valt ook niet mee om de broekriem aan te halen op het moment dat het goed gaat. Dat valt niet goed bij het electoraat.
De laatste jaren lijken beleidsmakers, onder andere Greenspan en Bernanke, het beleid te bepalen ongeacht wat de economen roepen. Het heeft weinig invloed op het (wereldwijde) beleid. De wereld wordt overspoeld met geld.
Crisissen zijn van alle tijden. Inderdaad, het wachten is op de volgende crisis. Op zich is daar niets mis mee omdat een crisis een reinigend effect kan hebben. De boer moet nu eenmaal zo nu en dan in de boomgaard snoeien.
Zodra de boomgaard niet op tijd wordt gesnoeid, zal er sprake zijn van wildgroei. In plaats van te snoeien wordt de boomgaard op dit moment bemest, waardoor er weer een (welige) groei zal plaatsvinden. Het bedrijfsleven lijkt er weer groen uit te zien. Zoals gezegd: ‘over een paar jaar is er weer een crisis’. De groei heeft tot onvoldoende vruchtvorming geleid.
Het is te hopen dat de komende crisissen, qua intensiteit, niet steeds erger worden, zodat er alsnog een beroep moet worden gedaan op economen.
Ik stel voor dat iedere econonoom voortaan vergezeld gaat van een psycholoog. Niet alleen om de psychologie van mensen beter te begrijpen, maar ook om hun eigen gedrag beter te begrijpen en welk effect dit heeft op hun inzichten en voorspellingen. Wat een zooitje. Het lijkt wel marketing.
Waar ik moeite mee heb zijn de soaring oil prizes…
De grondstofprijzen (olie, ijzer o.a.) staan juist onder druk door de afgenomen vraag, gecombineerd met de lage rentes maakt dit het makkelijker om uit het dal te klimmen. Misschien gaan deze wel omhoog maar dan zou ik graag weten hoe!
@ Jaap, ‘WE’RE JUST NOT GOING TO HAVE ENOUGH MONEY’. Ik snap het probleem niet. Voor alle andere zaken draait men de geldpersen open. Niemand lijkt meer op te kijken van een begrotingstekort van circa 12 procent. Als men de buitenlandse avonturen stopt, en dit geld in de gezondheidszorg stopt houdt men vermoedelijk nog het een en ander over om de schuld af te betalen en of om de ‘obesitasproblematiek’ aan te pakken. Als het zo door gaat komt het gevaar van binnenuit in plaats van buiten de territoriale wateren. Een op de vier Amerikanen kampt met een fors overgewicht. Dat lijkt me geen gezonde ontwikkeling.
Zie: http://www.nu.nl/algemeen/2049660/overgewicht-kost-amerikanen-147-miljard.html
Beste Jaap,
‘Mijn voorspelling: “economie” zal tussen over ultimo 12 maanden op compleet andere leest zijn geschoeid. Geen kwestie van Marxisme of Socialisme 2.0 – gewoon een onomkeerbare “Speling der Natuur”.’
Een interessante stelling. Ik geloof meer in economische- en sociale cycli. In de jaren zeventig was het verdienen van geld een niet zo sympathieke (maatschappelijke) bezigheid. Winst maken was niet erg populair. Beleggen? Geen hond had er over gehoord. In de jaren tachtig draaide alles langzaam maar zeker om. Winst maken was een noodzaak! Het akkoord van Wassenaar was het startsignaal van een noodzakelijke trendwijziging. Nederland was verziekt. Aandelen kwamen in trek. Langzaam maar zeker werd er driftig gespeculeerd. De economie, ondanks het protest van de vakbonden, moest aan vrijhandel onderworpen worden. De boel is uit de hand gelopen. Zeg maar gerust dat het systeem opnieuw verziekt is. Daarom denk ik denk eerder aan een maatschappelijke ommekeer.
Moderne normen en waarden op basis van herkenbare principes uit het verleden zullen weer hun intrede doen. Bureaucratie, controle, staatshulp, overheidsingrijpen, protectionisme en daarmee een afbrokkelende wereldhandel zal weldra zijn intrede doen. Zie: http://www.trouw.nl/tera/article2028447.ece/Protectionisme_baart_Kroes_en_EU-ministers_financien_zorgen_.html
We zullen niet meer terugkeren naar de jaren “60 of “70. Immers, het zal nooit meer zijn zoals vroeger. Het kapitalisme heeft zichzelf uitgehold. Verschillende kapitalistische staten (Amerika, Engeland) bedienen zich nu volop van ooit verfoeide communistische staatsbemoeienis. Er wordt om hulp geschreeuwd.
Een van de gevolgen zal zijn dat de regelgeving op velerlei fronten toe zal nemen. Als gevolg hiervan zal de inflatie toenemen. Er is hoop. Want over ongeveer 30 jaar zijn mensen het nieuwe en het verstikkende beleid zo zat, dat men het zal uitschreeuwen. ‘We willen een vrije markteconomie. Weg met het verziekte systeem.’ Het akkoord van Texel, mocht het nog droog staan, zal de economie weer een impuls geven 😉
Gerelateerde artikelen
Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!
Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!