De macht van Wikileaks: Waarom Amerika niet kan winnen
Het kan niemand ontgaan zijn, Wikileaks beheerst al ruim 1,5 week het wereldnieuws. Nationale overheden proberen de schade in te perken. Tot dusver tevergeefs. Over waarom Wikileaks géén terroristische organisatie is, maar daar wel veel mee gemeen heeft. En daarom is Wikileaks onstuitbaar. Julian Assange zit in een Britse cel, steeds meer bedrijven verbreken de zakelijke banden met Wikileaks, de V.S. onderzoeken mogelijkheden tot strafrechterlijke vervolging en toch blijft Wikileaks dagelijks doorgaan met het lekken van ambtsberichten van V.S. ambassades. Ongeacht de middelen die de V.S. of andere overheden inschakelen zal dit de komende maanden ook gewoon doorgaan. Wikileaks is niet te stoppen. Maar waarom?
Er zijn interessante parallellen te trekken met hoe terroristische organisaties opereren. Let wel, dit is geen waarde oordeel over de doelstellingen van Wikileaks, maar een poging om op een fundamenteler niveau te kijken naar de organisatievorm die Wikileaks vrijwel onaantastbaar maakt. Een organisatievorm die verbluffend veel overeenkomsten vertoont met bijvoorbeeld Al Qaida.
Hoe organiseert een “succesvol” terreurnetwerk zich
Laten we Al Qaida als voorbeeld nemen. Al bijna 10 jaar non-stop opgejaagd met militaire, economische en politieke middelen, maar nog steeds actief. Miljarden dollars zijn uitgegeven aan de jacht op Osama Bin Laden en Al Qaida. Desalniettemin bestaat dit netwerk voort. Waar is dit ‘succes’ aan te danken? Hoe kan het dat een groep die wereldwijd wordt bestreden voort bestaat en nog steeds plannen kan maken en uitvoeren om ons / het Westen aan te vallen.
De verklaring voor de onuitroeibaarheid van Al Qaida en andere terreurorganisaties zit in hun organisatievorm die gekenmerkt wordt door:
• Onafhankelijk opererende cellen
• Gedistribueerde aanwezigheid (meerdere landen)
• Aantrekkingskracht van de ‘missie’ op sommige mensen
• Gebruik van internet als propaganda middel
• Bereidheid om martelaar te worden
• Vermogen om in stilte te opereren
Door deze kenmerken is het onmogelijk om een organisatie als Al Qaida in één klap uit te schakelen. Na 10 jaar en het besteden van miljarden dollars is het netwerk wel verzwakt, maar bij lange na niet op haar knieën gebracht. Op basis van deze en andere kenmerken voorspel ik dat Wikileaks niet uitgeschakeld kan worden. Een voorspelling die niet volgt uit een bepaalde politieke overtuiging, maar puur op basis van een analyse van de organisatie. De bovenstaande punten komen één voor één aan bod in relatie tot Wikileaks.
Onafhankelijk opererende cellen
Wikileaks drijft op de hulp van honderden vrijwilligers, die elkaar bij lange na niet allemaal kennen. Het oppakken van de top is theoretisch denkbaar, maar iedereen uitschakelen, dat is een utopie. Nog los van de vraag of al deze mensen strafbare feiten hebben gepleegd. Schakel je een cel uit, dan neemt een andere cel het over. Met cel bedoel ik in de Wikileaks context een groep vrijwilligers. Het is hierbij niet van belang of het werk onder de naam Wikileaks wordt voortgezet. Een andere klokkenluider site is zo opgezet. En met de huidige mogelijkheden tot (online) communicatie en interactie met supporters is dit snel bekend te maken.
Gedistribueerde aanwezigheid
De vrijwilligers van Wikileaks bevinden zich in tal van landen. Die hebben allemaal andere wetgeving op het gebied van het onthullen van (staats)geheimen en ook verschillen in cultuur en opvattingen. Proberen om al die landen tot een gemeenschappelijke aanpak te bewegen, is een schier onmogelijke taak. Er hoeven maar 1 of 2 landen dwars te liggen en er is een vrijplaats waar Wikileaks kan opereren. Net zoals Al Qaida vanuit bepaalde landen, zoals Pakistan, redelijk ongehinderd kan opereren. It just takes one.
Aantrekkingskracht van de “missie”
Wikileaks is een fenomeen. Waar terreurnetwerken al een netwerk van supporters op de been kunnen brengen voor financiering, verspreiding van de ideologie en het uitvoeren van de kerntaak, is dat voor Wikileaks 1000x eenvoudiger. De organisatie is geweldloos, heeft formeel gezien geen politieke agenda en een missie die op veel sympathie kan rekenen (“we open governments”). Het streven naar transparante overheden zal weinigen tegenstaan. En laten we eerlijk zijn, stiekem smullen we allemaal van de onthullingen die ons dagelijks via de media bereiken.
Nu steeds meer op straat ligt en Wikileaks continu de media beheerst, zal het aantal mensen dat de organisatie een warm hart toedraagt in de miljoenen lopen. En ja, er zijn ook vele tegenstanders. Maar dat is het punt niet. Zolang Wikileaks vrijwilligers op de been kan brengen, zal het in een of andere vorm altijd voortbestaan. De rest wordt gedaan door de media en talloze mensen die op social media in discussie gaan over informatie die door Wikileaks wordt onthuld. Geen overheid kan deze informatiestroom indammen. Elke poging daartoe, vergroot de publieke steun voor Wikileaks.
Gebruik van internet als ‘propaganda’ middel
Diverse terreurnetwerken maken al jaren dankbaar gebruik van de mogelijkheden die het web biedt om hun boodschap te verspreiden. Via sites in verschillende landen, mirrors, video materiaal enzovoort worden de ware ‘gelovigen’ aangespoord tot actie. Wikileaks pakt de zaken professioneler aan en heeft daartoe ook de ruimte. Zo zit men op Twitter en Facebook. Voor Al Qaida een stuk lastiger uiteraard, alhoewel er wel een parodie Twitter-account is voor Al Qaida. Dankzij de aanwezigheid op meerdere platformen, kan content van Wikileaks snel verspreid worden onder een grote groep followers (bijna 500.000 op Twitter). Ook heeft men het eenvoudig gemaakt om mirror sites op te zetten; daarvan zijn er op dit moment al honderden. Deze allemaal uit de lucht proberen te krijgen is een utopie. Zelfs al zou het lukken om de huidige mirror sites te blokkeren, dan springen er zo weer honderden of duizenden nieuwe op. Enigszins vergelijkbaar met terroristische organisaties. Dood er een en een ander neemt zijn plaats in.
Wordt Assange een martelaar voor het vrije woord?
Of er een verband is tussen de aanklachten die in Zweden tegen Assange zijn ingediend en Wikileaks weten we niet. Het kunnen valide aanklachten betreffen, in welk geval hij zich net als ieder ander voor een rechter moet verantwoorden. In de beeldvorming heeft Assange wel een groot voordeel. Voor, tijdens en na een eventueel proces kan vanuit zijn kamp betoogd blijven worden dat het een politieke rechtsgang is met geen ander doel dan Wikileaks te dwarsbomen en Assange uit te schakelen. Zeker in het geval van uitlevering naar de V.S., zal dit argument aan kracht winnen. Eind van het liedje kan zijn dat Julian Assange als martelaar van het vrije woord in een Amerikaanse cel belandt. Het is maar zeer de vraag of dat voor de Amerikanen een overwinning zou zijn.
De potentiële backlash is niet gering. Wikileaks draait zonder Assange ook wel door en kan waarschijnlijk op enorm veel extra support rekenen. In die zin is een cynische uitleg, dat Assange met zijn arrestatie de missie van Wikileaks meer helpt, dan wanneer hij op vrije voeten was gebleven. Voor de fanatieke aanhang is Assange nu al een martelaar, die op last van de V.S. uitgeschakeld is of mogelijk zal worden. Waar of niet, deze kaart zal de komende tijd veelvuldig gespeeld worden. Wat Wikileaks en Assange weer de nodige nieuwe supporters oplevert.
Vermogen om in stilte te opereren
In de mediastorm van dit moment zouden we het haast vergeten, maar Wikileaks verstaat de kunst om in alle stilte te opereren in de tijd tussen grote onthullingen. De organisatie is zo gesloten als een fort. Zo had men de nu gelekte ambassade berichten al maanden in handen. Hier is niets over uitgelekt, tot het moment dat Wikileaks zelf de aankondiging deed. Over de organisatie (wie zitten erin, waar komt het geld vandaan, wat willen ze echt) is erg weinig bekend. Apart enerzijds voor een organisatie die open, transparante overheden nastreeft, maar niets over zichzelf loslaat. Anderzijds, zie je ook hier de parallel met terreurnetwerken. Het vermogen om de communicatie te beperken tot een kleine kring en niet te ‘lekken’. Bij Wikileaks praat niemand zijn mond voorbij.
Extra redenen waarom Wikileaks wint
De parallellen met Al Qaida of andere terreurorganisaties houden natuurlijk ergens op. Voor Wikileaks is het gunstig dat zij nog een aantal specifieke voordelen geniet. Daaronder de publieke opinie, die in veel landen gematigd positief is over het werk dat Wikileaks verricht. Zeker in West-Europa, kan Wikileaks op veel sympathie rekenen. De publieke opinie is wel iets om rekening mee te houden voor overheden en ook bedrijven. Het hacken van de websites van Visa, Masterclass en andere bedrijven is het topje van de ijsberg. Het werk van een kleine groep hackers en activisten. Het grotere gevaar voor overheden en bedrijven schuilt in wat de massa doet. Burgers hebben twee machtsmiddelen: hun stem bij verkiezingen en de keuzes die zij als consument maken t.a.v. met welke bedrijven zij zaken willen doen. Dat noopt tot voorzichtigheid.
Een tweede voordeel is dat onduidelijk is of datgene dat Wikileaks doet überhaupt illegaal is. En zelfs als dat in bijvoorbeeld de V.S. het geval is, speelt het probleem van jurisdictie. Assange is geen Amerikaans staatsburger, Wikileaks opereert niet vanuit de V.S.. Daar zijn wel wat hobbels te nemen om tot een eventuele, succesvolle rechtsgang te komen. Zelfs al komt het tot een rechtszaak, dan is dit voor Wikileaks ook weer een podium!
Tot slot heeft Wikileaks zoveel geheim materiaal in handen dat zij maanden, zo niet jaren door kunnen gaan met het lekken van de informatie die zij nu reeds in handen hebben. Ongetwijfeld krijgen ze in de komende maanden en jaren ook andere geheime informatie in handen gespeeld. Linksom of rechtsom wordt dit gepubliceerd. Desnoods via andere kanalen/websites. Hiermee blijft de druk op beleidsmakers continu aanwezig. Met de dreiging van een internet bom, gijzelt Wikileaks de V.S. ook min of meer. Over de hele aardbol zijn versleutelde bestanden verspreid met daarin de inhoud van alle gelekte ambassade documenten en mogelijk nog meer. Wikileaks dreigt met het vrijgeven van de code waarmee de bestanden gedecodeerd kunnen worden, als haar of haar oprichters iets gebeurt. Op dat moment ligt alles dat de V.S. angstvallig geheim wil houden in één keer op straat.
Welke opties heeft de V.S.
Diplomatie is zinloos. Ik zie de V.S. niet snel met Wikileaks onderhandelen. Wat andere landen kunnen en bereid zijn te doen is ook twijfelachtig. Zo zie ik de Nederlandse regering niet optreden tegen het feit dat Wikileaks ook vanuit Nederland wordt gehost. Loyaal transatlantisch bondgenoot of niet. Hier gaat men zijn vingers niet aan branden om interne politieke redenen. Angst voor de publieke opinie.
Economische macht wordt wel aangewend om bedrijven onder druk te zetten banden met Wikileaks te verbreken. Dit zal niet afdoende zijn. Zolang men kan zorgen voor hosting van de site en voor inkomsten, staat niets het in de lucht blijven in de weg. Gezien de slagvaardigheid van Wikileaks, om ondanks het terugtrekken van verschillende hostingproviders, deze week in de lucht te blijven en de mate van publieke steun, hoeft men zich over hosting en financiering niet al te veel zorgen te maken. De hele operatie draait op slechts 200.000 euro per jaar. Een bedrag dat bij elkaar te sprokkelen moet zijn.
Wat resteert is een juridische aanpak. Zolang nog niet duidelijk is of en zo ja, wélke wetten dan precies, er zijn gebroken, is dit koffiedik kijken. Maar al zou Wikileaks in de V.S. veroordeeld worden, dan betekent dat nog niet dat de site uit de lucht gaat. Dit is zelfs uitermate onwaarschijnlijk. Er is altijd wel een land en een provider die de site wil hosten. Internet kent geen centraal gezag, dus helemaal uitbannen is onmogelijk. En mocht het door een wonder lukken om Wikileaks echt van het web te krijgen, dan staat een dag later de site ‘Wikisecrets’ of iets dergelijks online. Met formeel geen banden met Wikileaks, dus niet strafbaar totdat er iets gebeurt waarvoor zij eventueel vervolgd kunnen worden.
Kortom, eigenlijk staat het machtigste land ter wereld min of meer machteloos tegenover een groep vrijwilligers met een website. It´s a new world. In die zin is de casus Wikileaks een eyeopener met betrekking tot de enorme impact die het internet heeft. In de komende jaren gaan we waarschijnlijk nog meer grote omwentelingen zien, waarbij het internet een cruciale rol speelt.
Is Wikileaks ingesprongen op het gat in de markt?
Uiteindelijk draait de zaak helemaal niet om Wikileaks. Zij zijn de pionier. De eerste wereldwijd opererende, bij het grote publiek bekende klokkenluidersite. In marketing termen kan je stellen dat men een nieuwe markt heeft ontwikkeld. Imitaties en concurrenten zullen nu spoedig opstaan. Net zoals de iPad van Apple nu concurrentie krijgt van andere tablets. Er is bewezen dat er ‘markt’ is voor een klokkenluidersite als Wikileaks. De media vreten het en het publiek volgt het belangstellend. Blijkbaar voorziet wat Wikileaks doet in een behoefte bij media en publiek. Daarom ben ik van mening dat zelfs indien Wikileaks zou verdwijnen, dit gat direct opgevuld wordt door anderen. De geest is uit de fles en die keert er niet meer in terug.
P.S. Over de vraag of het al dan niet goed is wat Wikileaks doet, spreek ik mij in dit artikel niet uit. Dat is niet het onderwerp. Iedereen mag hier zelf een oordeel over vormen. Uiteraard heb ik ook een mening, maar dat levert geen interessant artikel op, denk ik.
Marco Dekkers is Online Marketing Manager bij een landelijk opererend opleidingsbedrijf. Dit artikel is op persoonlijke titel geschreven.
Onder deze gastblogaccount schrijven auteurs die geen blogger zijn van Marketingfacts. Heb jij een blog die je wilt delen, of wil je graag blogger worden, stuur dan een tweet of mail naar de redactie.
Leuke analyse maar jammer dat je de vergelijking met een terroristische organisatie trekt. Het had ook het burgerverzet kunnen zijn in de 2e wereldoorloog.
@Peter: goed punt. De parallel met het burgerverzet in WOII gaat voor een belangrijk deel op. Laat ik voorop stellen dat de vergelijking in het artikel niet is ingegeven als politiek oordeel over Wikileaks. Daar onthoudt ik me van. Of datgene dat zij doen juist is, daar ben ik zelf nog niet uit.
De reden om voor een vergelijking met moderne terreurnetwerken te kiezen is tweeledig. Enerzijds vanwege de herkenbaarheid, zowel Al Qaida als Wikileaks spelen in onze tijd. Ten tweede vanwege de belangrijke rol die internet speelt in deze kwestie. Dit element mocht m.i. in de analyse niet ontbreken omdat dit het grote verschil is met hoe zowel terreurnetwerken als vrijheidsstrijders in het verleden opereerden.
Elke parallel heeft uiteraard ook zijn grenzen. Er zijn fundamentele verschillen tussen wat Al Qaida doet en wat Wikileaks doet. Die verschillen zijn evident. Mijn analyse richt zich op de vraag waarom beide zo lastig verslagen kunnen worden door machtige overheden. Daarin zit m.i. de interessante parallel.
goed artikel. Alleen de minstens 20 fouten in -d – dt -t zijn uitermate storend! Dat zijn dus geen eenvoudige typfoutjes. Het kofschip, en de tegenwoordige/verleden/voltooide tijd niet waar? Opleiding nodig!
@ Ben Je overdrijft. Het waren er 8.;) Die heb ik aangepast. Graag je inhoudelijke commentaar als je het een goed artikel vond!
@Ben Ik heb over alle 20 fouten in -d -dt en -t heen gelezen. Ik vind de inhoud boeiender dan de vorm/spelling.
@Marco interessante kijk op het geheel.
Marco,
Jammer dat je geen kant kiest! In deze fundamentele strijd tussen de vrijheid van het net en de onvrijheid van de grote bedrijven en overheden (Visa, PayPall, Amazon, overheid VS, Zweden) moet men (vind ik) een stelling kiezen. De wereld is nu, voor het eerst in mijn leven, zwart-wit. Goed – fout. Voor – tegen. Dus ook jij, Marco, moet stelling kiezen. Analyses vanaf de zijlijn heeft men niets aan….
Vriendelijke groet,
Victor
@Peter Ik begrijp de vergelijking heel goed. Je bent je als “kleinere” organisatie aan het verzetten tegen de gevestigde orde. Zo kan je de vergelijking ook maken tussen Al Qaida en het burgerverzet. Zelfs tussen de motieven kan je die vergelijking trekken. Een gemiddeld Al Qaida aanhanger ziet zichzelf namelijk zeker als een vrijheidsstrijder. Net als de verzetsleden tijdens WOII en net zoals de medewerkers van Wikileaks.
Bij het maken van die vergelijking wordt er geen partij gekozen voor een van de genoemde organisaties. Wie jij als held of als anti-held ziet is interessant in een ander gesprek, maar bij dit artikel niet van belang.
@ Ferry: dank voor het compliment
@ Victor: ik ben het niet met je eens. Niemand “moet” een standpunt innemen. Vrijheid betekent ook dat er ruimte is voor twijfel. Bij mij is die er. Enerzijds heb ik sympathie voor de activiteiten van Wikileaks. Het nieuws en de laatste onthullingen volg ik dan ook gretig. Anderzijds begrijp ik heel goed dat diplomatiek verkeer gebaat is bij geheimhouding. Daarbij zoek ik de ‘fout’ overigens niet bij Wikileaks, maar bij de V.S. zelf. Ze hebben zelf de verantwoordelijkheid om vertrouwelijke informatie goed af te schermen. Alles bij elkaar ligt mijn sympathie meer bij Wikileaks. Het is de taak van media om misstanden aan het licht te brengen.
Maar als je vraagt om een zwart-wit keuze, goed of fout, dan ga ik daar niet in mee. Volgens mij zit de wereld veel complexer in elkaar. Ik respecteer jouw opvatting, maar hoop dat je je kan voorstellen dat anderen ruimte voor nuance laten. Juist als er geen ruimte meer is voor dialoog en twijfel ontstaan er gevaarlijke situaties. De Bush regering zag de wereld ook in termen van goed versus fout. If you’re not with us, you’re against us. Informatie die niet aansloot bij het eigen wereldbeeld werd opzij geschoven. We kennen de consequenties. Dit fenomeen werkt wel beide kanten op. Aan welke kant je ook staat, zwart-wit denken leidt tot ongelukken. In een democratie hoef je jezelf niet in een kamp in te delen (het mag).
@Marco,
Het gaat mij niet over het stelling nemen over de cables. Daar kan ik inkomen dat het handiger dat het ‘geheim’ blijft dat je ambassada personeel van mening is dat Sylvio Berlusconi een boef is.
Het gaat om iets veel fundamentelers, de reactie van overheden en grote bedrijven. Zij gaan, met al hun middelen (behalve via de rechtzaal), in tegen vrijheid van publicatie. Vrijheid van pers. Dat is behoorlijk zwart wit in mijn ogen en voor het eerst in mijn leven is er geen ruimte voor nuance. De strijd die nu gevoerd wordt bepaald hoe vrij wij de komende tientallen jaren zijn. Voor mij, geen ruimte voor nuance. (En ik ben Meneer Nuance himself, dat is ook de reden dat ik nu zo gepassioneerd ben hierover!)
Ik vraag je dus toch er in mee te gaan om een keuze te maken of Wikileaks iets goeds is of iets slechts dat bestreden moet worden… Maak een keuze!
Volgens Dante is het warmste plekje in hel gereserveerd voor diegene die geen keuze maken in tijden van een morele crisis. En nu weet ik niet of Dante altijd gelijkt heeft en of ik je dat gun, maar misschien is het iets om in je achterhoofd te houden… 😉
Damn it Victor, dat heb je goed onderbouwd. Behalve dat stukje over de hel, nu lijk je weer een beetje op de terroristen. 😉
@Bas Je slaat de spijker op zijn kop. Dank voor je reactie/aanvulling.
@Victor Ik vond het al zo warm worden in huis 😉
Ik begrijp nu je punt Victor. Ik dacht n.a.v. je eerdere reactie dat je het had over het lekken van de cables op zich. Wat betreft de reactie van overheden en bedrijven. Die is in ieder geval niet handig. Dan doel ik niet eens zozeer op de bedrijven. Ik kan mij voorstellen dat zij onder zeer zware overheidsdruk zijn gezet. Als je kijkt om welke bedrijven het gaat (o.a. Mastercard, Visa), valt op dat het Amerikaanse bedrijven zijn. Vermoedelijk hebben zij in niet mis te verstane woorden te horen gekregen dat blijven werken met Wikileaks hun belangen kan schaden. Laten we wel wezen en bedrijf is geen filantropische instelling. Visa en Mastercard hebben een winstoogmerk en aandeelhouders waaraan ze zich moeten verantwoorden. Als uncle sam je onder druk zet, dan luister je wel als beursgenoteerde onderneming. Is dat ethisch? Misschien niet, maar onder druk wordt alles vloeibaar. Ik vraag mij af of andere ondernemingen anders gehandeld zouden hebben.
Dat de overheid van de V.S. zich verzet tegen publicatie kan ik me nog wel voorstellen. Niets doen is geen optie. Voor de buitenwereld (andere regeringen en eigen burgers), moet men zich actiebereidt tonen. Vergis je ook niet in de publieke opinie. Die ligt in de V.S. anders dan hier. Veel mensen daar vinden het schandalig was Wikileaks doet. Niets doen staat voor Obama gelijk aan politieke zelfmoord. Dat is een kwestie van realisme. En ethiek? Veel mensen zullen betogen dat wat Wikileaks doet onethisch is. Zie de felle discussies online.
Voor mij persoonlijk is de vrijheid van de pers bijna absoluut. Deze mag niet ingeperkt worden. Tenzij… er mensenlevens of veiligheidskwesties in het geding zijn. En daar kom je in een schemergebied. Komen er mensen in gevaar door publicatie van de cables? De V.S. beweert van wel, maar bewijs van die stelling ontbreekt. Who knows? Ik weet het echt niet.
Vind ik dat Wikileaks bestreden moet worden? Ik neig naar een nee. De overheid heeft een eigen verantwoordelijkheid om vertrouwelijke informatie goed te beschermen. Als het eenmaal gelekt is, is het in principe fair game voor een vrije pers. Die zich overigens dan nog steeds kan afvragen, ‘is het verantwoord om over punt XYZ te publiceren?’. Dient dit de publieke zaak of wegen andere belangen zwaarder? Die keuze moeten journalisten dagelijks maken.
Tot slot. Als ethiek is dat je een keuze maakt, dat je als het ware een kamp kiest, ongeacht welk kamp, wat is ethiek dan waard? Voor- en tegenstanders van Wikileaks en van de overheidsreactie brengen beiden zwart-wit redeneringen in stelling. Beide kampen zijn 100% overtuigd van het eigen morele gelijk en beschuldigen de andere kant van het innemen van een immoreel standpunt. Als ik een kamp kies, heb ik dan per definitie gelijk of juist ongelijk? Daar wil ik met Dante best over in debat, mochten we elkaar ooit treffen (liefst over een jaar of 40).
Jongens, het is toch niet zo moeilijk.
Het is niet zo zwart-wit. Er is niet altijd een goed en een fout en je kan dus niet altijd zeggen dat je gelijk hebt of niet. In dit geval kan je mening dus zijn dat beiden partijen goed zijn, je mening kan ook zijn dat beiden partijen fout zijn.
Mijn mening is dat het verzet tegen publicatie van de VS op een totaal verkeerde manier wordt aangepakt, kortom; zij zitten iig fout. Wat betreft Wikileaks kan het nog beiden kanten op gaan. Dit hangt volledig af van hoe vitaal de informatie is die ze beloven te hebben. Als het bij een paar roddels over de persoonlijkheid van Berlusconi blijft, valt het allemaal wel mee. Mocht het toch een oorlogje of 2 starten, dan moeten ze misschien nog eens nadenken voordat ze met man en macht persvrijheid willen verdedigen.
Helemaal consequent in je gedachtegang over de overwinning van Wikileaks ben je niet. In je stuk schrijf je: ‘Het grotere gevaar voor overheden en bedrijven schuilt in wat de massa doet. Burgers hebben twee machtsmiddelen: hun stem bij verkiezingen en de keuzes die zij als consument maken t.a.v. met welke bedrijven zij zaken willen doen. Dat noopt tot voorzichtigheid.’ Wat de politiek rest is dus enkel juridische middelen.
Dat betwijfelde ik direct al en jij nu ook, blijkt uit je laatste reactie.’Wat betreft de reactie van overheden en bedrijven. Die is in ieder geval niet handig. Dan doel ik niet eens zozeer op de bedrijven. Ik kan mij voorstellen dat zij onder zeer zware overheidsdruk zijn gezet.’ Dat is dus meer dan juridische middelen.
Bovendien heeft de VS met Guantanamo Bay al bewezen dat het over de rand van juridische middelen heen durft te gaan. Als ik de retoriek nu hoor, zie ik dat ook hierbij wel gebeuren.
Ook ga je ervanuit dat Wikileaks nog voldoende informatie heeft om de VS onder druk te zetten. Is dat zo? Het is snel gezegd door Wikileaks, maar of het waar is, is de vraag.
Ik denk met jou dat de overheden en bedrijven Wikileaks niet snel eronder zullen krijgen, maar of ze echt zullen winnen betwijfel ik.
Bovendien, wanneer heeft Wikileaks gewonnen? Als het alle documenten die het zegt te hebben online heeft gezet, maar daardoor niet alleen in de VS, maar in alle landen de politieke en mogelijk ook de publieke opinie tegen zich heeft?
@Victor: Voor het eerst in je leven echt kiezen? In 2001 stelde George W. Bush de hele wereld toch ook al voor de keuze: you’re with us, or you’re against us.
Overigens heb ik net op tijd nog een kleine bijdrage via Paypal aan Wikileaks overgemaakt.
Thanks voor iedereen zijn constructieve bijdrage.
Toen Bush dat zei in 2001 moest ik er om lachen en dacht “Mwoah, moet dat nou zo?” Nu heb ik echt, gevoelsmatig, voor het eerst van mijn leven het gevoel dat dit zwart – wit is. Nooit gedacht dat ik dat ooit zou hebben want ik zie altijd beide kanten van de medaille. Ook in 2001 toen ik net 22 was. Nu voor het eerst niet. Nadat de fundamentele discussie gewonnen is door Wikileaks praat ik graag verder over wat wel en wat niet te lekken. Maar eerst deze strijd winnen van overheden en bedrijven die de rechtstaat aan hun laars lappen . Daarna is er weer tijd voor nuance. 🙂
Intelligent betoog over de wereldwijde hype. Een van de weinige eigenlijk; hulde!
@ Bram Eens met je betoog
@ Bas De reden die je noemt weegt bij mij zwaar bij het oordeel over Wikileaks. We weten nog niet hoe dit uit gaat pakken. Ik vermoed dat het uiteindelijk redelijk los zal lopen, maar zeker is dat niet. Het eindoordeel over Wikileaks moet nog geveld worden. Voor nu geef ik ze de voordeel van de twijfel. Het lekken van vitale lokaties, zoals gisteren, vind ik wel op of over het randje. Wat heb ik eraan dat ik weet waar een internetkabel het land binnenkomt of welke medicijnenfabriek van vitaal belang is? Een maatschappelijk belang zie ik niet 1-2-3 bij het publiceren van die informatie. Terwijl het wel veiligheidsrisico’s met zich meebrengt. Als ik al kritiek op Wikileaks heb, is het op dit punt. Moet je alles openbaar maken dat je hebt ontvangen? Wikileaks lijkt daarvoor te kiezen, terwijl je enige filtering best kunt verantwoorden als het publiceren van bepaalde informatie geen maatschappelijk belang dient. Het zou de steun voor wat Wikileaks doet m.i. ook ten goede komen als zij ervoor kiezen om af en toe de keuze te maken om iets niet te publiceren. Maar goed, misschien was dit een uitzonderlijk geval. We zullen zien wat er nog komt.
@ Victor Je brengt je standpunt met passie naar voren. De discussie is daarbij gebaat. Dank voor het aanzwengelen van de discussie op het punt ethiek. Zelf geef ik er de voorkeur aan beide kanten van de medaille te zien.
@ Mark Ik stel ook niet dat Wikileaks wint van Amerika, maar dat Amerika niet kan winnen van Wikileaks. Tussen die 2 statements lijkt misschien op het 1e oog geen verschil te zijn, maar dat is er wel. Wanneer heeft Wikileaks gewonnen? Dat hangt af van hun doelstellingen. Daar zijn ze niet echt transparant over, dus in die zin is het lastig te bepalen of Wikileaks ‘wint’.
Mijn punt is dat Amerika, of welk ander land dan ook, dit soort organisaties niet kan verslaan. Als het al zou lukken om Wikileaks in de huidige vorm ui te schakelen, dan zijn er zo 2, 3, 4 nieuwe Wikileaks opgezet. Nationale overheden kunnen deze ontwikkeling niet (meer) tegenhouden. Daarvoor is het internet te diffuus en ongrijpbaar. Er is geen internet ‘regering’. Men zal zeker de grens opzoeken van wat juridisch mogelijk is en daar wellicht overheen gaan. Maar lekken is van alle tijden. Het grote verschil is dat het nu mogelijk is om de verspreiding van gelekte informatie op grote schaal en gedistribueerd aan te pakken. Dicht je het eene lek, dan ontstaat er een ander. Dit tekent de machteloosheid van regeringen. Een creditcard maatschappij of Amazon kan je onder druk zetten, maar een groep (anonieme) vrijwilligers niet.
Heeft Wikileaks een troef in handen in de vorm van veel nog niet naar buiten gebrachte informatie? De algemene aanname is van wel. Naar verluidt zijn er ruim 250.000 documenten gelekt. Daarvan is nog maar een fractie gepubliceerd. Dit is een bewuste mediastrategie van Wikileaks. Zij willen het nieuws maandenlang met cablegate beheersen. Tot nu toe met succes.
Bedankt, leuk betoog. Heb genoten tijdens het lezen, je hebt me echter niet helemaal overtuigd.
Uitstekend artikel. Veel mensen vragen zich af hoe het gaat aflopen met WikiLeaks en Julian Assange. Dit is een goede analyse waaruit blijkt dat WikiLeaks voor de overheden meer is dan slechts een groep journalisten die gelekte documenten op het web publiceren.
Inhoudelijk heb ik één opmerking. WikiLeaks lekt geen documenten. Het publiceert slechts documenten die door tot nog toe onbekende mensen (mogelijk uit de overheden zelf) gelekt zijn. Aangezien dit artikel niet is geschreven om een oordeel te vellen, maakt het niet veel uit.
Leuk stuk Marco!
Ik ben ook niet voor of tegen. Er schuilt naar mijn mening zeker een gevaar in het openbaar brengen van de keuzes van overheden om “onze samenleving” te beschermen. Er is zeker een prijs voor de vrijheid die wij genieten, maar wie bepaalt die? De V.S., Julian Assange, iedereen of niemand?
Soms komt een voorspelling veel sneller uit dan je zelf denkt.
“Imitaties en concurrenten (van Wikileaks) zullen nu spoedig opstaan.”
24 uur later worden Bredaleaks en Openleaks aangekondigt. De markt voor klokkenluidersites is in ontwikkeling. Een nieuwe ‘branche’ is geboren.
“Het kan niemand ontgaan zijn, Wikileaks beheerst al ruim 1,5 week het wereldnieuws.” > het nieuws in de westerse wereld bedoel je? Een gemiddelde burger in bijvoorbeeld Saudi-Arabië, Iran of China heeft er waarschijnlijk nog niks van vernomen.
Denk je?
Gerelateerde artikelen
Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!
Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!