7 argumenten tegen flitsbezorging

Ammehoela met je “Het leven moet snel en frictieloos zijn”

Hier op Marketingfacts houden we het doorgaans graag bij de feiten, onderzoek, facts en figures en af en toe wat trends en goed gefundeerde opinie. Over flitsbezorging hadden we hier vanuit MeMo2 al heel wat feiten, maar je leest de afgelopen maanden ook heel veel opinie, die best wel alle kanten op schiet. Tijd voor wat orde in de chaos. In dit artikel: heel wat tegenargumenten op een rijtje over een prachtig marketingonderwerp.

Meerdelige reeks: Onderzoek over wie/wat/waar/hoeveel

In de meerdelige reeks (we verwachten binnenkort deel 3) van Christian Manuputty van MeMo2 schotelden we je al heel wat feiten en cijfers voor over flitsbezorging. Lees hier deel 1 en hier deel 2. Super interessant, maar weinig ruimte voor ethische of maatschappelijke kwesties. Hoeft ook niet. Je vindt ze hieronder, veel meningen, krantenartikelen, links, verzameld in een top 10 van alleen tegenargumenten dit keer.

1: Het kan niet uit en het verdienmodel ontbreekt voorlopig

Dus je laat iemand op een scooter naar een magazijn rijden in een stad en die levert een zak chips en een fles cola gratis af bij jou thuis. Binnen 10 minuten. Gratis. Gratis? Vergeet het. Dit is een miljoenen business, en er worden karrevrachten vol euro’s verbrand om marktaandeel te krijgen. Als de markt verdeeld is en de userbase stabiel, ga je als gebruiker (fors) betalen. Kan niet anders. Ook al houden ze het jaren vol. There’s no such thing as a free lunch.

Nog een fraaie aansluitende terzijde van Rob Revet van MarkStronger in MarketingTribune eind vorig jaar: “Als flitsbezorgers dan snelle hulp bieden en de kosten eerlijk doorrekenen, is daar niets mis mee. Maar daar wringt de schoen. Flitsbezorgers geven boodschappen haast gratis weg om downloads van de app te stimuleren. Winner takes all, is de gedachte, en investeerders betalen de rekening. Maar zo eenvoudig is het niet. Als maatschappij schieten we maar weinig op met dit soort businessmodellen.”

2: Duurzaamheid? Duurzaamheid? Euh nee

Duurzaamheid: mileu- en maatschappij aspecten maar ook “hoe lang gaat het mee?” afwegingen. Ze rijden toch op elektrische fietsen en scooters? Jahoor. Maar die moeten ook af en toe aan de stekker. En er zijn er ook die op een gewone fiets zitten, maar die m/v trappen zich dus heel milieubewust, woke en groen de longen uit het lijf voor jouw zak chips, flesjes bier, cola en zak M&M’s. Speciaal voor dat leuke filmavondje wat je niet goed gepland hebt want je had nog even langs de supermarkt moeten gaan maar je was…. heel druk met heel belangrijke dingen doen. Werk enzo.

Alle spullen die je kan kopen bij een flitsbezorger moeten eerst nog even van A naar B. Ook al doen de Gorillas het met de Jumbo en kunnen ze misschien op termijn vanuit Jumbo-winkels (elektrisch) gaan scooteren, zover is het nog niet.

Nog wat meer over duurzaamheid en lange termijn. Om te overleven zijn volgens platformexpert Martijn Arets aanpassingen in het bedrijfsmodel noodzakelijk. Bijvoorbeeld langere bezorgtijden, hogere prijs, bezorgkosten berekenen en ook voor andere bedrijven gaan bezorgen.

3: Het is niet nodig

Niet nodig. Ha! Dat zeiden ze vroegah ook over pinnen, voordat Generation Y geboren was. Geld direct uit de muur? Nee joh, ik loop wel even een bank binnen. Of over mobiele telefoons: waarom zou je altijd bereikbaar willen zijn? Steve Jobs wist met de iPhone heel goed hoe je “echte” innovatie (en gebruiksvriendelijkheid) voor elkaar kreeg en naar de massa bracht: vraag vooral niet aan gewone consumenten wat ze zouden willen, maar kom met iets briljants en gebruiksvriendelijks qua design en kom dan OOK door met briljante marketing. Is dit eigenlijk een argument tegen, of eerder voor?

Flitsbezorging is niet briljant. Je hebt het niet nodig.

Loop lekker naar de winkel, bewegen is goed voor je, helemaal na 2 jaar lockdown. Er zit in de Nederlandse binnensteden een AH op zo ongeveer max 800 meter van je huis en vast ook wel een Jumbo, Marqt, plaatselijke kruidenier, avondwinkel, nachtwinkel, of iets anders. “Creëer een behoefte die voorheen geen hond had. Maak de sukkels zo verslaafd dat ze er niet meer buiten kunnen. Doe als de drugskoerier. Bestorm de markt. Verover je monopolie.” Dat schreef Christiaan Weijts een poosje terug in NRC. Vervolgens gaan de prijzen omhoog.

De onstuimige opmars lijkt ook verband te houden met lockdowns, maar dat betekent niet dat dit ons nieuwe normaal hoeft te worden of gaat worden. In de grote steden waren ouderen nog wel doelgroep, bleek uit het onderzoek van MeMo2. Vooral omdat ze bang waren het Coronavirus op te lopen en omdat er nogal veel mensen lak hadden aan de standaard hygiëne regels in de supermarkten. Wedden dat we diezelfde ouderen weer onder school- en werktijd gaan zien bij de AH? Kletsend, met een lekker bakkie Perla koffie? Ik hoop het.

De onlangs gesloten deal tussen Jumbo en Gorillas houdt in dat Jumbo de leverancier wordt van een groot deel van het Gorillas-assortiment. En vanuit Gorillas-magazijnen kunnen Jumbo-klanten straks boodschappen laten bezorgen in zo’n tien minuten. Het gaat daarbij wel om een beperkt aantal producten, rond de 1500 tot 2000, veel minder dan wat er in een fysieke supermarkt te vinden is. “Natuurlijk zie ik ook liever dat klanten naar een supermarkt komen”, zei Ton van Veen, financieel topman bij Jumbo tegen de NOS begin deze maand. “Maar als de klant zelf aangeeft, ik wil op sommige momenten thuisbezorging en soms ook heel snel, dan kunnen we twee dingen doen: daarin meegaan of niet meegaan. En we kiezen nu voor het eerste.”

In NRC laat Weijts begin januari trouwens geen spaan heel van de samenwerk-actie van Jumbo. In plaats van iets te doen voor de samenleving en de megawinsten na de lockdowns te besteden aan iets van “solidariteit” met de hoeken waar de klappen nog steeds vallen, kiest Jumbo voor “Zeven Nieuwe Zekerheden”, zegt Weijts.

“1. Maximale ecologische voetafdruk. 2. Verkeersveiligheid verkleinen. 3. Straatbeeld versoberen. 4. Fietskoeriers uitbuiten. 5. Kleine buurtwinkeltjes wurgen. 6. Impulsconsumptie aanjagen. 7. Een hele generatie jongeren opleiden tot bankhangers die gewend zijn elke aandrang bevredigd te krijgen met één swipe. […] Gemaskerde jongens sprinten weg om cola en kaasvlinders te brengen naar apathische brokstukjes mens. Vooruitgang bestaat. Op elke vierkante rugzak lees ik vanaf nu maar één slogan: Hallo Dombo.”

4: We creëren een moderne vorm van slavernij

Voor degene die boven de Albert Heijn woont en een flitsbezorger laat komen: enig idee wat zo’n logistiek professional verdient en onder welke werkomstandigheden hij jou komt “bedienen”. Ja, bedienen ja, dan maar even oneerbiedig.

“Het gevolg is een splitsing in rijke couch potatoes die per direct een croissant willen en bezorgers die zich haasten als Victoriaanse bedienden,” schrijft Duco van Lanschot in QUOTE (ja, in Quote, nota bene, zelf is hij commercieel directeur). Platformeconomie-onderzoeker Arets schetste in augustus 2021 bij de NOS een beeld van een onderklasse, vaak migranten, die de middenklasse bedient. De vorm van arbeidscontracten is daarbij ook een zorg. Haast-je repje door de stat scheuren is misschien lastig voor andere weggebruikers, maar ook gewoon gevaarlijk voor de flitsbezorger van dienst.

5: Excessen te over

Als je als flitsebezorger weer naar de darkstore terug kan met je flessen alcohol omdat de puber waar je net je spullen wilde afleveren nog geen 18 is, wat doe je dan? Dan haal je je schouders op en poets je snel de plaat, maar je laat wel je spullen bij hem of haar achter. Pubers kennen de tips en tricks: alcohol koop je gewoon online bij een flitsbezorger, schrijft Het Parool begin deze maand.

Pubers weten inmiddels: bij de Gall & Gall en de supermarkt wordt om een identiteitsbewijs gevraagd, dus bestellen ze hun alcohol online bij flitsbezorgers. Met als notitie: ‘Ik ben er zelf niet, geef maar aan mijn dochter.’ Slim van die pubers, wel echt onwenselijk lijkt me. Getir, maar ook flitsbezorgers als Zapp, Gorillas en Flink verkopen alcohol die ook in de supermarkt te krijgen is – tot en met 14 procent alcohol.

6: Het mag niet (meer) & overlast

Nou ja vooruit, het mag natuurlijk wel. Maar niet MEER. Nieuws vorige week in het Parool: “Amsterdam roept flitsbezorgers halt toe: voorlopig geen nieuwe ‘dark stores’“. Die darkstores zijn al langer een doorn in het oog van de stedelijke bewoner die door de scooters wordt overreden op het zebrapad, ongelukken ziet gebeuren, enzovoort. Trouwens, overlast ook genoeg in Rotterdam, waar de flitsbezorgers het kennelijk nogal bont maken. Lawaai, geblokkeerde stoepen en koeriers die te hard rijden.

Om de belofte om binnen 10 minuten te bezorgen waar te maken, zou er ongeveer om de twee kilometer een dark store gesitueerd moeten zijn, en dat dan keer 5 want de verschillende partijen concurreren natuurlijk. Ook de Partij voor de Dieren in Alkmaar vreest verkeersonveiligheid, teruggang van leefbaarheid in wijken en de binnenstad en een het verder weg dan ooit raken van een duurzame, lokale economie. Het zijn allemaal uitwassen die horen bij de ratrace naar het monopolie of marktleiderschap in de markt voor flitsbezorging.

7: Jij wil helemaal geen frictieloos leven, ook al denk je van wel

Dan even een minder zakelijke, meer op het menselijke. “Een consument moet gedachteloos kunnen scrollen, klikken en betalen. Die gedachteloosheid, het gemak waarmee we door allerlei dagelijkse handelingen bewegen, heeft iets verslavends,” schrijft Floor Rusman in NRC. Zonder wrijving, geen glans, moest ik even aan denken toen ik dat las. We zijn mensen, geen robots. Voorlopig, dan heh.

Luiheid is geen verdienste, althans dat zou het niet moeten zijn. “Misschien vinden we het over tien jaar wel een olympische prestatie om zelf naar de bakker te lopen,” concludeert Rusman en ze maakt zich zorgen. Gemakzucht moet getemd worden, niet aangewakkerd. Dat aanwakkeren van luiheid, dat is precies wat de flitsbezorgers doen. Amen.