Blendle overgenomen: begin van succes of tijd voor een alternatief?

Alleen door te innoveren kan Cafeyn/Blendle overleven

Met de overname door het Franse Cafeyn kan Blendle voorlopig nog voortbestaan. Om levensvatbaar te worden moet het aantal abonnees in Nederland verdubbelen. Maar gaat dit lukken in het veranderde medialandschap? Of is Blendle definitief mislukt en wordt het tijd voor een alternatief?

Begin augustus werd online kiosk Blendle overgenomen door het Franse Cafeyn. Dit bedrijf levert vergelijkbare abonnementsdiensten voor het lezen van online artikelen uit tijdschriften en kranten, in onder andere Frankrijk en Engeland. Blendle-directeur Alexander Klöpping noemt de verkoop een volgende stap van Blendle om te groeien naar Europees marktleiderschap. Voor gebruikers verandert er voorlopig niets. Wel zal het aantal beschikbare titels in Blendle worden uitgebreid met Franse artikelen. Op termijn zal er één app komen voor Blendle/Cafeyn.

Wat levert de overname op?

Goed nieuws dus voor Klöpping, maar wat levert de overname van Blendle eigenlijk op voor de journalistiek en voor de consument? Sinds de oprichting in 2014 is Blendle verliesgevend. In een poging het tij te keren werd vorig jaar overgestapt van het betalen van losse artikelen naar een abonnementsdienst voor een tientje per maand. Met zo’n 50.000 ligt het aantal betalende abonnees nog altijd ver onder 100.000 die Blendle naar eigen zeggen nodig heeft om levensvatbaar te kunnen zijn. Buitenlandse avonturen van Blendle in onder meer Duitsland en Amerika mislukten.

Het is onwaarschijnlijk dat de overname door Cafeyn daar veel verandering in zal brengen. Het Europese medialandschap is zeer versnipperd, mede door vele taalgebieden en regionale titels.

Geen steun van grote uitgevers

Het succes van Blendle staat of valt voor een belangrijk deel met een ruim aanbod en daarvoor is Blendle afhankelijk van uitgevers en contentaanbieders. In Nederland heeft Blendle het vanaf het begin lastig gehad. Diverse uitgevers haakten af, titels zoals NRC, De Telegraaf en Elsevier. Voor een deel omdat inkomsten tegenvielen en omdat men bang was dat Blendle te veel een concurrent zou worden van de eigen abonnementen. De uitgevers die wel meedoen legden Blendle beperkingen op. Zo is het lezen van complete dagelijkse kranten niet mogelijk, slechts een klein aantal door Blendle per abonnee geselecteerde artikelen of artikelen van een week of ouder. Het is niet waarschijnlijk dat Nederlandse uitgevers hun houding ten aanzien van Blendle/Cafeyn na de overname ineens zullen gaan veranderen.

Uitgevers varen steeds meer een eigen onafhankelijke koers

De uitgeverijen varen steeds meer een eigen koers. Zo is er de laatste jaren sprake van een consolidatiegolf waarbij enkele grote en diverse multimediale bedrijven zijn ontstaan: DPG Media, Het Mediahuis, RTL Nederland en Talpa Networks (zie plaatje hieronder).

Met tijdschriften, kranten, online media, televisie, radio, apps en sociale media kunnen zij doelgroepen bereiken en adverteerders bedienen. Bovendien worden zo (first party) waardevolle gebruikersprofielen opgebouwd. Hiermee zijn ze een alternatief aan het worden voor Google en Facebook, die de afgelopen tien jaar een steeds groter deel van de advertentiemarkt naar zich toe hebben getrokken.

Topics

Tegelijkertijd zijn uitgevers steeds meer bezig om hun content exclusief te verspreiden via eigen platforms en apps. Voorbeelden zijn de streaming-videodiensten Disney+, HBO Max (AT&T) en Peacock (Comcast). Voor artikelen is Topics een goed voorbeeld: abonnees van DPG Media kunnen ‘onbeperkt’ artikelen lezen van andere kranten van dezelfde uitgever. Een abonnement op het AD of de Volkskrant wordt daarmee aantrekkelijker voor consumenten.

Het is de vraag of Blendle/Cafeyn hier nog veel toegevoegde waarde kan bieden voor uitgevers, hooguit voor kleinere uitgevers die nog niet zijn opgegaan in de grote mediahuizen en geen grote investeringen kunnen doen in het bouwen van een eigen platform.

All you can eat-abonnement

Met een aanbod van duizenden titels lijkt Cafeyn veel op een all you can eat-dienst zoals Readly (voor tijdschriften), Spotify (voor muziek) en Netflix (voor tv-series en films). Consumenten krijgen hierbij veel voor een relatief klein bedrag. Zullen duizenden internationale titels Blendle nieuw succes brengen?

Zullen duizenden internationale titels Blendle nieuw succes brengen?

In de begindagen boden Spotify en Netflix een dankbaar antwoord op het gratis en illegaal via internet verspreide content. Tegelijkertijd maakten ze de content tot een bulkproduct. De laatste jaren is er vanuit uitgeverijen en makers (artiesten, journalisten, componisten, producenten) steeds meer kritiek op de all you can eat-platforms, ze vinden de inkomsten hieruit te laag en de kosten van het platform, zo’n 20 tot 30 procent, te hoog. Het all you can eat-abonnement is op langere termijn dus onhoudbaar.

Er zijn nieuwe abonnementsvormen in aantocht waarbij extra betaald moet worden voor exclusieve content en waar abonnementen worden gecombineerd met sponsoring door advertenties. Zo biedt Netflix-concurrent Peacock een gratis abonnement met reclame en komt Videoland met een goedkoper abonnement in ruil voor reclame. Naar verwachting zal dit op meer plekken navolging krijgen.

Blendle/Cafeyn kan dus alleen toegevoegde waarde bieden voor uitgevers als het meer kan bieden dan een eenvoudig all you can-eat-aanbieder (de gebruikersvoorwaarden van Blendle uit 2019 hintten op aanvullende betaalmogelijkheden).

Het platform dat Blendle nooit werd

Bij de start in 2014 was er de belofte dat Blendle de redding voor de journalistiek zou zijn. Dat is het platform overduidelijk niet geworden. Enerzijds door de hierboven genoemde uitdaging met de uitgevers. Anderzijds door de keuzes die Blendle zelf maakte.

Bij de start in 2014 was er de belofte dat Blendle de redding voor de journalistiek zou zijn

Het medialandschap was en is ook na de recente consolidaties enorm versnipperd. Alle media hebben het zwaar. Bij zowel de grote uitgeverijen als de nieuwkomers, zoals De Correspondent, Follow The Money (FTM), GeenStijl en The Post Online (TPO), staan de inkomsten onder druk of vallen ze tegen. Consumenten die al deze media willen bezoeken, lezen en ervoor zouden willen betalen, krijgen op elke site te maken met de vraag om een nieuwe inlog, profiel, abonnement of donatieknop.

Eén login voor de journalistiek

In dit versnipperende landschap had Blendle het platform kunnen zijn dat deze ‘frictie’ oplost door één betalingssysteem en één login te bieden voor de journalistiek. Consumenten zouden dan ongehinderd door pop-upschermen kunnen grasduinen en met één profiel en portemonnee betalingen kunnen doen voor journalistieke artikelen. Uitgevers, kleine nieuwsmedia en individuele makers zouden dan niet allemaal zelf betaalsystemen hoeven te ontwikkelen en toegang krijgen tot rijkere gebruikersprofielen dan via hun eigen losse websites.

Bovendien zou Blendle een gat opvullen dat Facebook, Google en Twitter nog hebben laten liggen doordat ze, ondanks diverse aankondigingen, nog altijd geen betaalknoppen hebben geïntroduceerd waarmee rechtstreeks vanuit de sociale media kan worden betaald.

Er kwam een redactie die artikelen ging selecteren en aanbevelingen ging doen

Met het betalen per artikel en de webplugin voor websites was Blendle in de begindagen ook op weg hier naartoe. Maar in plaats van dienend te zijn aan de bestaande media en hun webverkeer te ondersteunen, wilde Blendle meer zijn dan dat: het begon steeds meer zelf de ‘interface’ te worden waar consumenten hun zoektocht naar nieuws beginnen, Blendle werd het middelpunt. Er kwam een redactie die artikelen ging selecteren en aanbevelingen ging doen.

Daarmee werd het platform steeds meer concurrerend met de bestaande media en uitgevers. Bovendien vroeg Blendle 30 procent fee in navolging van de app stores van Apple, Google en Spotify. Dit tarief past niet bij een dienstbaar platform dat slechts bemiddelt in betalingen en profielen. Een discussie die momenteel ook speelt tussen Apple en Spotify en Netflix over abonnementen via de App Store.

Geen universele portemonnee

Van de betaal- en logindiensten hadden ook de onafhankelijke journalisten en nieuwe media kunnen profiteren. Reporters Online, dat journalisten de mogelijkheid geeft om hun artikelen rechtstreeks aan consumenten te verkopen (donatie, abonnement) verliet Blendle om de hoge kosten en het verdwijnen van de plugin.

Reporters Online en De Coöperatie maken inmiddels gebruik van betaaldienst Kriterion. Ook Mollie en Backme begeven zich op dit vlak en met lagere tarieven dan Blendle. Crowdfundingplatform Voordekunst biedt voor sommige journalisten een projectfinanciering. Toch ontbreekt nog steeds die ene universele portemonnee en inlog voor alle journalistieke media tegelijk. Wie pakt deze handschoen op voordat de sociale netwerkplatformen dit doen?

Hoe verder?

Blendle werd dus niet de lieveling die de uitgevers hoge nieuwe inkomsten bracht. Die gaan steeds meer hun eigen gang en proberen te overleven door schaalvergroting, wat niet per se in het belang is van de consument. Ook werd Blendle niet de beloofde redding van de journalistiek. Deze blijft heel versnipperd met elk medium zijn eigen doneer- en betaalknop, wat eveneens frustrerend is voor consumenten.

Met het huidige aantal abonnees is Blendle niet levensvatbaar

Met het huidige aantal abonnees is Blendle niet levensvatbaar. Een groter aantal buitenlandse titels kan Blendle iets aantrekkelijker maken voor consumenten. Met nieuwe marketing en combinatieabonnementen met telecomoperators hoopt Blendle/Cafeyn in Nederland te groeien. Groei in het buitenland zal weinig of geen invloed hebben op de Nederlandse situatie. Vanwege de taalbarrières is er echter maar beperkt synergie te behalen tussen landen (wellicht in de toekomst met automatische vertalingen?)

De enige manier voor Blendle/Cafeyn om te overleven is niet om zo snel mogelijk in elk land actief te zijn, maar om te innoveren en verdienmodellen te ontwikkelen voor uitgevers, individuele makers én consumenten. Om een volwaardig alternatief te bieden voor Facebook, Google en Apple die bezig zijn nieuwsdiensten te ontwikkelen waarbij de inkomsten uit advertenties en abonnementen worden gedeeld met de makers en uitgevers.