De guerrillastrategie van Kamp Seedorf

Ineens was ik weer hyper over de Nederlandse ‘street art scene’. Niet dat ik te klagen heb als ik door mijn woonplaats Utrecht of geboortestad Tilburg loop, maar ineens was daar weer rumoer rondom kunstenaarscollectief Kamp Seedorf. En ja, daar mogen we zeker trots op zijn. Tuurlijk, de creatievelingen uit Amsterdam en Almere hebben nog geen Banksy-allure, maar met hun tribute aan Frank Underwood -House of Cards (en een beetje hulp van Netflix) maken ze een indrukwekkende slag. De schare fans van Kamp Seedorf blijft groeien, hoe doen ze dat?

Het collectief begon met het vereeuwigen van opvallende figuren met handgeschilderde werken die waterafstotend zijn (een tip van een oude communist die vroeger met posters in de weer was). In Amsterdam en Almere kwamen afbeeldingen van Clarence Seedorf, Frank Rijkaard en Pantelic voorbij. Culthelden, voetbal, graffiti en een hoop creativiteit leken in eerste instantie de ingrediënten voor het werk van Kamp Seedorf. Maar wanneer je iets verder kijkt, blijkt dat er achter alle creativiteit, enthousiasme en spontaniteit een (misschien onbewuste) krachtige guerrilla strategie zit.

1. Ga op zoek naar de pareltjes

Een van de belangrijkste krachten van Kamp Seedorf lijkt de keuze voor de onderwerpen van hun werk. Zeker voor wat betreft hun creaties van voetballers, waren er meer voor de hand liggende keuzes geweest. Kijk alleen maar naar de berg aan online creaties rondom een WK. Daar waren onder andere Louis van Gaal, Wesley Snijder en Robin van Persie de hoofdonderwerpen.

Voor Kamp Seedorf zijn dit juist niet de namen en personen die ze willen vereeuwigen. De streetarttalenten kiezen nauwkeurig voor minder voor de hand liggende karakters die tegelijkertijd enorm tot de verbeelding spelen. Dat begint al met de keuze van hun eigen naam; Kamp Seedorf. Een voetballer met een twijfelachtig imago in Nederland; je bent fan of absoluut niet. Zoals ze zelf zeggen:

Er zijn meerdere overeenkomsten tussen Almere en Clarence: beiden zijn uitgekotst door de massa, en een lid van KS heeft met Clarence in de kleuterklas gezeten. We vonden het wel leuk als onze naam een rauw randje had en op een gegeven moment kwamen we het op idee om de naam van legerbasis ’Kamp Seedorf’ te gebruiken en dat was ‘m meteen! Iedereen had daar een goed gevoel over. Bron: Metronieuws.nl

Uit hetzelfde interview blijkt verder ook hoe kritisch er wordt gekeken naar de onderwerpen van hun werken. Alleen een opvallende naam of imago is niet goed genoeg. Het hele plaatje moet de zintuigen aan het werk zetten met een glimlach tot gevolg. Zo blijkt Johan Cruijff, toch een gewild onderwerp van satire, bij Kamp Seedorf niet door de ballotage te komen.

Het collectief kiest dus bewust voor pareltjes van onderwerpen. Minder voor de hand liggend, maar als je ze te pakken hebt dan doen ze al (minstens) de helft van je werk.

2. Kies de juiste plek voor je strijdtoneel

Street art is op zichzelf, wat mij betreft, altijd al aantrekkelijk. Maar Kamp Seedorf blinkt vaak uit door de plek waar hun werken te bewonderen zijn. Met de juiste context wordt een boodschap nog sterker.

Zo plaatste Kamp Seedorf op de hoek van de Nieuwe Leliestraat en de Prinsengracht een straatnaambordje met de tekst ‘Hipstergracht’. Een mooie plek tussen de hippe winkels van de negen straatjes en horeca in de Jordaan. Andere voorbeelden zijn de tekeningen van Ajaxhelden van weleer rond de Arena, de ode aan Nel Veerkamp in Amsterdam-Noord en Vader Abraham in Breda.

3. Bouw je hype op

Net als met de keuze voor onderwerpen, is het gebruik van media door Kamp Seedorf op zijn zachtst gezegd kieskeurig te noemen. Mondjesmaat worden er (anonieme) interviews gedaan. En als die worden gegeven dan gaat het in veel gevallen om lokale publicaties die dicht bij hun werk staan of titels uit de hiphop– of voetbalcultuur. Net als bij Banksy spreken ook bij Kamp Seedorf de gezichten achter het initiatief nog altijd tot de verbeelding.

Maar ook met de ‘publicatie’ van de werken wordt doordacht omgegaan. De actie rondom Frank Underwood is gelijk een goed voorbeeld. De Tweet van de Frank Underwood art in Den Haag werd uiteindelijk geretweet door het officiële kanaal van House of Cards, het startsein van de hype. Mensen gingen op zoek naar de plek en plaatsten ook hun eigen foto’s, wellicht in de hoop om ook wat ‘shine’ mee te pakken. Pas twee dagen later kwamen ook de beelden van Frank Underwood tributes in steden als Rotterdam en Antwerpen. Na de eerste aandacht voor Den Haag een reden voor fans om ook deze werken te verspreiden.

Kamp Seedorf was in de afgelopen jaren al uitgegroeid tot gevestigde naam in Nederland als het aankomt op originele street art. Maar met de laatste actie is weer gebleken dat we in Nederland een beweging hebben die met een indrukwekkende strategie alleen maar groter kan worden. Of we een eigen Banksy in handen hebben? Dat durf ik niet te voorspellen. Gezien de Tweets van Netflix van de afgelopen dagen kunnen we in ieder geval stellen dat ook de commerciële industrie enthousiast is, als deze actie al niet een commerciële samenwerking is.