De Metagids #84 AI: Superkracht of kryptoniet voor de samenleving?
OpenAI en vergelijkbare ondernemingen delen 'superkrachten' als zoete broodjes uit aan de massa zonder na te denken over de consequenties.
“We geloven dat AI zal gaan over individuele versterking en zelfbeschikking op een schaal die we nog nooit eerder hebben gezien. Dit zal de mensheid optillen naar hoogten die we tot nu toe niet voor mogelijk hielden. We zullen meer kunnen doen, meer kunnen creëren, en meer kunnen hebben. Naarmate intelligentie overal geïntegreerd is, beschikken we allemaal op afroep over superkrachten.”
Met deze woorden eindigde OpenAI’s CEO Sam Altman zijn visionaire toespraak tijdens de ontwikkelaarsconferentie van afgelopen maandag. Gedurende zijn verhaal schetste Altman een nabije toekomst waarmee ChatGPT-gebruikers hun eigen, gepersonaliseerde chatbots kunnen ontwikkelen. Deze gespecialiseerde toepassingen, GPT’s genoemd, fungeren als een persoonlijke assistent in diverse rollen, variërend van een schrijfcoach tot een souschef, van een wiskundeleraar tot een creatieve partner die assisteert bij het ontwerpen van bijvoorbeeld stickers.
Opvallend is dat voor het creëren van deze gespecialiseerde GPT’s geen diepgaande programmeerkennis vereist is. Met mensentaal is de kunstmatige intelligentie gemakkelijk te instrueren. Een nieuwe digitale marktplaats, vergelijkbaar met de App Store van Apple, belooft de ontwikkeling van deze gepersonaliseerde assistenten verder te stimuleren en zo de manier waarop we met technologie omgaan fundamenteel te veranderen. Dit initiatief heeft de potentie om de democratisering van AI te versnellen en de productiviteit van individuen op ongekende wijze te verhogen.
Maar met deze vooruitgang komen ook zorgen. Op internetfora 4chan, beter bekend als het afvoerputje van internet, speculeren gebruikers al over hoe ze deze AI-gestuurde assistenten voor kwaadaardige doeleinden kunnen inzetten. Zo zijn er plannen om een AI-agent te ontwikkelen die gespecialiseerd is in het zogeheten ‘shitposten’, het plaatsen van provocerende of schadelijke berichten. Anderen denken na over het ontwikkelen van een AI-karakter dat adviseert wat de beste manier is om mensen schade te berokkenen en hoe explosieven gefabriceerd moeten worden.
In een andere uithoek op het internet worden gesprekken gevoerd hoe AI-gestuurde agenten gebruikt kunnen worden om de aandelenmarkt te manipuleren of de democratie kunnen ondermijnen door massaal automatisch gegenereerde inhoud op sociale media te verspreiden. Ook bestaan er ideeën over malafide agenten die onrechtmatige banktransacties uitvoeren, persoonlijke data ontfutselen of zelfs andere programma’s kunnen rekruteren voor hun nevelpraktijken.
De geschiedenis leert ons dat met grote macht grote verantwoordelijkheid komt
Als men met een kritische blik kijkt naar de lofzangen van technologie-adepten, realiseert men zich eens te meer dat we met deze nieuwe golf van AI-toepassingen ons in een wereldwijd experiment bevinden waarvan de uitkomsten nog onbekend zijn. OpenAI en vergelijkbare ondernemingen delen ‘superkrachten’ als zoete broodjes uit aan de massa zonder na te denken over de consequenties. De geschiedenis leert ons dat met grote macht grote verantwoordelijkheid komt en niet iedereen is in staat deze verantwoordelijkheid te dragen.
Het is de verantwoordelijkheid van ons allemaal om ervoor te zorgen dat AI dient als een verlengstuk van onze menselijkheid en niet als een instrument voor onze ondergang. De toekomst van AI is een bladzijde die we samen moeten schrijven, met voorzichtigheid en hoop, met visie en waakzaamheid. Op dit ogenblik is het niets meer dan een vluchtige notitie van Sam Altman, geschreven op de achterzijde van een bierviltje. Maar wie is Sam Altman om deze last in zijn eentje te dragen? Een supermens of een superschurk?
Sander Duivestein is professioneel spreker, trendwatcher, internetondernemer, adviseur, auteur en columnist over de impact van nieuwe technologie op mens, bedrijf en maatschappij. In dienst van VINT (het Verkennings Instituut Nieuwe Technologie van ICT-dienstverlener Sogeti) heeft hij aan meerdere onderzoeken meegewerkt. In de afgelopen jaren schreef hij meerdere boeken en rapporten over Bitcoin, Internet of Things, Wearables, Big Data, Social Media, Mobile, Cloud en de economische crisis. Sander is veel in de traditionele media terug te vinden. Regelmatig wordt hij gevraagd om zijn opinie in dag- en weekbladen, op de radio en op televisie te delen. Zo was hij onder andere te gast in Pauw en Witteman, Brandpunt en Nieuwsuur.