De waarden van de deeleconomie

Dit jaar is er veel over de deeleconomie gezegd en geschreven. Waar het beeld aanvankelijk nog overwegend positief was, was er in de tweede helft van het jaar ook de nodige scepsis. Is de deeleconomie oude wijn in nieuwe zakken of ontstaat er een kans om met elkaar op een vernieuwende wijze waarde te creëren?

Deze blogpost is geschreven met behulp van Pieter van de Glind, medeoprichter van shareNL.

Meer en meer mensen weten elkaar te vinden en wisselen ze allerhande producten en diensten met elkaar uit, gefaciliteerd door de huidige technologie. Er wordt steeds meer onderling geleend, gehuurd, geruild, gekocht, gegeven of gedeeld: van spullen tot auto’s, van huizen tot eten en van kennis tot klussen.

De boor is een bekende metafoor voor deze verschuiving van bezit naar gebruik. Om dat ene schilderij op te hangen maakt het immers niets uit of je zelf een boor in de kast hebt liggen of via een app of een website die van je buurman leent. Dat gat blijft hetzelfde. Dit is niet slechts een idealistische gedachte, want maar liefst 84 procent van de Amsterdammers wil met elkaar delen, zo blijkt uit onderzoek van shareNL onder 1330 inwoners van Amsterdam.

Inmiddels is er dan ook een grote variatie aan platformen ontstaan. Voor veel domeinen is er een online ‘marktplaats’ die vraag en aanbod bij elkaar brengt. Achter deze platformen zitten ondernemers die zagen dat het anders kon, of moest, en het vervolgens ook anders deden. Ieder met een eigen visie en stuk voor stuk met een enorme drive. Het huidige deeleconomielandschap kent veel initiatieven van eigen bodem.

Daarnaast is er ook een aantal grote internationale spelers actief, die in korte tijd een enorme groei hebben gekend in het aantal gebruikers. En daarmee ook in het vizier zijn gekomen van investeerders die kansen zien om deze platformen wereldwijd op te laten schalen. De genoemde scepsis valt vooral deze laatste groep ten deel. Weten zij het denkbeeld van de deeleconomie ook toe te passen op de eigen bedrijfsvoering of is hun wijze van waardecreatie oude wijn in nieuwe zakken?

Zo binnen, zo buiten

De kans voor ondernemers in deze nieuwe economie is om ook op een vernieuwende wijze te handelen. Nu zie je al steeds meer ‘social entrepreneurs’, oftewel ondernemers die waarde breder interpreteren dan alleen geld of groei: ze hebben de wens om waarde toe te voegen aan de wereld om hen heen. En voor iedere ondernemer zou moeten gelden dat ze de gebruikers van hun dienst centraal stellen. Hun waarden zijn essentieel voor de handelswijze van de ondernemer.

Kijken we naar het eerder genoemde onderzoek, zien we drie belangrijke beweegredenen voor gebruikers om te delen: het sociale motief, het duurzaamheidsmotief en het financiële motief. Hoe zou het zijn als de deelplatformen dezelfde motieven, dezelfde waarden, zouden hanteren als hun gebruikers? Handelend naar het adagium ‘zo binnen, zo buiten’. De ondernemer die een goede balans weet te bewerkstelligen én te bewaken tussen sociale, duurzame en financiële waarde, heeft toekomst binnen de deeleconomie.

Over toekomst gesproken: het thema en de term ‘deeleconomie’ hebben verdere verfijning nodig. Het laatste woord hierover is nog niet gezegd. Een doorlopende dialoog draagt bij aan de ontwikkeling van dit jonge, maar snelgroeiende fenomeen. Met elkaar – individuen, ondernemers, overheden, bedrijfsleven, onderzoekers, politiek en media – hebben we de taak om deze ruwe diamant te blijven slijpen. Totdat een schitterende steen ontstaat, een sieraad waarvan ieder vanuit eigen perspectief de pracht en potentie op waarde weet te schatten.

Bron: Het Parool – 31 december 2014