De zwarte drek van de platform-industrie
Hoe ‘Sorry we missed you’ stof tot nadenken geeft
‘Sorry we missed you’ is de nieuwe film van tweevoudig Gouden Palm-winnaar Ken Loach, de regisseur die ons eerder trakteerde op ‘I, Daniel Blake’. Een rake film, die je vooral doet nadenken over de huidige maatschappij. En over de platform-industrie.
‘I, Daniel Blake’ greep mij destijds direct bij de strot. De film was een aanklacht tegen de manier van werken en denken die ervoor zorgt dat mensen buiten de boot vallen als er iets mis gaat. Als je ziek wordt, je baan kwijt raakt, een echtscheiding, als je voor hulp moet vertrouwen op het systeem. Gewoon, mensen zoals jij en ik. Over de dunne lijn tussen een comfortabel, normaal en gelukkig leven, en het slapen in een kartonnen doos.
“De droom van zelfstandigheid is in werkelijkheid niets anders dan moderne slavernij”
Ik had dus een aardig idee wat ik kon verwachten van deze nieuwe film. In ‘Sorry we missed you‘ draait het om Ricky, zijn vrouw Abbie, en broer en zus Seb (16) en Lia (11). Abbie heeft een nul-uren-contract in de zorg en Ricky wordt eigen baas. Pakketbezorger.
Vanaf het eerste moment heeft de film je te pakken en wordt je geconfronteerd met het verrotte systeem van de nul-uren-contracten en de schijnzelfstandigheid van de het zzp-bestaan. De droom van zelfstandigheid die in werkelijkheid niets anders is dan moderne slavernij. De alom aanwezigheid van de smartphone ook. Dat je op elk willekeurig moment met een Apple ringtone uit je dagelijkse beslommeringen wordt gerukt.
De gevolgen van de platform-industrie
Natuurlijk wordt er veel over geschreven, over het gratis bezorgen, over de verliezen van de e-commerce-industrie. Over Uber dat maar niet rendabel is te krijgen. Over het mirakel Takeaway. Het is een lange lijst van bewierookte online concepten. Concepten die suggereren dat er voldoende schaal moet zijn, dan komt alles goed. Maar wat gebeurt er in de tussentijd, wat speelt zich af aan de achterkant van die beloftes? Daar waar mensen het werk doen?
Tegen welke prijs kun je met een koelbox op je rug een bakje patat bij iemand thuis afleveren? Hoeveel bakjes patat moet je eigenlijk rondbrengen om een aardig inkomen te genereren? Hoeveel ritten moet een Uber-chauffeur rijden om een huis te kunnen huren, de kinderen te laten studeren? Verliezen in de online – en de tech-industrie worden geaccepteerd als een normaal gegeven, maar wie draait er op voor die verliezen?
“Als de verliezen teruglopen kun je dat overal lezen, maar welke prijs wordt daarvoor betaald?”
Verlies wordt echt niet met plezier geleden. Recent zagen we nog de juichberichten van online superplatform Picnic: 250 miljoen euro werd opgehaald door een online platform dat de supermarkt-cao nog te hoog gegrepen vindt. Daar gaat de film over. Wat betekent het nou eigenlijk dat mensen het zo belangrijk vinden dat een paar sokken nog dezelfde dag tegen een concurrerende prijs thuisbezorgd worden? Dat je eten tegen verlies thuisbezorgd wordt, omdat je zelf inmiddels een leven leidt waarin je geen tijd meer vrij wil maken om een boodschapje te doen?
En als de verliezen dan iets teruglopen, kun je dat overal lezen, maar welke prijs wordt daarvoor betaald? Die achterkant, de zwarte drek van het armoedige bestaan dat mensen moeten leiden om die paar schoenen gratis bij jouw thuis te bezorgen, krijgt amper aandacht. De film neemt je mee en laat het zien. Veel kijkplezier.
Practice what you preach, de combinatie van adviseren en zelf ondernemen is voor mij ideaal. De lessen die ik leer breng ik dagelijks in de praktijk als directeur/DGA van de Creative Marketing Group Nederland. Opdrachtgevers werken samen met CMG Nederland aan het versterken van marktposities. Zes bedrijven, één aanspreekpunt. De belangrijkste marketingdisciplines verenigd in een groep. CMG werkt aan oplossingen die zich bewegen op het snijvlak van marketing, communicatie en internet-technologie. Met een man of honderd goed voor een top twintig positie in Nederland. Marketing is mijn speelveld met een voorliefde voor business-development, positionering, retail, merkontwikkeling en design. Ik help marketeers met hun positioneringsvraagstukken, marcom-strategie en merkbeleid. Verwacht van mij geen instant oplossingen. Als het gaat om een gesprek over de inhoud kun je me altijd bellen. Een mailtje sturen kan natuurlijk ook, tadek@solarz.nl omdat ik van simpel houd. CMG Nederland wordt gevormd door DWVTS marketingadviseurs, WEDA/BigID, Crossover Consultancy, Coolminds Virtual reality & internet, Network Operations en Kweekvijver Noord.
Preach it! Indien je e-commerce/platform evangelisten hiermee confronteert doet men net alsof men je niet hoort, dat iedereen zelf dat contract ondertekend en vooral dat het allemaal wel meevalt. Dat er de gehele nacht duizenden mensen met 0-uren contract in dood-ge-kpi’de blokkendozen onvermoeibaar zich rot rennen voor bijna noppes, is bizar. Tel daar bij op de totaal ongegeneerde glimlach, dikke directieauto en sussende toon van het management. pijnlijk, schaamteloos en och wat zijn ze allemaal zo geniaal, tenminste dat vinden ze van zichzelf.
Hoi Tadek,
Ik lees jouw stukjes graag, ze zijn vilein, wars van mooipraterij en vol originele gedachten en goed doorwrocht met data. Fijn dus en nu ook weer, maar ik heb deze keer wel een kanttekening:
Is het niet zo dat de race “to the bottom” door ons allemaal in stand gehouden wordt? Laat jij ook niet pakketjes komen aan jouw deur door een verkleumde sloeber op een brommertje? Vlieg jij nooit heel goedkoop naar de zon terwijl jouw koffers op de band gegooid worden door een kansarme buitenlander met een potentiële hernia voor minder dan 10 euro bruto per uur?
We doen het allemaal ben ik bang, ook ik. Is daarmee alles gezegd? Nee, ik denk het niet. Deze spiraal naar beneden waarmee we sociaal onrecht creëren en de aarde uitputten is misschien wel om te keren door elke keer een kleine daad te doen en dit langzaam te laten incorporeren in ons gedrag.
Dus ja, betaal die 10 euro extra toeslag vrijwillig op je vliegticket en op termijn is het wel politiek haalbaar om accijns op kerosine te heffen. Dus ja, eet 1x in de week vegetarisch als je zo af en toe een kiloknaller kip hebt gegeten. Doe goed, het maakt de wereld een stukje minder cynisch en uiteindelijk beter voor iedereen.
Daarom zou ik, naast je ragfijne (en soms lekker cynische) observaties ook willen vragen of je de volgende keer je stukje zou willen afsluiten met een kleine goede daad of voornemen zodat we de wereld ook een beetje beter kunnen maken. Wat is jouw persoonlijke voornemen t.a.v. de platformindustrie?
“Practice what you preach” zou ik zeggen.
Bedankt voor de kijktip Tadek, en rake analyse weer!
Goede analyse. Je snijdt een heel belangrijk pijnpunt hier aan. We worden overspoeld met jubelverhalen van succesvolle online platforms als thuisbezorgd, Booking.com, Picnic, Bol.com etc. Maar ik weet uit de praktijk dat veel kleine ondernemers allerminst gelukkig zijn met de steeds grotere macht van deze platforms en de steeds grotere marges die ze geleidelijk opeisen. Nu is de belangrijkste vraag. Hoe kan dit evenwicht weer worden hersteld? Want dat het eigenlijk niet langer op deze manier kan, is voor iedereen (behalve de platforms zelf) eigenlijk wel duidelijk?
Moet de politiek ingrijpen? Moet er nieuwe businessconcepten ontstaan die succesvol de concurrentie aan kunnen gaan? Wat is jullie oplossing voor dit steeds groter groeiende probleem? Ik ben benieuwd naar reacties.
Gerelateerde artikelen
Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!
Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!